انتخابات اقتدارآفرین

به گزارش حلقه وصل، دکتر رضا سراج عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس ارشد مسائل راهبردی در یادداشتی به تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در سخنرانی نوروزی سال 1400 پرداخت.  

در این یادداشت آمده است:

رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در اولین روز سال ۱۴۰۰؛ سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» در سخنرانی نوروزی خطاب به ملت ایران در ضمن بیان مطالب مهم گوناگون به انتخابات پیش روی ریاست جمهوری سیزدهم اشاره نموده و فرمودند: «از جهت وجهه‌ی خارجی هم انتخابات و حضور مردم و مشارکت مردم، نشان‌دهنده‌ی اقتدار ملّی است.

این را همه باید بدانیم و اذعان کنیم که بله، امکانات دفاعی و قدرت‌های دیپلماسی و امثال این‌ها به کشور اقتدار می‌دهد، در این شکّی نیست امّا بیش از همه‌ی این‌ها مردم یک کشورند، ملّت‌اند که اقتدار می‌دهند. وقتی همه احساس کنند در دنیا -دشمن و دوست- که این ملّت هوشیار است، بیدار است، سرِ پا است، عازم است، پُرانگیزه است، این کشور یک اقتداری، یک هیبتی در چشم همه پیدا می‌کند؛ چه دوست و چه دشمن. بنابراین حضور مردم موجب اقتدار کشور خواهد شد. و انتخابات، مظهر حضور مردم است؛ اجتماعات انقلابی، مظهر حضور مردم است و از همه مهم‌تر البتّه انتخابات است... ت. دستگاه‌های جاسوسی و سرویس‌های اطّلاعاتیِ کشورهایی و از همه بدتر کشور آمریکا و همچنین رژیم‌صهیونیستی از چندی پیش و نه امروز دارند تلاش می‌کنند که انتخابات آخر خرداد را بی‌رونق کنند؛ یا برگزارکنندگان را متّهم می‌کنند [و میگویند] «انتخابات مهندسی‌شده» -در واقع برگزارکنندگان انتخابات را دارند متّهم می‌کنند یا شورای محترم نگهبان را متّهم می‌کنند- یا مردم را دلسرد می‌کنند [و میگویند] «رأی شما اثری ندارد، در بهبود اوضاع تأثیری نمی‌گذارد؛ چرا بیخودی خودتان را خسته می‌کنید!». با شدّت تمام از این کارها دارند می‌کنند. و از فضای مجازی هم حدّاکثر استفاده را دارند می‌کنند... د. دارند استفاده می‌کنند از این فضا و هدفشان هم همین است که با شیوه‌های روانی، مشارکت مردم را در انتخابات کاهش بدهند. و امیدوارم که ان‌شاءالله مردم پاسخ رد به این‌ها بدهند و کاری کنند که دشمن را ناامید کنند و این مهم دور نمانَد.»

به‌نظر می‌رسد ضروری است ابعاد اهمیت انتخابات پیش روی ریاست جمهوری و نیز موضوع مهم و راهبردی مشارکت در آن مورد واکاوی قرار گیرد:

1- جایگاه ویژه و مهم انتخابات پیش رو

انتخابات به‌طورکلی یکی از اصلی‌ترین مظاهر و تجلیات مردم‌سالاری دینی است و در این بستر است که اراده ملت برای تعیین سرنوشت خویش اعمال می‌گردد. حق تعیین سرنوشت مردم در نظام مردم‌سالاری دینی، برخاسته از اختیاری است که در دین مبین اسلام و به‌ویژه مکتب اهل‌بیت (ع) برای انسان تثبیت یافته و این جایگاه مهم ارتباطی به نظریات غربی و نگرش لیبرال‌دموکراسی ندارد. ازاین‌رو انتخابات، فصلی مهم و تعیین‌کننده در مردم‌سالاری دینی است.

از سویی انتخابات پیش رو خنثی‌کننده طراحی‌ها و سناریوهای دشمن نیز هست. چراکه نظام سلطه و پادوهای رسانه‌ای آن در تلاش‌اند که چنین وانمود سازند که میان ملت ایران و نظام اسلامی جدایی افتاده و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را مخدوش جلوه دهند. ازاین‌رو انتخابات باطل‌السحر چنین ادعاهای پوچی نیز هست.

همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب نیز تأکید فرموده‌اند انتخابات به‌سان عاملی قوی‌کننده و اقتدارآفرین برای نظام اسلامی است و فراتر از آن باید تأکید که انتخابات ذخیره‌ای راهبردی برای افزایش اقتدار ملت ایران نیز هست، چراکه تا پس از هر انتخابات تا مدت‌ها ابعاد اقتدارآفرینی آن امتداد می‌یابد.

