جای خالی هنر انقلاب در یکی از بزرگترین جریان‌های هنری جهان

سرویس حاشیه نگاری: حدود 18 روز به برگزاری بی‌ینال ونیز [دوسالانه ونیز یا بینال ونیز، نمایشگاهی از آثار هنری معاصر است که هر دو سال یکبار (در سال‌های فرد) در شهر ونیز ایتالیا برگزار می‌شود] 2015 مانده است. آثار بسیاری از هنرمندان ایرانی و حتی غیرایرانی قرار است به نمایندگی از کشورمان در در غرفه‌‌‌ای به مساحت 2 هزار متر در شهر ونیز ایتالیا در معرض دید مردم دنیا گذاشته می‌شود.

امسال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس سیاست کلان واگذاری امور فرهنگ و هنر به نهادها و مراکز خصوصی، امور اجرایی حضور ایران در بی‌ینال ونیز را به بنیاد «فیض‌نیا» واگذار کرده است. تا جایی که حتی انتخاب هنرمندان توسط «مزدک فیض‌نیا» مدیر بنیاد و «مارکو منگوتزو» از متصدیان نمایشگاه در بی‌ینال ونیز انجام گرفته است.

به همین منظور فهرستی شامل 47 هنرمند برای شرکت در این برنامه پس از پیگیری‌های رسانه‌ای بسیار، بالاخره مدتی قبل رسانه‌ای شد. فهرستی که سه بخش اصلی دارد. بخش اول شامل دو یا سه هنرمند نام آشنا از جمله محمد احصایی و پرویز تناولی است. بخش دوم شامل هنرمندانی غالبا ناشناس و تازه‌کار که نه سبک و سابقه‌ای در رشته خود دارند و نه نام و جایگاهی در درون مرزهای ایران و بخش سوم هم 14 هنرمندی هستند که اصلا ملیت ایرانی ندارند و از کشورهای عراق، هند، پاکستان و ... اما به نمایندگی از کشورمان در غرفه ایران حاضر می‌شوند!

درباره انتخاب هنرمندان باید گفت که در بین این افراد اسم کسانی به چشم می‌خورد که نه تنها سابقه هنری مرتبط با فرهنگ اصیل ایرانی ندارد، بلکه در جاهایی با آثارشان فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را به سخره گرفته‌اند که می‌توان به افرادی از جمله «نیوشا توکلیان»، «شادی قدیریان» و «بابک کاظمی» و ... اشاره کرد. ضمن اینکه در بین اسامی شرکت‌کنندگان در این بی‌ینال، نام خارج‌نشین‌نانی در آمریکا و انگلیس دیده می‌شود که در آثار برخی از این افراد، دیدگاه و اوضاع‌شان نسبت به فرهنگ اصیل کشورمان هویداست.

برای هر کسی که دغدغه فرهنگ کشورش را دارد، این سؤال پیش می‌آید، که، این هنرمندانی که با پرچم ایران در بی‌ینال مهم ونیز شرکت می‌کنند، آیا مورد تأیید نهادی یا مسئول دولتی قرار گرفته‌اند یا خیر؟ پاسخ جالبی برای این سؤال وجود دارد که بعد از انتخاب این افراد توسط «مزدک فیض‌نیا» و «مارکو منگوتزو»، این لیست در اختیار «مجید ملانورزوی» مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد قرار می‌گیرد و وی هم این لیست را تأیید می‌کند!!

باید از مدیران هنری وزارت فرهنگ و ارشاد پرسید که آیا کارنامه هنری افراد مسئله‌دار برای‌‌شان پوشیده است؟! اگر پوشیده است که می‌توانند یک سری به پرونده و سابقه هنری این افراد بزنند، اگر هم پوشیده نیست، پس چرا این افراد باید معرف فرهنگ ایرانی در دنیا باشند؟!

اگر دغدغه معرفی فرهنگ ایرانی وجود دارد پس جای هنرمندان پیشکسوت و مبتکر از جمله استاد اردشیر مجردتاکستانی پیشکسوت صاحب‌نام و محقق رشته نگارگری، مسعود نجابتی صاحب مکتب و فردی تأثیرگذار در عرصه گرافیک، علی بنی‌صدر مبتکر مینیاتور مدرن، سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی به عنوان کاریکاتوریستی شناخته شده در عرصه بین‌المللی، محمود آزادنیا نقاش و کاریکاتوریستی که نقشی غیرقابل انکاری در عرصه کاریکاتور کشور دارد و همچنین صدها هنرمند دیگر کجاست؟! اصلاً هنرمندان معاصر به ویژه سه دهه بعد از انقلاب در این بی‌ینال مهم و بزرگ چه نقشی ایفا می‌کنند؟!

موضوع جالب توجه دیگر در فهرست هنرمندان انتخاب شده، حضور طیف هنرمندان کریستی در این جمع است. آثار غالب این افراد طی سال‌های گذشته در حراج کریستی جایگاه ثابتی داشته است. ارتباط این دو جریان هنری این گمانه را ایجاد کرده است که رابطه جدی بین دلالان هنر ایران و واسطه‌های نمایشگاه ونیز وجود دارد. ضمن اینکه تعدادی از این چهره‌های شرکت‌کننده، پایه ثابت نمایشگاه‌های بین‌المللی و ضدایرانی هم هستند.

شاید خواندن این جملات از «مارکو منگوتزو» رئیس کمیسیون فرهنگی آکادمی بررا میلان که تصدی نمایشگاه ایران را در ونیز به عهده دارد، دردناک باشد؛ او درباره نمایشگاه ایران در بی‌ینال ونیز می‌گوید: «با توجه به اینکه ایران در دوره‌های اخیر تحت نظر است باید در این دوره توجه بیشتری به آثار داشته باشیم ضمن اینکه این نمایشگاه معرف ایران فقط در عرصه هنر نیست و ایران می‌تواند در تمام عرصه‌ها خودش را به دنیا بشناساند». آیا حقیقتاً در این دوره و با برخی از هنرمندان مسئله‌دار می‌خواهیم فرهنگ اصیل ایرانی را به جهان بشناسانیم؟!

 یکی دیگر از مسائل پیرامون انتخاب هنرمندان این است که چرا برخی از هنرمندان کشورهای همسایه از جمله افغانستان، پاکستان، هند، آذربایجان و عراق باید معرف فرهنگ ایرانی باشند؛ این درحالی است که هر کشوری فرهنگ مجزای خودش را دارد. ضمن اینکه در انتخاب هنرمندان غیرایرانی نیز دیدگاه خاصی حاکم است؛ به عنوان مثال در بین این هنرمندان نام «سایرا واسیم» به چشم می‌خورد که وی در آثارش به نوعی از استکبار جهانی حمایت کرد و اقتدار او را به رخ کشیده است؛ هیئت انتخاب باید پاسخ بدهد که پرچم آمریکا در کجای فرهنگ اصیل اسلامی ـ ایرانی جای گرفته است؟!

منبع: فارس