
به گزارش حلقه وصل، شهریار زرشناس، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، گفتگویی با نشریه رمز عبور داشته است که در جدیدترین شماره این مجله، به چاپ رسیده است. بخشهایی از این گفتوگو را در زیر میخوانید.
از بعد از 92 کل نئولیبرالیسم ایرانی فعال شده که هم در اقتصاد و هم در فرهنگ به میزان حضورشان در عرصه سیاسی بشدت یک خطر جدی است. اینها چون در قوه مجریه حضور و در عرصه سیاسی امکان جولان پیدا کردهاند و وزارت علوم، ارشاد و جاهای دیگر دستشان است، حضورشان را در اقتصاد و فرهنگ خیلی فعال کردهاند.
من حمایتی از جناح مؤمن توسط وزارت ارشاد ندیدم، به علاوه اینکه دارند از آن طرف حمایت میکنند. سؤالم این است که ناشری که قبل از سال 91 داشت تعطیل میکرد، چگونه در سال 92 ماهانه دارد 6 تا هشت عنوان کتاب منتشر میکند؟ پولش از کجا آمده است؟ ناشری که خودش به نهاد کتابخانهها نامه مینوشت و میگفت از من کتاب بخرید، وگرنه داغان میشوم، از کجا این پول را آورده است؟ بهقدری عناوین کتابهایی که منتشر میکنند زیاد است که اگر یک تیم 50 نفره بگذارید که شبانهروز این کتابها را بخوانند نمیرسند. در حال حاضر چندین ناشر دارند چند برابر این کار را میکنند. یعنی فقط یک ناشر طرح نو نیست. هماکنون بازار کتاب مملو از حضور اندیشههای سکولار است. در هر زمینهای که بخواهید مطالعه کنید، فلسفه، ادبیات داستانی، جامعهشناسی و... جز این حرفها چیزی پیدا نمیکنید. همه را گرفتار کردهاند. تمام کارهایی هم که قبلاً مجوز نداشتند یا مجوزهایشان معطل بود، همه مجوز گرفته و فعال شدهاند. کتابهایی مثل «ایران در گذر روزگاران» که دیگر جزو شاهکارهای وزارت ارشاد است. کتابهای ضد اخلاقی فراوانند. با عرض معذرت کتابهایی که خودارضایی را ترویج میکنند. کتابهایی که درباره زنها و تجاوز هستند و... فراوانند و کار از این حرفها گذشته است. انگار سیاست وزارت ارشاد فعلی این است که از طریق ایجاد تکثر در حضور روشنفکران، اندیشههای نئولیبرال را در اقتصاد، اجتماعیات، سیاست، روانشناسی و بخصوص ادبیات کار را به جایی برساند که کنترل از دست همه در برود و این کار را کرده است، بنابراین تحرک جناح نئولیبرال در عرصه فرهنگی فوقالعاده بالا رفته است.
البته جناح مؤمن هم بخصوص از سال 88 به بعد در عرصه رسانه، مطبوعات و کتاب فعال شده است، ولی میزان تحرک جناح مؤمن، توان و امکاناتش قابل مقایسه با جناح نئولیبرال نیست. باید به مسئولان و نمایندگان مجلس گفت یک حرکت خزنده فرهنگی در جهت ترویج نئولیبرالیسم در ایران به صورت فوق گسترده از طریق بازار کتاب و مطبوعات و تا حدی سینما راه افتاده است. به نظر من قدرت تحرک اینها در کتاب و مطبوعات از سینما بیشتر است. شاید چون در سینما چشمها حساستر هستند و نظارتها بیشتر و میدان حرکتشان کمتر شده است، ولی در بازار کتاب، مطبوعات، ادبیات نمایشی و سالنهای تئاتر افتضاحی است. اینها بازسازی فوقالعادهای کردهاند و تحرک بسیاری دارند. این تحرک به موازات تغییرات اقتصادی که در جهت فربهتر و قویتر کردن سرمایهداری سکولار است، بیتردید در آینده خطرات سیاسی خواهد داشت و ما را دوباره با یک کودتا مواجه میکند.
منبع: نشریه رمز عبور