تجربه بیش از 4 دهه از عمر انقلاب‌اسلامی نشان می‌دهد، انتخابات خصوصاً ریاست جمهوری نقشی تعیین‌کننده در تحولات مهم و اساسی داشته و به‌طورکلی می‌توان گفت این انتخابات در تحولات آینده - هم کوتاه‌مدت، هم میان‌مدت و هم بلندمدت- سرنوشت‌ساز است. خداوند متعال در قرآن کریم بر نقش بشر در شکل‌دهی و تغییر سرنوشت خود اشاره نموده و فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یغَیرُ ما بِقَومٍ حَتّی یغَیروا ما بِأَنفُسِهِم» [خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!]  (سوره مبارکه رعد آیه ۱۱) و بی‌شک یکی از مظاهر بارز این تغییر سرنوشت‌ها در انتخابات رخ خواهد داد. ازآنجاکه انتخابات به‌سان نوروز مردم‌سالاری دینی و فصل نوشدن‌ها است، می‌تواند زمینه‌ساز گردش نخبگان و وارد شدن نیروهای تازه‌نفس در مدیریت‌های اجرایی و تقنینی نیز گردد.

2- تأثیرات راهبردی

انتخابات ریاست جمهوری پیش رو از منظری حائز تأثیرات مهم و راهبردی‌ای است که نباید از آن‌ها غافل شد. به‌طورکلی تأثیرات این انتخابات را در دو سطح می‌توان ارزیابی نمود: سطح ملی و سطح فراملی.

در سطح ملی؛ روشن است که انتخابات تأثیر مستقیم بر مسائل کلان اقتصادی و معیشت مردم و ازآنجایی‌که در شرایط کنونی کشور، نارسایی‌های معیشتی و مطالبات اقتصادی مردم مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده و اثرگذار در سطح ملی است، انتخاب درست می‌تواند راه گشایش مشکلات معیتشی مردم را هموار ساخته و بسیاری از شاخص‌های رضایتمندی اجتماعی را ارتقاء و معضلات مرتبط با آن را تعدیل نماید. البته واضح است که لازمه حل مشکلات مردم در این مسیر، انتخاب فردی است که با حل این مشکلات متناسب باشد.

در سطح فراملی؛ مواجهه ایران اسلامی با نظام سلطه و امتداد منطقه‌ای آن عاملی تعیین‌کننده بر تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی است که برگزاری یک انتخابات اقتدارآفرین تأثیر مستقیمی در پیشبرد روند عزت‌طلبی ملت ایران در سطح خارجی و فراملی خواهد داشت.

3- مشارکت

هرچند سلطه‌گران از ناکامی راهبرد «فشار حداکثری» سخن گفته‌اند، اما این بدان معنا نیست از به‌کارگیری آن کاملاً منصرف شده باشند. به‌نظر می‌رسد دشمن امیدوار است که انتخابات کم‌فروغ باشد تا فشارها را افزایش دهد. ازاین‌رو حضور مردم، دشمن را ناامید و فشارها را بی‌اثر خواهد کرد.

بر این اساس است که از مدت‌ها قبل مراکز مطالعاتی و اندیشکده‌های راهبردی غربی، موضوع انتخابات ریاست جمهوری 1400 را زیر نظر داشته و در حال سناریوی پردازی مبتنی‌بر آن هستند. چنانچه آلبرت وُلف از اعضای اندیشکده موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک (WINEP) می‌نویسد: «انتخابات پیشِ‌ِ رو فرصتی را برای ناظران خارجی فراهم می‌کند تا ثبات جمهوری اسلامی را بر اساس میزان مشارکت رأی‌دهندگان بسنجند و همچنین شاید آینده کشور را ارزیابی کنند.»[1] همچنین جان آلترمن از اعضای اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (Csis) تأکید می‌کند: «گرچه نمی‌توانیم نتیجه انتخابات 1400 ایران را شکل دهیم، اما اگر بخواهیم قادر به تأثیرگذاری بر فضای این انتخابات هستیم.»[2]

از سوی دیگر حضور گسترده و پرشور مردم، توان اجرایی دولت آینده را افزایش و انتخاب رئیس‌جمهوری با آرای بالا، کارآمدی دولت آینده را ارتقاء خواهد داد. طبیعی است که یکی از چالش‌های اثرگذار بر موضوع مشارکت، بی‌عملی و خلف وعده نامزدهای پیروز انتخابات گذشته است که تأثیرات مستقیمی بر روی وضعت معیشتی خانوار و سطح رضایتمندی اجتماعی گذارده است. روشن است که اگر کسانی به دلیل دلخوری از عمل‌نشدن به وعده‌ها و یا بی‌نتیجه بودن انتخاب‌های پیشین در حل مشکلاتشان، عزمی برای مشارکت ندارند، باید به این مهم توجه نمایند که علاوه بر آنکه این افراد خود را از حق تعیین سرنوشت خود محروم کرده‌اند، بی‌توجهی به امر انتخابات نه‌تنها مشکلات را حل نخواهد کرد، بلکه دشمن را در فشار بر ملت ایران امیدوار خواهد کرد. چراکه نظام سلطه در عمل ثابت نموده است که دشمنی است که از ایذاء مردم ایران ابایی ندارد. تجربه اعمال تحریم‌ها پس از فتنه 88، گویای واقعیت رفتار دشمن است.