به گزارش سرویس دفاع و امنیت حلقه وصل، منطقه جنوب شرق آسیا به دلایل مختلف در حال تبدیل شدن به یکی از نقاط پر تنش در جهان شده و بر اساس برآوردها، امکان درگیری نظامی در آن، هر لحظه در حال افزایش است. یکی از مهمترین دلایل صعودی شدن تهدیدات طی یک دهه اخیر در این منطقه آن است که آمریکایی ها با تهدید جلوه دادن چین، تلاش داشته و دارند تا قرارداد های کلان تسلیحاتی را به امضاء رسانده و سود کلانی را بابت دمیدن به این موضوع به جیب بزنند که این روند، طی سالها و ماه های اخیر چه در دولت ترامپ و چه بایدن ادامه داشته است. این قراردادها در حوزه های هوایی و دریایی بوده و کشورهای مختلفی در این محدوده، اقدام به پرداخت ارقام سنگین به ایالات متحده کرده اند که اولین آن ژاپن است.
نیروی هوایی ژاپن یکی از کاربران قدیمی جنگنده های اف ۱۵ ساخت آمریکا به حساب می آید و سالهای طولانی نمونه ای از این جنگنده را صرفا در نقش دفاع هوایی در اختیار داشت. تقریبا تمامی کاربران این جنگنده در دنیا، مدل های چند منظوره این هواپیما را با توان تهاجمی هوا به سطح بالا در اختیار گرفتند و تنها ژاپن بود که گونه قدیمی این هواپیما را در اختیار داشت. در نهایت ژاپنی ها تصمیم گرفتند در پروژه ای موسوم به ابر رهگیر ژاپنی حدود نیمی از ناوگان اف ۱۵ های خود را ارتقاء بدهند. ژاپنی ها در مجموع ۲۱۳ فروند جنگنده اف ۱۵ در اختیار دارند که قرار است ۹۸ فروند از آنها را ارتقاء بدهند.
اما این تنها شروع داستان پر پیچ و خم ارتقاء اف ۱۵ های ژاپنی بود. در ابتدا وزارت خارجه آمریکا در اکتبر ۲۰۱۹ میلادی اعلام کرد که با فروش یک بسته ارتقاء برای ناوگان اف ۱۵ های ژاپنی به ارزش ۴.۵ میلیارد دلار موافقت کرده که از جمله مهم ترین اقلام در این قرارداد، ۱۰۳ دستگاه رادار آرایه فازی فعال مدل APG-۸۲(v)۱ ساخت شرکت ریتهون آمریکا، ۱۰۱ عدد از سامانه جنگ الکترونیک مدل ALQ-۲۳۹ ساخت شرکت BAE و ۱۱۶ دستگاه کامپیوتر مرکزی مدیریتی برای این برنامه ارتقاء است. تعداد بیشتر سامانه های خریداری شده نسبت به تعداد مورد نظر برای ارتقاء به این دلیل است که تعدادی از سامانه ها به صورت یدک خریداری شده اند.
جنگنده اف ۱۵ نیروی هوایی ژاپن
از طرف دیگر قراردادی نیز بین شرکت بوئینگ آمریکا به عنوان سازنده اصلی هواپیمای اف ۱۵ و شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی ژاپن به عنوان پیمانکار اصلی در داخل خاک این کشور امضاء شد که بر اساس آن طرف آمریکایی ها، پشتیبانی های فنی شامل کمک به ساخت تاسیسات لازم و فراهم کردن مدارک و اسناد فنی در زمینه این ارتقاء را فراهم کنند. البته هزینه قرارداد بین دو شرکت هنوز اعلام نشده است.
اما در بهار سال جاری میلادی و پس از انتشار برخی اخبار در خصوص افزایش تهدیدات و تنش ها در منطقه مذکور، اولین نشانه ها در خصوص گران فروشی آمریکایی ها آغاز شد و بخشی از قرارداد اصلی برای تهیه قطعات لازم و مورد نیاز ژاپنی ها که ارزشی در حدود ۷۴۵ میلیون دلار داشت، ناگهان توسط آمریکا به عدد ۱ میلیارد و ۹۸۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرد. طرف آمریکایی اعلام کرده که بخشی از قطعات مورد نیاز برای این ارتقاء در انبارها وجود ندارد و بایستی در یک فرآیند پر هزینه خط تولید آنها مجددا فعال شود. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا در زمان عقد قرارداد این مسئله برای دو طرف مشخص نبوده؟ در عین حال افزایش این هزینه ها باعث شده که هم زمان بندی تحویل هواپیماهای ارتقاء یافته و هم تعداد آنها با شک و شبهه رو به رو شود و طرف ژاپنی ناچارا اعلام کند که برای کاهش هزینه های این برنامه، همچنان به مذاکره با طرف های آمریکایی ادامه خواهد داد.
