
به گزارش حلقه وصل، دکتر مهدی اسماعیلی، معاون فرهنگی مرکز اسناد انقلاب اسلامی گفت: «همۀ ابعاد استقلال در تاریخ 200 سال اخیر ما یکی از مطالبات اصلی بوده است. ضعف و آسیب ما در استقلال فرهنگی است که با پذیرش استیلای فرهنگی غرب دچار انحطاط شدهایم. زیربنای وابستگی سیاسی، وابستگی فرهنگی است. آیاتی از قرآن مثل آیۀ نفی سبیل بیشتر بر بعد تسلط فرهنگی کفار تأکید میکند. مؤلفهای که ما را از کفار جدا میکند، فرهنگی و فکری است. به این دلیل این حوزه خیلی برجسته است. در این موضوع باید به این دست نکات بپردازیم که منظور ما از استقلال فرهنگی چیست؟ آیا مثل کشور چین میخواهیم دور خودمان دیوار بکشیم یا شیوۀ دیگری مد نظر داریم؟ هنوز به این دست سوالات پاسخ کامل ندادهایم.»
وی افزود: «ساختارهای موازی مدیریت فرهنگی ما در سطح کلان، یکی از مشکلات مهم ماست. نهادهایی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس در بحث قانونگذاری و... همگی خود را متولی فرهنگ میدانند. در اجرا نیز دستگاههای متعددی داریم. بخشی از توان و استعداد ما در همین روند صرف میشود و هدر میرود. مثلاً سند فرهنگی یونسکو مطرح میشود. یک بخش از نظام وارد اجرای آن میشود؛ اما بخشهای دیگر به مقابله میپردازند. ما امروز مشکل بودجۀ فرهنگی نداریم. مشکل اصلی ما ساختار پیچیده و مدیریتهای نادرست است.»
معاون فرهنگی مرکز اسناد انقلاب اسلامی سپس گفت: «استعمار در حوزۀ نرمافزاری تلاش دارد قوانین و آداب فرهنگی و ارزشهای خود را حاکم کند که از این به عنوان جنگ نرم و ناتوی فرهنگی یاد شده است. امروز آمریکا به عنوان هژیمون در همۀ کشورها به دنبال استعمار فرهنگی است. در فروپاشی شوروی نیز میبینیم که یک جنبۀ مهم هجوم فرهنگی بود. 20 سال است که مقام معظم رهبری بحث آزاد اندیشی را مطرح کردهاند؛ اما حتی حوزویهای ما کار درستی در این زمینه انجام ندادهاند.»
وی همچنین عنوان کرد: «ما باید هاضمۀ فرهنگی خودمان را افزایش دهیم تا با روشهای پلیسی و امنیتی وارد این عرصه نشویم. بلکه بتوانیم افکار مخالف را هضم کنیم و خود را بالا بکشیم. توسعۀ فضای آزاداندیشی میتواند در این زمینه کمک کند که همین نمایشگاه کتاب یکی از مصادیق پیمودن این مسیر است. باید در سیستم فرهنگی خود به این رشد برسیم که در این تزاحمها بتوانیم بلوغ خود را اثبات کنیم. در حوزۀ فرهنگ، ضخامت مرزکشیهامان به اندازۀ حوزۀ امنیتی و سیاسی نیست. حوزۀ فرهنگ در ذات خود نوعی گردش و چرخش دارد.»
دکتر مهدی اسماعیلی در انتها گفت: «انقلاب اسلامی یک جریان فرهنگی در جهت شکستن شالودۀ فرهنگی حاکم بر دنیا بوده است. ما نیازمند این هستیم که از حوزۀ فرهنگی خود محافظت و پاسداری کنیم. امروز با جریان قدرتطلب و افزونخواهی با نام تجدد غربی مواجه هستیم. انقلاب اسلامی برای مقابله با این تفکر شکل گرفته است. برای رسیدن به این اهداف به برنامهریزیهای بلند مدت نیاز داریم و هنوز سیاستهای روشنی نداریم. مثلاً وزارت ارشاد ما گاهی جلوی چاپ برخی از کتابهای انقلابی را میگیرد که جای تعجب دارد. دولت فعلی در سیاستهای کلان فاصلۀ جدی با ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی دارد. ما امروز بعد از چهار دهه هنوز نگران استقلال فرهنگی هستیم؛ چون این مشکلات و زاویهها را در مدیریت کلان کشور داریم.»