پناهیان بدون سانسور

سرویس پرونده: انقلاب اسلامی که با رهبری امام خمینی (ره) در بهمن ماه 57 به پیروزی رسید یکی از بزرگترین تحولات تاریخ ایران و جهان بوده است. این انقلاب که برخاسته از رای و نظر مردم مسلمان ایران است و با اتکا به مردم پیش می رود و در طول این سالها توانسته نیروهایی را تربیت کند و به جامعه تحویل بدهد که برخی از آنها تحولات مهمی را نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز بوجود آورده اند. در روزها چهلمین سالگرد بهار انقلاب در نظر داریم هر روز یکی از چهرهای فرهنگی انقلاب را معرفی کنیم.

از ابتدای نهضت امام خمینی، نقش مبلغان دینی و فعالین فرهنگی در به ثمر رسیدن این انقلاب نقش به سزایی بوده است و همواره این افراد تاثیر فراوانی، در تبیین جریان انقلاب اسلامی و همراه‌‏سازی مردم داشته‏‌اند. پس از انقلاب هم همین نقش را در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی داشته و در مقاطع مختلف به نقش‏آفرینی پرداخته‏اند. یکی از همین اشخاص که پس از انقلاب به فعالیت‏های تبلیغی و جریان‏سازی‏های فرهنگی بسیار اثرگذاری پرداخته حجت الاسلام پناهیان است.

یک مبلغ مبارز

علیرضا پناهیان در سال 1344 در یکی از محله‏های قدیمی شهر تهران چشم به جهان گشود. پدر ایشان یکی از روحانیون انقلابی و فعال جنوب تهران بود. شاید بتوانیم بگوییم اولین استاد زندگیش پدرش بود و به یاری پدر، از سال اول راهنمایی وارد فضای دروس حوزه شد و در کنار دروس مدرسه، تعلیم دروس حوزوی نیز دید.

از همان ابتدا دغدغه‏ مند بودن در فضای دینی را نشان داد و در آغاز دبیرستان و در کنار تحصیل در حوزه، با تدریس کتاب‌های شهید مطهری، به تبلیغ و آموزش در محیط‌های مختلف دانش‌آموزی، دانشگاهی و حوزوی روی آورد. سال 1362 تحصیلات خود را در حوزۀ علمیۀ قم پی‌گرفت و پس از گذراندن سطوح حوزه وارد درس خارج شد که از اساتیدی همچون حضرات آیات عظام وحیدخراسانی، جوادی آملی، سید محمد کاظم حائری و همچنین مقام معظم رهبری بهره برد.

 او در دروس دانشگاهی هم دستی بر آتش دارد و رشته روانشناسی را در دفتر همکاری حوزه و دانشگاه تحصیل کرده است و هم‌اکنون عضو هیأت علمی مرکز تخصصی تبلیغ است و در طراحی سرفصل‏ها و دروس با این مرکز همکاری دارد.

حجت الاسلام پناهیان در کنار فعالیتهای خود به تالیف کتبی نیز پرداخته که می‏توان کتب ذیل را برشمرد: «نگاهی به رابطۀ عبد و مولا»، «رهایی از تکبر پنهان»، «انتظار عامیانه، انتظارعالمانه،انتظار عارفانه»....

در زمان جنگ نیز در جبهه همراه تحصیل حوزوی، حضوری فعال داشت و علاوه بر حضور در گردان تخریب یکی از اولین مسئولیت‌های خود یعنی «معاونت فرهنگی لشگر 27 محمد رسول الله» را به عهده گرفت و از آن پس در فضای تبلیغی و فرهنگی مسئولیت‏های فراوانی از جمله معاونت فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و مرکز جهانی علوم اسلامی را به عهده گرفت.

از جمله خاطراتی که در مورد اواخر جنگ از ایشان منقول است سفر ایشان به همراه حاج احمد متوسلیان به لبنان است. او به همراه فرمانده خود یعنی حاج احمد در لبنان زحمات فراوانی متحمل شدنتاکه هسته مرکزی حزب الله لبنان هرچه بهتر انسجام پیدا کند.

علیرضا پناهیان در کنار تمام فعالیت‌های علمی و اجرایی خود هیچگاه از رسالت اصلی حوزوی خود که همان تبلیغ اسلام و منبر رفتن بود فاصله نگرفت و همواره در کشور و به خصوص تهران با ریزبینی در انتخاب موضوعات و به روز بودن مطالب، مورد پسند مردم و به خصوص جوانان قرار گرفته است.

مباحث او از جنبه‌‏های مختلف برای افراد راه‏گشا بوده و همیشه سعی کرده مباحث مطرح شده در موضوعات تربیتی دارای انسجام و ساختاری صحیح باشد.

