آثار هنرمندان، جایگزین بنرهای تبلیغاتی ضد آمریکایی در خیابان‌های تهران!

سرویس تلنگر: آن طور که کامیاب، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران گفته است این برای نخستین‌بار است که تمامی سازه‌های تجاری به اکران‌های فرهنگی اختصاص پیدا می‌کند و دلیل آن هم آشتی مردم با موزه‌ها و نگارخانه‌های کشور است.

در طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» 700 اثر فاخر فرهنگی و هنری از هنرمندان، این روزها در بیلبوردهای تهران هر بیینده‌ای را به وجد می‌آورد و چشم‌نوازی می‌کند.

تهران رنگ و روی تازه‌ای پیدا کرده است. اتفاق خیلی خوبی در شهر رخ داده است. یک حادثه، یک رخداد به مفهوم جدید آن. شهر یکپارچه تابلو شده است. شهری که تا دیروز روی عرشه‌های پل‌های عابرش تبلیغ چیپس و پفک بود، امروز به یک جشن بزرگ رنگ و خط و حرکت تبدیل شده است.

صبحت از اقدام شهرداری تهران است که تصویر صدها تابلوی هنرمندان ایرانی و غیرایرانی را در خیابان‌های تهران به معرض نمایش گذاشته است. آقای کامیاب در واکنش به انتقادهایی که به شهرداری شده است، می‌گوید: ما می‌دانیم که باید آثار هنری را در گالری‌ها دید. اما در این حرکت نمادین قصد داریم مردم را از وجود این آثار فاخر در موزه‌ها آگاه کنیم و هنر را به یاد مردم بیاوریم.

رادیو فردا ضمن پوشش این خبر گفت‌وگویی با حبیب آقابخشی،‌ جامعه‌شناس انجام داده است. وی در این گفت‌وگو گفت: «اگر مردمان یک سرزمینی بتوانند با هنر و فرهنگ جامعه خودشان و آن چیزی که از پیش از این هم بوده، آشنا شوند، می‌تواند کمک کند به نوع ارتباطات اجتماعی‌شان، و اینکه هنر از عشق می‌‌آید، از زیبایی می‌آید، از خشونت پرهیز می‌کند، می‌تواند روی آنها تاثیر داشته باشد».

در ادامه این گزارش آمده است: «ولی تصور من این است که در این دو سه دهه چیزی به عنوان هنر و خلاقیت و زیبایی‌شناسی خیلی کمرنگ بوده. یکی از آثار مثبت آن این است که دیدن بعضی تابلوهای زیبا می‌تواند این گره را از جبین چهره شهروندان که عبور می‌کنند یک ذره باز کند، یک ذره حس زیبایی شناختی را بهشان بدهد. حس خوشایندی بهشان دست می‌دهد و این حالت اخم را از چهره‌شان باز کند می‌تواند یک مقدار روی رفتارشان تاثیر داشته باشد».

رادیو فردا گفت: «در این میان خبرگزاری تسنیم با عجیب خواندن این اقدام شهرداری تهران می‌نویسد همزمان با آغاز به کار نمایشگاه کتاب تهران شهرداری بیلبوردها و بنرهای تبلیغاتی نمایشگاه را که می‌بایست تا ایام برگزاری نمایشگاه در سطح شهر باقی می‌ماند از سطح شهر جمع کرده است».

این رسانه در پایان گزارش خود آورده است: «این اقدام شهرداری تهران از نظر رسانه‌های خارجی هم دور نمانده است. روزنامه بریتانیایی گاردین در گزارشی از این تابلوهای تبلیغاتی در تهران می‌نویسد: تصاویر آثار هنرمندان ایرانی و خارجی جای بنرهای تبلیغاتی ضد آمریکایی در خیابان‌های تهران را گرفته‌اند».

روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی با عنوان «معاوضه تابلوهای تبلیغاتی «مرگ بر امریکا» تهران با طرح‌های پیکاسو و ماتیس» ضمن نام بردن این اقدام شهرداری به عنوان تبلیغاتی متفاوت نوشت: «تابلوهای بزرگ در سطح شهر تهران به طور معمول برای تبلیغات آخرین محصولات و کالاهای مصرفی روزمره است، یا تصاویر شهدای جنگ هشت ساله با عراق یا گفتاری از شخصیت‌های مذهبی و شعارهایی مانند مرگ بر آمریکا بر آنها نقش می‌بندد؛ اما پایتخت ایران یک شبه چهره عوض کرد».

