احمدی‌نژاد چگونه در قامت یک دیکتاتور علیه قوه قضاییه قیام کرد؟

سرویس سیاست حلقه وصل - شناخت‌نامه احمدی‌نژاد، پژوهشی است که به رفتارهای احمدی‌نژاد در عرصه سیاسی و اجرایی می‌پردازد، این پژوهش به نقاط عطف رئیس دولت نهم و دهم می‌پردازد و به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا احمدی‌نژاد تغییر کرده است؟

آنچه در ادامه می‌آید، قسمت ششم از این پژوهش است، در این بخش به رفتارهای رئیس دولت نهم و دهم علیه قوه قضاییه پرداخته خواهد شد.

** قسمت اول: احمدی‌نژاد و حامیانش چگونه حاج قاسم را تهدید کردند؟ +تصاویر

** قسمت دوم: احمدی‌نژاد چگونه از رفیق هاشمی رفسنجانی به دشمن او تبدیل شد؟ +تصاویر

** قسمت سوم: احمدی‌نژاد چگونه در سال ۸۴ با دروغ وارد عرصه انتخابات شد؟

** قسمت چهارم: چرا احمدی‌نژاد دچار توهم خودشیفتگی شده است؟

** قسمت پنجم: احمدی‌نژاد و یارانش چگونه دولت نهم و دهم را به انحراف کشاندند؟

احمدی‌نژاد در طول دورهٔ ریاست جمهوری خود تنش‌های مختلفی را در تعامل با قوه قضاییه ایجاد کرده بود که به چند مورد از آن اشاره خواهد شد. این اختلاف تنها به دورهٔ ریاست جمهوری وی محدود نبوده و بعد از اتمام دوره ریاست جمهوری نیز این روند با شیب تندتری طی شد؛ خصوصاً در روند بررسی پرونده‌های اطرافیان احمدی‌نژاد این اختلافات مشهودتر بود؛ اما جالب این است که احمدی‌نژاد سال‌ها پیش درحالی‌که به‌عنوان «عضو جامعه اسلامی مهندسین» مصاحبه می‌کرد، روز ۸ دی ۱۳۸۰ در گفت‌وگویی با ایسنا گفته بود:

ماجرای درخواست احمدی‌نژاد به رئیس قوه قضاییه در خصوص بازدید از زندان اوین، یکی از مهم‌ترین حاشیه‌های دولت با قوه قضاییه بود. به‌خصوص آنکه این حاشیه‌سازی در حالی صورت گرفته که شرایط قیمتی بازار در مرحله بحران است و مشکلات اقتصادی به دلیل نوسانات شدید ارزی اعتراض‌های بسیار جدی را به همراه داشته است. البته این حاشیه‌سازی در آن زمان، به این دلیل اعتراض‌های بیشتری در پی داشت که هنوز چند روز از توصیه مقام معظم رهبری به مسئولان در خصوص حفظ آرامش آن هم در آستانه انتخابات نگذشته بود.

محمود احمدی‌نژاد از طریق وزیر دادگستری به رئیس قوه قضائیه اطلاع می‌دهد که قصد دارد هفدهم مهرماه ۱۳۹۱ از زندان اوین بازدید کند، اما در آن روز امکان بازدید رئیس‌جمهور از زندان اوین فراهم نمی‌شود. آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه به وزیر دادگستری می‌گوید: «به آقای رئیس‌جمهور بفرمایید فعلاً این بازدید مصلحت نیست، هر زمان مصلحت بود اعلام می‌کنم.»[۲] اواخر مهرماه بار دیگر محمود احمدی‌نژاد نامه‌ای به رئیس قوه قضاییه می‌نویسد و از او می‌خواهد هماهنگی لازم را برای بازدید از زندان اوین فراهم آورد. درخواستی که ناظران معتقد بودند صرفاً به دلیل زندانی شدن یکی از مسئولین دولتی؛ یعنی علی‌اکبر جوانفکر مطرح شده است و این تلقی را در محافل سیاسی و افکار عمومی به وجود آورد که دلیل درخواست، یک مانور تبلیغاتی است برای اینکه ایشان بتواند با فشاری که به قوه قضائیه از طریق بازدید از زندان اوین می‌آورد، یکی از یاران نزدیکش را از زندان آزاد کند.