هم تقوا هم سیاست

منبرهایش علاوه بر حوزه فردی دائما گوشه چشمی به مسائل اجتماعی و سیاسی داشته است. پناهیان ریشه بسیاری از مشکلات را در رفتار سیاسیون و ساختارهای اشتباه سیاسی می‏داند. بعضي، نقطه تمايز او را در اتخاذ مواضع به روز انقلابي در عرصه‌ کشور مي دانند، ولی می‏توان گفت دين شناسي دردمندانه و هوشمندانه و داشتن فهم عميق از ظرائف دين، يک روي سکه‌اي است، که روي ديگرش سياسي بودن و پاسداري دقيق و محکم از انقلاب در صحنه است که به همراه روح تقوای او اثرگذاری خاصی به وی بخشیده است چراکه مشاهده می‏شود جنبه‏های غیر سیاسی‌اش از جمله دعای ندبه، عرفه و شبهای قدر هم مورد توجه کثیری از جوانان قرار بگیرد.

با اینکه جنبه‌ منبری بودن ایشان برای افراد شناخته شده‏تر است و در جامعه او را خطیبی حاذق می‏دانند ولی هیچ‏گاه نباید او را یک منبری صرف دانست و باید به او به عنوان یک متخصص جریان سازی های فرهنگی و راهبردهای اجتماعی نگریست.

در دوره‏ای که مسایل سیاسی و جریان بیمار روشنفکری و تکنوکرات، دین مردم را مورد تهدید قرار داده بود تصمیم بر راه‏اندازی دعاهای ندبه سرتاسری گرفت و با ترویج صحیح این فرهنگ و تحمل سختی‏هایی که بود روح مهدویت را هرچه بیشتر به فضای اجتماعی ما تزریق کرد.

علیرضا پناهیان را باید یکی از اثرگذارترین افراد در هیات های امروزی به این شکل دانست. هیات‏‌هایی که با جمعیت‏های بسیار در مناطق مختلف تهران با جنبه معنوی بسیار برگزار می‏گردد. بسیاری از جوانان پای ثابت این هیات ها شده اند و جوانان بسیاری را به خود جذب کرده است. هیات‏هایی که در خیلی از مکان‏ها به خصوص تهران به درون دانشگاه‌‏ها کشیده شد و منشاء خیرات بسیاری گردید.

یکی از هیات‏‌های تاثیرگذار تهران که در دهه های دوم محرم  فعالیت چشم گیری دارد و جوانان بسیاری به خصوص در حوزه هنر را جذب خود کرده، هیات دانشگاه هنر است. هیاتی که شاید بتوان آن را حاصل فعالیت ده ساله‌ ایشان در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه هنر دانست.

یکی دیگر از این هیات‌‏ها، هیات دانشگاه امام صادق(ع) است که سال‏هاست با حضور ایشان محفل گرمی برای مردم ساکن غرب تهران گردیده است و خلاء وجود هیأت‏‌های با جمعیت بسیار را پر کرده است.

از اربعین تا مدرسه

از دیگر مسائلی که اخیرا سیل عظیمی را به سمت خود کشانده داستان پیاده روی اربعین است. پیاده روی که هر روز بر سیل مشتاقان آن اضافه می‏شود و گویی توجه همه دلها به آن معطوف گشته است. در این قضیه نیز علیرضا پناهیان و چند تن از فعالین فرهنگی دیگر به درستی وظیفه جریان سازی و تبلیغ آن را انجام دادند.

هرچند پیاده روی اربعین به خودی خود حرکت بزرگ فرهنگی مذهبی در جهان اسلام است اما با تدبیر و خلاقیت حجت‌الاسلام پناهیان و تنی چند از فعالان فرهنگی تحول عظیمی در این راهپیمایی ایجاد شده و مراسم های بزرگ و تاثیرگذاری که در طول مسیر و در موکب ها برگزار می شود نشان از فراست و توان بالای فکری-مدیریتی پناهیان دارد.

پناهیان در سال های اخیر در فضاهای تربیتی بالاخص تحول در نظام آموزش و پرورش تلاش‌های بسیاری انجام داده است. در محیط های علمی مختلف به بیان افکار خود در حوزه آموزش و پرورش پرداخته است که در برخی از مدارس، اجرای آن نتایج خاص خود را به ثمر رسانده است. علاوه بر اینکه برای عملیاتی شدن ایده هایش نیز مدرسه ای در تهران فعال کرده است.

همچنین چند سالی است پناهیان پس از تاسیس حوزه علمیه به عنوان تولیت، در فضای حوزوی مشغول به کار است و تولیت مدرسه علمیه دارالحکمه امیرالمومنین(ع) را برعهده دارد و علاوه بر مدیریت حوزه در بحث کلان آموزشی و تربیتی حوزه هم فعالیت دارد.