به نوشته این روزنامه انگلیسی، «شهرداری تهران در پروژه ای برای ترغیب مردم به بازدید از موزه‌ها تصاویر روی تابلوها را با آثار هنری هنرمندان مشهور داخلی و خارجی عوض کرد. آثاری از پابلو پیکاسو نقاش اسپانیایی یا رنه موگریت هنرمند بلژیکی و هنری ماتیس هنرمند فرانسوی برای 10 روز میهمان مردم تهران شده و این شهر را به موزه‌ای بزرگ تبدیل کرده است».

گفتنی است مجتبی موسوی مدیر این طرح با بیان اینکه بیشتر تابلوهای سطح شهر تهران در اجاره شرکت‌های خصوصی است افزود: این شرکت‌ها ابتدا با حذف تبلیغات خود از سطح شهر برای 10 روز موافق نبودند؛ اما در نهایت با این طرح فرهنگی موافقت کردند.

وی افزود: ما در انتخاب آثار آزاد بودیم؛ اما یک دستورالعمل کلی داشتیم که می‌خواستیم آثار هنرمندان ایرانی و خارجی هر دو به نمایش درآید. در نهایت 70 درصد تابلوها به آثار هنرمندان ایرانی و بقیه به خارجی‌ها اختصاص یافت.

این روزنامه انگلیسی از این مطلب سوءاستفاده کرد و از آثار به اصطلاح هنری مبتذلی که بعد از انقلاب به انبارها منتقل شده است نام برد و نوشت: «گنجینه‌ای مخفی از آثار هنری هنرمندان خارجی نیز دارد. موزه هنرهای معاصر تهران آثار زیادی از هنرمندان مدرن از آثار اصلی 'جکسون پولاک'، 'فرانسیس بیکن'، 'اندی وارهول'، 'مارک روتکو'، 'مگریت و 'ادوارد مانچ' در اختیار دارد اما این آثار در زیرزمین موزه هنرهای معاصر از 30 سال قبل مانده و خاک می‌خورد».

این نشریه انگلیسی می‌افزاید: نظارت کنندگان بر آثار هنری در ایران بعضی از این آثار را غیراسلامی و بیش از حد مستهجن دانسته اند به همین دلیل هرگز این آثار را در معرض نمایش عموم نگذاشته اند. بخشی از این آثار تنها یک یا دو بار نمایش داده شده اند».

به نوشته این نشریه، نگارخانه‌های تهران پیش از نمایش آثار هر هنرمندی با دشواری‌های زیادی مواجه می‌شوند زیرا باید پیش از نمایش دادن آثار، مجوزهای لازم را دریافت کنند.

  لازم به ذکر است برخی معتقدند که سال 92 که ریاست جمهوری دوره یازدهم مطرح بود شهرداری دست به کارهای اساسی در سطح شهر زد. از جمله زیباسازی شهر، راه‌اندازی پل و بزرگراه و غیره که برای جلب آرای مردمی چنین کاری انجام شده و این شائبه نیز اکنون به‌وجود آمده که به علت انتخابات پیش‌رو، این اتفاق نیز سیاسی باشد. که یکی از مسئولین شهرداری ضمن تکذیب این شایعه گفت: چرا ما باید فعالیت‌های فرهنگی- هنری را با عینک‌های سیاسی و گرایشی ببینیم. این نگاه، به حوزه فرهنگ و هنر ضربه می‌زند و شهرداری وظایفی دارد که باید همیشه انجام دهد.

حسین محجوبی نقاش پیشکسوت و طراح پارک ساعی تهران با اشاره به جنبه‌های مثبت این طرح بیان کرد: کلان شهر تهران امروز از هجوم تبلیغات رنج می‌برد و در کنار دیگر جنبه‌های زندگی پرتکاپوی پایتخت‌نشینان آرامش را از آن‌ها سلب می‌کند. به همین دلیل برای ایجاد تعادل میان مقتضیات شهرنشینی و برقراری امنیت روانی شهروندان لازم است تدابیری اندیشیده شود و پیش بینی طرح «نگارخانه ای به وسعت یک شهر» می‌تواند یکی از راه‌های آن باشد. به نظر من این طرح آغاز خوبی برای استمرار تدابیری است که در طول سال آرامش روانی نسبی شهروندان را می‌تواند به دنبال داشته باشد.