فضای سایبر؛ مهم‌ترین ابزار حاکمیتی قدرت‌های بزرگ برای سلطه بر دنیا

فهم دقیق حاکمیتی بودن فضای سایبری و لحاظ شاخصه های بومی در تحقق شبکه ملی اطلاعات، از مهمترین اقدامات برای غلبه بر تهدیدات فضای مجازی است.

به گزارش حلقه وصل، امروزه رشد خیره کننده فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث شده، فضای مجازی به عنوان مهمترین و موثرین ابزارهای حاکمیتی در سطح دنیا مطرح شود و تلاش کشورهای سلطه جو و مستکبر به خصوص ایالات متحده آمریکا جهت تسلط و اشراف اطلاعاتی بر مردم دنیا بر کسی پوشیده نیست. این رویکرد قدرت های بزرگ، باعث شده، فضای سایبر توام با تهدیدات مختلفی در عرصه های شخصی و اجتماعی شود که این تهدیدات عبارت است از:

اول: تهدید علیه حریم شخصی

حدأقل میزان تهدیدات سایبری نسبت به افراد جامعه، نقض حریم خصوصی و سوء استفاده از اطلاعات شخصی آنها است که حتی توسط سازمان‌های اطلاعاتی دشمن نیز دارای سابقه است، چنانکه برای انجام هرگونه عملیات خاص، افراد مستعد را در فضای سایبر یافته و مدتی آنها را رصد می‌کنند تا بتوانند نقاط ضعف را دریافته و ذخیره نمایند. سپس اقدام به اخاذی عملیاتی می‌کنند که به‌معنای عدم نشر اطلاعات شخص در مقابل انجام کاری است که مد نظر سازمان‌های مذکور است. یقیناً اگر فضای سایبر بومی و مستقل، با مدیریت داخلی بنا شود، امکان فعالیت‌های ضد امنیتی، ضد قانونی، ضد اخلاقی و … تا حد بسیاری کاهش یافته و کشف و رصد معدود موارد باقیمانده نیز بسیار راحت‌تر انجام می‌شود.

دوم: تهدید علیه زیرساخت‌های حساس

سطح بالاتر تهدیدات سایبری که جنبه‌ی ملی دارد، تهدیداتی است که به‌صورت حملات سازمان‌یافته علیه زیرساخت‌های حساس تمدنی اعم از نظامی و غیرنظامی از سوی دشمن انجام می‌شود. طبق مطالعات انجام شده، آثار و تبعات امنیتی و راهبردی ناشی از چنین حملاتی، بعضاً از حملات مستقیم نظامی نیز فراتر می‌رود. هدف از این گونه تهدیدات، پایان دادن به تاب آوری کشور ها و تغییر رفتار مسئولان آن کشور و تحمیل شروط دولت های مستکبر توسط کشورهای تحت سلطه است است. لذا باید نسبت به تأمین امنیت زیرساخت سایبری کشور، اقدامات جدی صورت پذیرد و برنامه ریزی مدون در این باره انجام و بلافاصله اجرایی و عملیاتی شود.

سوم: تهدید علیه باور عمومی جامعه

تهدیدات سایبری صرفاً محدود به دو حوزه‌ی فردی و زیرساختی نمی‌شود. سطح اصلی و کلان تهدیدات سایبرنتیک، تغییر باورهای مردم از طریق کنترل جریان اطلاعات است به‌گونه‌ای که دشمن مد نظر دارد. دلیل اصلی این موضوع، مدیریت فضای سایبر و افکار عمومی، خارج از دایره‌ی حاکمیت است زیرا در حال حاضر به خاطر ول بودن فضای سایبر، کنترل فضای سایبر کشور در اختیار حاکمیت نیست و عوامل بیگانه بر مدیریت این فضا اثرگذار هستند. در این شرایط تهدید اصلی علیه حاکمیت مردمی ایران، تضعیف عقبه‌ی مردمی نظام اسلامی است که اگر چنین اتفاقی برای حاکمیتی که امنیت‌اش به حضور و پشتیبانی مردم گره خورده رخ دهد، به‌تبع برای مردم نیز مؤلفه‌های امنیت، معاش و اقتصاد، بنیان‌های اجتماعی، زیرساخت‌های تمدنی کشور و … نیز تضعیف خواهد شد. مهم آن است که دشمن در سال‌های اخیر برای تحقق این خواسته، بخش جدی از توان خود را بر کنترل فضای سایبر کشور متمرکز نموده و تحقق آن را از این طریق دنبال می‌نماید.

نکته پایانی آنکه مسلما فهم دقیق ماهیت و چیستی فضای سایبر از منظر حاکمیتی، تحقق شبکه ملی اطلاعات و همچنین تدوین برنامه عملیاتی برای تحول فضای سایبر به نحوی که شاخصه های بومی شدن آن لحاظ گردد، می تواند نقش موثری در غلبه بر تهدیدات سه گانه ای که بدان اشاره شد داشته باشد و این مسأله ای که باید مدنظر دولت منتخب سیزدهم واقع شود.

منبع: تسنیم