اما افزایش هزینه ها باعث شد تا ژاپنی ها در بحث تسلیحات دور برد برای اف ۱۵ های ارتقاء یافته خود نیز دچار مشکل شود. ژاپن قرار بود دو نوع موشک کروز دور برد را از آمریکا خریداری کند که دو موشک مورد نظر ساخت شرکت شرکت لاکهید مارتین آمریکا هستند و به ترتیب AGM-۱۵۸ JASSM در مدل با برد افزوده با قابلیت حمله به اهداف زمینی و موشک کروز ضد کشتی برد بلند AGM-۱۵۸C LRASM نام دارند. ژاپنی ها مجبور شدند که به دلیل افزایش هزینه های مورد نظر قرار خرید موشک ضد کشتی را حذف کند و بر سر خرید مدل حمله به اهداف زمینی نیز مذاکرات را ادامه دهد.
موشک AGM-۱۵۸ JASSM
در حال حاضر طرح ژاپن برای جایگزینی توانایی ضد کشتی هوا پرتاب خود، مجهز کردن جنگنده های اف ۲ ساخت شرکت میتسوبیشی ژاپن به موشک های بومی Type ۱۲ ساخت همین کشور است که در مدل هوا پرتاب در حال حاضر بردی در حدود ۳۰۰ کیلومتر دارد. ژاپنی ها به دنبال این هستند که در نهایت برد این موشک ها را به هزار کیلومتر برسانند.
تایوان؛ محلی برای اجرای دکترین خارپشتی آمریکا
مسئله جزیره تایوان را شاید بتوان یکی از بحرانی ترین مسائل در جهان امروز به حساب آورد که کارشناسان نسبت به احتمال بروز یک جنگ تمام عیار بر سر این جزیره در آینده نزدیک هشدار داده و البته چه چیزی بهتر از این شرایط تا شرکت های اسلحه سازی غربی، خصوصا آمریکایی از آن سود کنند. بعد از تشکیل جمهوری خلق چین در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی، بخشی از نیروهای مخالف به جزیره تایوان رفته و یک کشور جدید را تاسیس کردند. از همان ابتدا تا به امروز چین، تایوان را به عنوان بخشی از خاک خود یک استان به نوعی شورشی یا سرکش معرفی کرده و بارها به صورت علنی به این نکته اشاره کرده که از هر فعالیتی از جمله گزینه نظامی برای بازگرداندن این بخش به زیر حاکمیت خود دریغ نخواهد کرد.
تا سالها، برخی درگیری های نظامی بین واحدهای هوایی دو طرف جریان داشت اما چین به دلیل نداشتن یک قوای دریایی برتر و این مسئله که آمریکا نیز پشتیبانی کاملی از تایوان می کند به دنبال درگیری مستقیم نرفت. از دهه ۱۹۹۰ میلادی به این طرف اما با پیشرفت های سنگین نیروی دریایی چین مشخص شد که رقیبی جدید قدرتمند در حال ظهور در شرق آسیا است. امرزه دیگر نزدیک شدن به آب های سرزمینی چین از جمله منطقه تنگه تایوان و درگیر شدن با چین، برای بسیاری از کشورهای جهان شبیه به یک ماموریت انتحاری است. البته این مسئله از طرفی باعث شده تا آمریکایی ها موقعیت را برای فروش حجم زیادی از تسلیحات به تایوان مناسب ببینند.
در دوره حضور تاجر نیویورکی در کاخ سفید، به نوعی رکورد فروش جنگ افزار به این جزیره شکسته شد و کارشناسان اعلام کردند آمریکا با تبدیل تایوان به یک خارپشت، اگرچه در ظاهر تلاش دارد تا حمله و تصرف آن برای چین مشکل باشد، اما در اصل سود شرکتهای اسلحه سازی خود را تضمین کرده است. در دوره ترامپ در مجموع ۲۰ میلیارد دلار اسلحه به تایوان فروخته شد که بخشی از مهم ترین اقلام فروخته شده شامل ارتقاء ناوگان جنگنده های اف ۱۶ این کشور به همراه فروش تعدادی از مدل جدید، فروش تانک های آبرامز، راکت اندازهای سری هیمارس، موشک های کروز هوا پرتاب سری اسلم و پهپادهای سری MQ-۹B بوده است.
موشک کروز هوا پرتاب SLAM-ER
به زودی مشخص شد دوره بایدن دموکرات هم متفاوت از دوره ترامپ جمهوری خواه نیست و دولت جدید این کشور، این بار فروش ادوات توپخانه ای به ارزش ۷۵۰ میلیون دلار را به تایوان تصویب کرده است. این بسته جدید تسلیحاتی شامل ۴۰ قبضه توپ خودکششی مدل M-۱۰۹A۶ ملقب با پالادین، ۲۰ خودروی زره پوش شده مخصوص حمله مهمات ۱۵۵ میلی متری، ۵ خودروی بازیابی زرهی و ۱۶۹۸ کیت هدایت ماهواره ای برای گلوله های توپخانه ای کالیبر ۱۵۵ میلی متری است.
