پشت پرده تشدید اختلافات در حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق

به گزارش حلقه وصل، حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق که به نوعی می‌توان آن را حزب حاکم بر شهر «سلیمانیه» در منطقه کردستان عراق دانست، چندی است که دچار اختلافات داخلی شده که به اعتقاد برخی این اختلافات به مرحله درگیری مسلحانه میان دو رئیس مشترک این حزب رسیده است.

 روزنامه «العربی الجدید»، در یادداشتی با بررسی این موضوع، نوشت که پس از تغییرات اخیری که در پست‌های مهم استان سلیمانیه و به طور مشخص در دو پست ریاست سازمان اطلاعات و سازمان مبارزه با تروریسم روی داد، تقابل و اختلافات دو رئیس مشترک این حزب یعنی «بافل طالبانی» پسر «جلال طالبانی» رهبر این حزب از بدو تاسیس تا سال ۲۰۱۷ و «لاهور شیخ جنگی» کاملا نمایان شد.

بر اساسا این گزارش، ریاست هر دو پست مذکور بر عهده افراد نزدیک به شیخ جنگی بود که اخیرا با افرادی نزدیک به بافل جایگزین شدند و تنش‌های میان دو طرف کار را به جایی رساند که «برهم صالح» رئیس‌جمهور عراق وابسته به  اتحادیه میهنی، وارد میدان شد تا این تنش را آرام و مهار کند.  

از زمان درگذشت جلال طالبانی، رئیس‌جمهور سابق عراق و بنیانگذار حزب اتحادیه میهنی، دومین حزب بزرگ در منطقه کردستان، اعضای این حزب بر انتخاب یک رهبر برای حزب توافق نکردند و در نهایت تصمیم بر آن شد که این حزب از طریق ریاست مشترک میان بافل طالبانی و لاهور شیخ جنگی برادرزاده جلال طالبانی و شخصیت امنیتی قدرتمند در شهر سلیمانیه اداره شود. اما اختلافات بر سر قدرت و نفوذ دو طرف افزایش یافت.  

در ادامه این یادداشت آمده است: این در حالی است که نشانه‌هایی از ایفای نقش اربیل در دامن زدن به این اختلافات و تلاش برای تضعیف شیخ جنگی و حمایت از بافل وجود دارد امری که به تشدید اختلافات میان دو طرف منجر شد.

پنج‌شنبه‌ای که به خیر گذشت

 العربی الجدید در ادامه به نقل از رسانه‌های کردی می‌نویسد؛ نزدیک بود پنج‌شنبه پیش، یک رویارویی مسلحانه گسترده در سلیمانیه آغاز شود. در آخرین ساعتهای این شب، با اعلام دستورات بافل طالبانی برای ایجاد تغییرات در هرم فرماندهان امنیتی سلیمانی و حلبچه و برخی بخش‌های اداری، اختلافات میان دو طرف به اوج خود رسید. دستوراتی که حمایت «نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق را با خود همراه داشت.

بر اساس این دستورات، «محمد تحسین الطالبانی» رئیس سازمان اطلاعات که یک نهاد امنیتی رسمی در منطقه کردستان به شمار می‌رود، «رنج شیخ علی» مشاور رئیس این سازمان و چندین مقام دیگر برکنار شدند و افراد نزدیک به بافل  و اربیل برای این‌ پستها انتخاب و جایگزین شدند. اقدامی که به منزله انجام کودتای سفید علیه لاهور شیخ جنگی و تلاش برای تضعیف آن بود. چندین نفر نیز از افراد نزدیک به شیخ جنگی دستگیر شدند که با دخالت رهبران سیاسی در سلیمانیه از جمله حزب «گوران» (جنبش التغییر)، آزاد شدند.

پس از این بود که شمار زیادی از یگان‌های نظامی مسلح وابسته به شیخ جنگی در سلیمانیه مستقر شدند و با نیروهای آسایش در مرکز این شهر، اقدام به تبادل آتش هم کردند که با دخالت فوری رئیس‌جمهور عراق که برای آرام‌سازی فضای ایجاد شده در سلیمانیه به سر می‌برد، این درگیری‌ها متوقف شد.

موفقیت بافل در حفظ تغییراتش در پست‌های مهم سلیمانیه

با این وجود، بافل طالبانی در ابقای مقامات مسئول نزدیک به خود در پست‌های امنیتی موفق شد و «وهاب حلبچی»   در ریاست سازمان مبارزه با تروریسم و «آجی امین» در ریاست سازمان اطلاعات باقی ماندند. منابع سیاسی می‌گویند که این تغییرات تنها شامل پست‌های امنیتی نبود بلکه در پست‌های متعددی در سلیمانیه از جمله فرودگاه این شهر که تحت نفوذ شیخ جنگی بود نیز صورت گرفت.

