شمارۀ هفتم مجلۀ «گاهِ نقد» به سراغ ادبیات داستانی رفت

به گزارش حلقه وصل، این شماره از مجلۀ «گاهِ نقد»، نخستین جلد این مجله با موضوع «ادبیات داستانی» است. این شماره به «پرونده‌ای برای رمان دینی» اختصاص دارد و تلاش می‌کند تا نگاهی دقیق به مفهوم رمان دینی و ویژگی‌های آن بیندازد.

در این شماره در چند بخش مختلف، ابتدا تعاریف و چیستی رمان دینی بررسی می‌شود و سپس در گفت‌وگو با صاحب‌نظران این حوزه و یادداشت‌های کارشناسان، به جست‌وجوی رمان دینی در ادبیات داستانی ایران خواهیم پرداخت.

«گفتار»، «جستار»، «نوشتار»، «هشدار»، «دیدار»، «نقدوار» و «پیوست» بخش‌های گوناگون این شماره هستند که هرکدام از زاویه‌ای متفاوت به رمان دینی و ویژگی‌های آن و نمونه‌های مختلف در آینۀ کتاب‌ها نگریسته‌اند.

در «گفتار»، سردبیر مجموعۀ ادبیات داستانی «گاهِ نقد»، دکتر حسین زحمتکش زنجانی، نگاهی به تاریخچۀ داستان‌نویسی در جهان و ایران و فرازوفرودها و نقاط عطف آن می‌اندازد و «داستانِ داستان‌نویسی ایران» در دوران پیشامدرن تا پسامدرن را بررسی می‌کند. همچنین تفاوت چیستی داستان و رمان را روشن می‌سازد و در نهایت، با ورود به مرز داستان و رمان دینی، به‌مرور ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازد.

در بخش «جستار»، اعضای هیئت تحریریه، به موضوع هنجار در ادبیات داستانی و رمان دینی توجه می‌کنند و امکان وجود رمان دینی را مثبت می‌دانند و سرشاخه‌های رمان دینی و ارزشی را می‌کاوند.

در «نوشتار»، هفت یادداشت از هفت کارشناس این عرصه جای گرفته است که هرکدام گوشه‌ای از موضوع ادبیات و رمان دینی را بررسی می‌کنند. در یادداشت‌های این بخش، مهدی کفاش دربارۀ «ادبیات دینی و هزار اما و اگر و شاید» سخن می‌گوید، میرشمس‌الدین فلاح هاشمی ارتباط میان «خداوند، دین و داستان» را روشن می‌کند، محمدقائم خانی به بررسی رابطۀ «ادبیات و زبان دین» می‌پردازد، سیدمحمدحسین فیروزآبادی «روایت داستانی در قرآن در مقایسه با شاخصه‌های رمان‌نویسی مدرن» را مرور می‌کند، وحید زندکریمخانی جست‌وجوی «رئالیسم جادویی و رئالیسم عرفانی» را در دنیای مولوی پی می‌گیرد، مجتبی رنجبر یخفروزانی به سراغ تولستوی می‌رود و «تغییر رویکرد لئو تولستوی به رسالت هنر و خلق آثار داستانیِ دینی و اخلاقی» را بازخوانی می‌کند و در نهایت، علی شِشتمدی «آسیب‌شناسی ادبیات داستانی دینی» را انجام می‌دهد.

در بخش «هشدار»، حسین زحمتکش زنجانی «هیاهوی رسانه‌ای ملت عشق» را ردیابی می‌کند و دربارۀ کتاب «ملت عشق»، تبلیغات و حمایت‌های آن، ترجمه‌های گوناگون و دلایل پرفروش شدنش سخن می‌گوید و این نکته را بررسی می‌کند که کتابی به نام «ملت عشق» هرگز نوشته نشده و آنچه در بازار ایران به فروش می‌رسد، دقیقاً چیست و چگونه به این جایگاه رسیده است.

در «دیدار»، با سه تن از اندیشمندان و صاحب‌نظران عرصۀ ادبیات دینی دیدار شده و گفت‌وگوهایی روشنگر با آن‌ها صورت گرفته است. احمد شاکری در مصاحبه‌ای با عنوان «رمان بومی چاره‌ای جز دینی‌بودن ندارد»، دیدگاه‌های خود را در این زمینه بیان و این موضوع مهم را مطرح می‌کند که آیا رمان دینی اساساً امکان تحقق دارد، یا رمان و دین اصلاً با یکدیگر جمع‌پذیر نیستند. در دومین مصاحبه، علی‌اصغر عزتی‌پاک «رمان‌نویسی بر بستری از باورهای الهی» را تحلیل می‌کند و مرز رمان دینی و رمان فقهی را مشخص می‌کند و به واکاوی ویژگی‌های دینی بودن رمان می‌پردازد. کامران پارسی‌نژاد نیز در سومین مصاحبه، دربارۀ «ژانری به نام ادبیات داستانی دینی» می‌گوید و جای خالی نویسنده و باورهایش در رمان دینی را مطرح می‌کند.

بخش «نقدوار» به مرور رمان‌های نویسندگان ایرانی که در دو سال گذشته چاپ شده است، می‌پردازد و این رمان‌ها را در دو گروه هنجارین و هنجارستیز دسته‌بندی می‌کند و نقد و بررسی آن‌ها را به قلم کارشناسان مختلف در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

در «پیوست»، آخرین بخش هفتمین شماره از گاهِ نقد، دو بستۀ پیشنهادی برای خوانندگان محترم و علاقه‌مندان به این حوزه آماده شده است. نخستین بسته کتاب‌هایی با موضوع « پژوهش و نقد ادبی» را معرفی می‌کند و در دومین بستۀ پیشنهادی کتاب‌هایی در زمینۀ «مستندنگاری پایداری» گردآوری شده است.

هفتمین شمارۀ مجلۀ «گاهِ نقد» به سردبیری دکتر حسین زحمتکش زنجانی، در 288 صفحه در مراکز پخش و روزنامه‌فروشی‌ها عرضه شده و امکان سفارش نسخۀ چاپی آن از «روبیکا» نیز امکان‌پذیر است.

همچنین شما نسخۀ الکترونیک این شماره و شماره‌های پیشین گاهِ نقد را از «روبیکا» و نیز «طاقچه» تهیه کنید.

مجلۀ «گاهِ نقد» به همت سامانۀ کارشناسی کتاب مجمع ناشران انقلاب اسلامی، با توجه به خلأ  موجود در نقد تخصصی حوزه‌های مختلف کتاب تدوین و در حوزه‌های گوناگون ادبیات داستانی، تاریخ، علوم اجتماعی، فلسفه، زبان فارسی و درست‌نویسی، روان‌شناسی و دین عرضه خواهد شد.