این بار رئیس قوه قضاییه در نامه‌ای «خیلی محرمانه» (۳۰/۷/۹۱) به رئیس‌جمهوری اعلام می‌کند بازدید شما در این شرایط «حتماً شائبه سیاسی بودن این‌گونه اعمال را در اذهان برخی تقویت خواهد کرد»[۳] لذا فعلاً مصلحت نیست که شما از زندان اوین بازدید کنید. علاوه بر رئیس قوه قضاییه، سخنگوی این قوه هم در پاسخ به درخواست بازدید احمدی‌نژاد چنین تذکری را بیان می‌کند.[۴]

احمدی‌نژاد پس از عدم موافقت ریاست قوه قضاییه از بازدید زندان اوین، اقدام به ارسال پاسخ سرگشاده به نامه «خیلی محرمانه» رئیس قوه قضاییه کرد. یکی از حاشیه‌سازترین قسمت‌های نامه احمدی‌نژاد هم این جمله بود که بازتاب‌های زیادی داشت، «مگر بناست قوه قضائیه و یا زندان اوین در انتخابات آتی نقشی ایفا نمایند!» و احمدی‌نژاد با استناد به این دلیل که این مکاتبات مربوط به حقوق اساسی ملت است ضرورتی به محرمانه بودن ندارد، مدعی می‌شود بر اساس اصل ۱۱۳ قانون اساسی، رئیس‌جمهوری وظیفه قانونی بررسی نحوه اجرای اصول قانون اساسی در قوه قضاییه را دارد و در رد مصلحت سنجی رئیس قوه قضاییه اظهار می‌دارد: «آیا قابل‌قبول است که این‌جانب نیز پرداخت بودجه‌های کلان به قوه قضائیه را به مصلحت ندانم.»[۵] و اتهاماتی را متوجه قوه قضاییه و رئیس قوه می‌کنند.

آیت‌الله آملی لاریجانی دو روز بعد در تاریخ ۹۱/۸/۳، نامهٔ خود به احمدی‌نژاد را این‌گونه آغاز می‌کند: «بسیار متأسفم که در شرایط خاص کنونی و پس از رهنمودهای مقام معظم رهبری دایر بر ضرورت حفظ آرامش و وحدت و توجه به مشکلات مردم، شاهد چنین مکاتبات رسانه‌ای هستیم. از باب انجام‌وظیفه و تنویر افکار عمومی و دفاع از قانون اساسی و حقوق عامه و جلوگیری از انحرافات و قانون‌گریزی‌ها ناچار از توضیحات زیر می‌باشم و همان‌طور که در نامه محرمانه گفته‌ام: این سطور را می‌نگارم تا در ذاکره تاریخ بماند.» بعدازاینکه ایشان دلایل حقوقی خود را در رد ادعای احمدی‌نژاد تشریح می‌کند، اظهار می‌دارد مرجع رسمی تفسیر قانون اساسی که فصل الخطاب در این امور خواهد بود، شورای محترم نگهبان است که خلاف نظر شما است. اکنون بفرمایید چرا و به چه مجوزی به خود حق می‌دهید در مقابل رأی تفسیری شورای نگهبان تمکین ننمایید؟[۶]

نهایتاً بعد از چند روز در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۹۱ رهبر معظم انقلاب به مسئولان کشور هشدار می‌دهند که کشاندن اختلاف‌ها میان مردم خیانت است. مقام معظم رهبری در این خصوص تذکر می‌دهند که «اختلافات مضر است. هم اختلافات بین مسئولین مضر است؛ هم بدتر از آن، کشاندن اختلاف میان مردم مضر است. این را من به مسئولین، به رؤسای محترم هشدار می‌دهم. مراقب باشند.»[۷] نامه‌نگاری‌ها و پینگ‌پنگ مکاتباتی محمود احمدی‌نژاد با آیت‌الله صادق لاریجانی، پس از هشدار تند رهبر انقلاب پایان می‌گیرد اما محمود احمدی‌نژاد چند ماه بعد با افشای نواری در جلسه مجلس و موضع‌گیری در جریان دستگیری مرتضوی جنجالی دیگر علیه قوه قضاییه می‌آفریند.

شامگاه دوشنبه ۱۶ بهمن ۹۱ خبر بازداشت سعید مرتضوی منتشر شد و همین باعث شد که احمدی‌نژاد صبح سه‌شنبه پیش از ترک تهران به مقصد قاهره، در فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران با ابراز تأسف از دستگیری سعید مرتضوی اظهار کرد: «متأسفانه نمی‌دانم چطور است که کس دیگری تخلف کرده اما شخص دیگری دستگیر می‌شود. قوه قضائیه باید، قوه قضائیه ملت باشد نه قوه قضائیه یک سازمان ویژه خانوادگی. این کار بسیار زشت است و شایسته ملت، جمهوری اسلامی و قوه قضائیه نیست. زمانی که از سفر به مصر برگردم به‌طور ویژه این موضوع را دنبال می‌کنم.»[۸]