جنگ روانی رسانه‌های غربی در پوشش انتخابات ایران بر چه محورهایی استوار است؟

به گزارش حلقه وصل، همزمان با آغاز سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، رسانه‌های غربی همانند روزهای گذشته جنگ روانی برای کاستن از مشارکت در این رأی‌گیری یا القای یأس درباره این رویداد را در دستور کار قرار داده‌اند.

به طور کلی می‌توان گفت اکثر رسانه‌های معاند در گزارش‌ها و اخبار خود با توسل به برخی از روش‌های مغالطه، درصدد نادیده گرفتن صدای بخشی از جامعه یا کمرنگ کردن آن و در عوض صداسازی‌های جایگزین هستند.

در گزارش زیر به تحلیل محتوای برخی از محورهای غالب در گزارش‌های رسانه‌های غربی پرداخته‌ایم. مبنای این تحلیل، رسانه‌های نوشتاری بوده‌اند، اما احتمالاً بتوان این را پذیرفت که همین سیاست‌ها در برنامه‌های تلویزیونی یا رادیویی این رسانه‌ها هم دنبال می‌شوند.

بی‌اثر بودن انتخابات

به عنوان مثال، در میان رسانه‌های نوشتاری وبگاه شبکه خبری بلومبرگ نوشته «هیچ‌کس انتظار بروز تغییرات اساسی در رژیم ایران را ندارد: به هر حال، رأی‌دهندگان گزینه خودشان را از میان فهرست کوتاهی از رقبا که به تأیید شورای نگهبان رسیده‌اند، انتخاب می‌کنند.» این رسانه علاوه بر این ادعا کرده رئیس‌جمهور ایران تأثیر کمی روی روند سیاست خارجی جمهوری اسلامی دارد.

«رادیو آزاد اروپا» هم بدون ارجاع به هیچ آمار یا رقم مشخصی نوشته، بخشی از مردم ایران با توجه به محدود بودن قدرت مقام‌های انتخاباتی و ناتوانی آنها در عمل به وعده‌هایشان تصمیم گرفته‌اند در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال شرکت نکنند.

 روزنامه گاردین هم مدعی شده رأی‌دهندگان ایرانی حق انتخاب چندانی در انتخابات روز جمعه ندارند.

مشخص بودن نتیجه از قبل

با آنکه نامزدهای حاضر در رقابت انتخاباتی ایران از طیف‌ها و گرایش‌ها فکری متفاوت هستند و هر کدام طرفداران خودشان را دارند بسیاری از رسانه‌های غربی در لابه لای تحلیل‌های خود روی این مانور می‌دهند که نتیجه انتخابات از قبل به نفع نامزد یا نامزدهای خاصی مشخص است و رأی دادن نمی‌تواند تغییری در نتیجه ایجاد کند.

نکته عجیب این است که در تحلیل‌های این رسانه‌ها پیشتاز بودن یک یا دو نامزد در نظرسنجی‌ها به عنوان دلیل «مشخص بودن نتیجه از قبل» گرفته می‌شود و به هیچ دلیل دیگری اعم از گرایش مردم به نامزدهای دیگر به دلیل نارضایتی از وضعیت موجود، گرایش به برنامه‌های جدید و یا ده‌ها و ده دلیل ممکن دیگر حتی به عنوان عامل محتمل و بالقوه اثرگذار اشاره‌ای نمی‌شود.  

وبگاه شبکه خبری سی‌ان‌ان مثلا نوشته است: «عده کثیری در ایران، از آنچه به نظرشان انتخاباتی به شدت مهندسی‌شده است گلایه دارند.» این شبکه به نقل از یک جوان ۲۲ ساله که اشاره‌ای به نام او نکرده نوشته است: «من رأی نمی‌دهم. فکر نمی‌کنم انجام این کار تأثیری در وضعیت کشور داشته باشد. همین الان می‌دانیم نتیجه چیست.»

شبکه سی‌ان‌ان مشخص نکرده این فرد که او را برای نمونه‌گیری انتخاب کرده-اگر واقعی بوده باشد- نماینده چند درصد از افکار جامعه است، با چه ملاکی برای مصاحبه انتخاب شده و چرا فردی که ممکن است نظری مخالف با او داشته باشد برای قضاوت درباره نتیجه انتخابات اعلام نشده است.

خبرگزاری فرانسه هم نتیجه انتخابات ایران را «از پیش‌تعیین‌شده» توصیف کرده است. پایگاه «فارن‌افرز» هم مدعی شده که انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران رقابتی نیست و پیروزی یکی از نامزدها از قبل مشخص است. رسانه دولتی بی‌بی‌سی هم همین خط را در تحلیل‌ها و گزارش‌هایش پیگیری می‌کند.

نارضایتی‌ و ناکارآمدی

«نارضایتی و ناکارآمدی موجب شده است که مردم امیدی به این انتخابات نداشته باشند و به همین خاطر رأی نمی‌دهند.» این یکی دیگر از محورهایی است که در جنگ روانی رسانه‌های غربی معمولاً زیاد به آن پرداخته می‌شود، بدون اشاره به اینکه مردم ممکن است تصمیم گرفته باشند برای عبور از نارضایتی‌ها و گلایه‌مندی‌ها به تفکر و جریان دیگری رأی دهند.

به عنوان مثال خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشته است: «انتظار می‌رود بسیاری از مردم ایران در بحبوحه مشقت‌های اقتصادی و درخواست‌ها برای تحریم انتخابات در داخل و خارج از کشور به صندوق‌های رأی بی‌اعتنایی کنند.»

ترغیب به عدم مشارکت

ایده‌ای که همراه با تمامی ایده‌های بالا رسانه‌های غربی به دنبال القای آن هستند این است که مردم ایران نباید در انتخابات شرکت کنند و یا اینکه این کار را انجام نخواهند داد. شبکه ایران‌اینترنشنال، رسانه دولتی بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، فاکس‌نیوز، خبرگزاری رویترز، خبرگزاری آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه، صدای آمریکا، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، روزنامه نیویورک‌تایمز، روزنامه واشنگتن‌پست، رادیو صدای آزاد اروپا و بسیاری از دیگر رسانه‌های آمریکا در روزهای گذشته هجمه‌های سنگینی را با همین محور علیه انتخابات ایران به کار گرفته‌اند.