دو نکته مهم در خصوص تایوان در اینجا قابل طرح است. یکی این که کشور تایوان در حوزه های تسلیحات موشکی، خصوصا موشک های کروز از جمله کشورهای توانمند به حساب می آید و موشک های کروز ضد کشتی و همچنین حمله به اهداف زمینی بومی در اختیار دارد که مدل های حمله زمینی آن توان هدف قرار دادن حتی پکن را نیز دارند که در این شرایط، فروش سلاحی مثل موشک های هوا پرتاب سری اسلم که در مقایسه با تکنولوژی روز آمریکا نیز حداقل یک نسل عقب تر به حساب می آید، یک گزینه سوال برانگیز و عملا نوعی رشوه به آمریکا برای خریدن حمایت سیاسی این کشور در مقابل چین است.
سامانه توپخانه M-۱۰۹A۶
مسئله بعدی و به نوعی مهم تر این است که بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند در هر صورت در زمان درگیری احتمالی بین چین و تایوان، اصولا این جزیره کوچک بدون دخالت مستقیم آمریکا شانسی برای دفع حمله طرف مقابل نداشته و البته دخالت مستقیم آمریکا در این درگیری نیز با توجه به افزایش قدرت متعارف چین از یک سو و همچنین احتمال کشیده شدن درگیری به فازهای گسترده تر و بدل شدن این مناقشه به حتی یک جنگ بزرگ، حداقل در مقیاس کل منطقه شرق آسیا باعث می شود احتمال حضور مستقیم آمریکا در این درگیری نیز کاهش بیابد.
استرالیا؛ بهای سنگین برای خرید سلاح و انتقال فناوری
کشور استرالیا دیگر متحد مهم آمریکا در منطقه شرق آسیا است که در سالهای اخیر در فضای چین هراسی، برنامه بسیار سنگین توسعه تسلیحاتی را آغاز کرده است. استرالیایی ها با توجه به دور بودن از اکثر مراکز تولید کننده تجهیزات دفاعی در دنیا، سیاست انتقال فناوری و حداقل تعمیر و نگهداری بومی تسلیحات را در دستور کار خود قرار داده که البته این سیاست برای اهالی سرزمین کانگوروها ارزان نیست. استرالیا به طور کلی در یک برنامه ۱۰ ساله به دنبال هزینه کردن مبلغی در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در بخش دفاعی است که بخش عمده این مبلغ به جیب شرکت های آمریکایی می رود. خرید جنگنده های اف ۳۵، پهپادهای سری MQ-۴C، هواپیماهای گشت دریایی سری P-۸، بالگردهای تهاجمی سری آپاچی و پروژه توسعه پهپادهای سری Loyal Wingman از جمله مهم ترین طرح های استرالیا با شرکت های آمریکایی به حساب می آید.
دو فروند جنگنده اف ۳۵ نیروی هوایی استرالیا
هواپیمای گشت دریایی P-۸ نیروی هوایی استرالیا
اما در بخش موشکی نیز در سالهای اخیر آمریکایی ها سود خوبی از بازار استرالیا داشتند. آمریکایی ها در سال ۲۰۲۰ میلادی بر اساس قراردادی برای فروش ۲۰۰ تیر از موشک های ضد کشتی سری AGM-۱۵۸C LRASM مبلغی در حدود ۹۹۰ میلیون دلار از این کشور دریافت خواهد کرد. از طرف دیگر استرالیایی ها یک برنامه بومی سازی برای توسعه تسلیحات هدایت شونده در داخل خاک کشور خود به ارزش ۷۱۲ میلیون دلار تعریف کرده اند که بخشی از این پول به حساب شرکت آمریکایی لاکهید مارتین خواهد رفت.
به نظر می رسد دولت و ارتش آمریکا پس از آنکه سیاست دوشیدن حداکثری کشورهای عربی و منطقه غرب آسیا با موفقیت به پایان رسید و آنها در حداکثر توان خود، باج های سیاسی و اقتصادی لازم را به این کشور داده اند، این بار با دنبال کردن یک سیاست قدیمی در شرق اروپا با هیولا سازی از روسیه و در منطقه شرق آسیا با چین و کره شمالی، به دنبال تکرار همان ایران هراسی سالهای گذشته، برای مشتریان جدید هستند و در این راهبرد تبلیغاتی و نظامی، تفاوتی میان دوره های مختلف ریاست جمهوری آمریکا؛ از بوش و اوباما گرفته تا ترامپ و بایدن وجود ندارد.