به گزارش حلقه وصل، قوه قضائیه، بالاترین دستگاه نظارت بر حُسن اجرای قانون در کشور است و مرجع اصلی برای راهنمایی شهروندان به منظور تأسی به قانون. یکی از قوانین برای تعیین مالکیت، استفاده از اسناد رسمی است که در قانون موسوم به قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران شرح داده شده و به واسطه اموال منقول و غیرمنقول (صرف نظر از اینکه سند غیررسمی هم در محاکم دارای اعتبار است) باید دارای سند رسمی باشند.
با تصویب قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، پلیس راهور نیروی انتظامی موظف به صدور پلاک به نام مالک خریدار و صدور شناسنامه خودرو یا همان برگ سبز شد که ناجا معتقد است همان سند رسمی است.
از مواد مختلف قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی از جمله ماده ۲۹ آن تفسیرهای متعددی شده است و همین مبنای اختلاف چند ساله ناجا و کانون سردفتران و دفتریاران است که هر کدام خود را نهاد صالح برای صدور سند رسمی می‌دانند و هر چقدر پلیس برگ سبز را سند رسمی می‌داند، کانون سردفتران اصالتی برای آن قائل نیست و سند صادره از سوی دفاتر را سند رسمی می‌داند و معتقد است؛ محاکم این سند را به رسمیت می‌شناسد.
اختلاف نظر در قوه قضائیه درباره برگ سبز خودرو
حالا مدتی است که اختلافات بین پلیس و کانون سردفتران و دفتریاران به نوعی در داخل قوه در زیرمجموعه‌های مختلف آن در حال تکرار است و هر نهاد مسئول قضائی یک نظر درباره رسمیت داشتن یا نداشتن برگ سبز صادره از ناجا اعلام می‌کند.
اواخر اسفند ماه سال گذشته بود که دیوان عدالت اداری رأیی مبنی بر رسمی بودن برگ سبز خودرو صادر و به نوعی اعلام کرد؛ دیگر نیازی به تنظیم سند در دفاتر اسناد نیست.
ابتدای سال جاری دادستان اراک با استناد به این رأی دستوری مبنی بر نیاز نبودن حضور در دفاتر اسناد برای تنظیم سند رسمی خودرو صادر کرد که البته بعد از بروز واکنش‌هایی از سوی ذبیح‌الله خداییان، معاون قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که لزوم تنظیم سند در دفاتر اسناد بر اساس قوانین موجود را مورد تأکید قرار داد، حرف خود را پس گرفت!
اصفهان نظری متفاوت از اراک دارد!
اما به فاصله اندکی دادستان اصفهان از تعقیب کیفری سردفترانی خبر داد که برگ سبز خودرو را سند رسمی ندانند؛ در نامه ماه قبل (خرداد ماه) علی اصفهانی به اداره‌کل ثبت اسناد و املاک استان اصفهان آمده است: مقید کردن تنظیم وکالتنامه تعویض مجدد پلاک به انجام انتقال در دفاتر اسناد رسمی خلاف قوانین موضوعه از جمله ماده ۳۰ قانون دفاتر اسناد رسمی است.
این نامه که در پی استنکاف دفاتر اسناد رسمی از تنظیم وکالتنامه مربوط به تعویض پلاک در مواردی که اسناد مالکیت از ناحیه پلیس راهنمایی و رانندگی صادر شده است و به معنای کافی بودن برگ سبز صادره از سوی نیروی انتظامی برای اثبات مالکیت خودروست و دیگر به حضور در دفاتر اسناد برای تنظیم سند رسمی خودرو نیازی نیست.
در مشهد الزم به ثبت سند در دفاتر در منظر عمومی نصب شود!
اما گویا دادگستری خراسان رضوی نظری غیر از دادستانی اصفهان دارد؛ در نامه‌ای به امضای سید هادی شریعت‌یار، معاون دادستان مشهد در امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در نامه‌ای به هیئت مدیره کانون سردفتران و دفترایاران خراسان رضوی یک دستور دو خطی صادر کرد: "شایسته است دستور فرمائید که صرفاً متن ماده ۲۹ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی را در قالب بنری مناسب فضای نصب در محل تعویض پلاک تهیه و پس از تأیید این معاونت در محل نصب نمائید!"
ماده ۲۹ همان بند قانونی مورد استناد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون سردفتران و دفتریاران برای اثبات الزام تنظیم سند رسمی در دفاتر اسناد است و نصب بنر مورد نظر معاون دادستان مشهد، به خریداران و معامله‌گران خودرو در زمان تعویض پلاک تأکید و یادآوری خواهد کرد که بلافاصله برای تنظیم سند به دفاتر اسناد مراجعه کنند!
نظر دیوان عدالت اداری چیست؟
اما این تمام ماجرا نیست و تفسیر دیوان عدالت اداری از قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی و نیز قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران چیز دیگری است؛ همان که به رأی جنجالی اسفند ماه منجر شد.
حالا حجت‌الاسلام محمد مصدق، رئیس دیوان عدالت اداری که همزمان سرپرستی معاونت حقوقی قوه قضائیه را هم به عهده دارد در نشست خبری خود با خبرنگاران به مناسبت هفته قوه قضائیه، موضوع سند رسمی خودرو را مطرح و در آن بر رسمی بودن برگ سبز صادره از سوی ناجا تأکید کرده و گفته است: تردیدی در سند رسمی بودن برگ سبز خودرو وجود ندارد و محل ابهام لزوم یا عدم لزوم مراجعه به دفترخانه پس از تعویض پلاک است.
مصدق در پاسخ به سؤال که مردم برای سند خودرو باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند یا همان برگ سبز کفایت می‌کند؟ گفت: گاهی اوقات انعکاس محتویات یک پرونده تحت عنوان رأی هیئت عمومی غیر از آن چیزی است که در داخل رأی آمده است و در موضوع سند خودرو هم همین بحث مطرح است؛ قطعا آنچه در نیروی انتظامی تحت عنوان سند مالکیت خودرو صادر می‌شود، سند است چرا که نزد مقامات مسئول نوشته شده است و هیچ حقوقدانی در سند بودن آن شک ندارد. بحث اینجاست که آیا پس از صدور سند خودرو در نیروی انتظامی الزامی برای رفتن به دفترخانه‌های ثبت اسناد هست یا نیست؟
رئیس دیوان عدالت اداری: برگ سبز خودرو قطعاً سند رسمی است
مصدق همچنین گفته است: اینکه اگر کسی برگ سبز نیروی انتظامی را گرفت الزاماً باید به دفاتر اسناد رسمی هم مراجعه کند بر اساس قانون دارای ابهام است چرا که ما چند قانون داریم و برداشت‌های متفاوتی می‌شود و کاری پژوهشی و تحقیقی در حال انجام است که به زودی نتیجه ان اعلام می‌شود؛ اما برگ سبز خودرو قطعاً سند رسمی است و هیچ شبهه‌ای از این بابت نداریم.
اینها اختلاف نظرهایی است که در قوه قضائیه درباره الزامی بودن یا نبودن مراجعه به دفاتر اسناد رسمی برای ثبت سند خودرو وجود دارد و بالاخره باید مسئولان ارشد قضائی تکلیف شهروندان درباره این الزام را مشخص کنند.