دوشنبه پیش، بافل پس از دیدار با «حیدر العبادی» رئیس ائتلاف الفتح و نخست‌وزیر پیشین عراق در بیانیه‌ای رسمی برخلاف گذشته، به جای عبارت «رئیس مشترک»، خود را رئیس اتحادیه میهنی توصیف کرد؛ امری که مؤید تداوم اختلافات او با پسرعمویش لاهور و شکست ساختار ریاست مشترک برای حزب اتحادیه میهنی کردستان بود.

شبکه تلویزیونی رووداو در این‌باره به نقل از منابع خبری خود مدعی شد که به رسانه‌های اتحادیه میهنی اطلاع داده شده از این پس اصطلاح رئیس مشترک را به کار نبرده و در تمامی اخبار و اطلاعیه‌ها از بافل طالبانی به عنوان رهبر حزب نام برده شود.

حمایت اغلب رهبران اتحادیه میهنی از بافل طالبانی

به اعتقاد افراد نزدیک به خانواده طالبانی، این جایگزینی‌ها و تغییرات برای تحقق اصلاح امور صورت گرفته است اما یکی از اعضای برجسته حزب اتحادیه میهنی می‌گوید که این تحرک سیاسی در سایه آمادگی برای برگزاری انتخابات پارلمانی که قرار است دهم اکتبر آتی برگزار شود، صورت می‌گیرد و بافل طالبانی به دنبال آن است که جناح حزبی نزدیک به خودش بیش از جناح شیخ جنگی موفقیت کسب کند.

وی در گفت‌وگو با العربی الجدید تصریح کرد: «اغلب رهبران حزب اتحادیه میهنی از رویکرد بافل حمایت می‌کنند اما افراد نزدیک به دولت آمریکا پشت شیخ جنگی هستند و برای معرفی او به عنوان تنها رئیس حزب اتحادیه میهنی فشار می‌آورند و مدعی هستند که بافل نزدیک به ایران است».

از سوی دیگر برخی منابع نیز می‌گویند که حزب دموکرات کردستان تحت هدایت مسعود بارزانی نقشی زیرپوستی در بحران حالی ایجاد شده با حمایت از بافل طالبانی و تضعیف لاهور شیخ جنگی ایفا می‌کند. دلیل این امر نیز، موضع لاهور شیخ جنگی در انتقاد شدید از حزب بارزانی و رویکردش در زمان عملیات نیروهای دولت مرکزی عراق در کرکوک در سال ۲۰۱۷ است.

به نوشته «کردپرس»، در همین رابطه، منبعی آگاه در اتحادیه میهنی به رووداو گفته است: در چهارمین کنگره این حزب در فوریه ۲۰۲۰، بافل توانست ۱۲۸ رای از اعضای شورای رهبری را به دست بیاورد اما لاهور تنها موفق به کسب ۸۵ رای شد، امری که نشان می دهد بافل موقعیت برتری در اتحادیه میهنی دارد و حق دارد ساختار ریاست مشترک را لغو کند.

شکست سیستم ریاست مشترک برای اتحادیه میهنی

  «سامان گرمیانی» از اعضای پیشین شورای رهبری اتحادیه میهنی کردستان، در مصاحبه با رادیو صدای آمریکا، در واکنش به  اختلافات اخیر میان روسای مشترک این حزب هشدار داد که اگر این اختلافات حل نشود پیشمرگه‌های پیشکسوت و قدیمی حزب، حق دارند که گردهم آمده و موضعی جدی را در این باره اتخاذ کنند.

وی اشاره کرده که اختلافات و مناقشات داخلی در اتحادیه میهنی از ابتدا هم وجود داشته و اعضای قدیمی به عنوان میانجی میان رهبران حزب عمل کرده و از تشدید اختلافات و بروز شکاف در حزب جلوگیری کرده‌اند، اما در حال حاضر بسیاری از اعضای قدیمی و پیشکسوت حزب به حاشیه رانده شده و مورد مشورت قرار نمی‌گیرند.

به نوشته کردپرس، سامان گرمیانی با تاکید بر اینکه باید اختلافات در حزب از طریق گفت‌وگو  و مذاکره حل شود، گفت که رهبران جدید حزب بی تجربه بوده و از مهارت‌های لازم برای حل اختلافات برخوردار نیستند و کنگره پیشین برای حزب مانند مقطع گذار بوده و ابراز امیدواری کرد مرحله ای نوین در حزب آغاز شده و اتحادیه میهنی مسیر اصلی خود را بازیابد.

وی همچنین گفت که سیستم ریاست مشترک از ابتدا هم برای اتحادیه میهنی مناسب نبوده و اتحادیه میهنی برای حفظ توازن  به یک رهبر واحد و دو معاون نیاز داشت و در این صورت مشکلات بهتر حل می شد و به همین دلیل اکنون اتحادیه میهنی به برگزاری کنگره و احیای خود نیاز دارد.