حضور مؤسسۀ تاریخ معاصر با 100 عنوان کتاب در نمایشگاه مجازی تاریخ معاصر

به گزارش حلقه وصل، رضا قریبی، مدیر انتشارات مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر با اشاره به این که همه اذعان دارند که تاریخ یک منبع شناخت و معرفت برای جامعه است، گفت: در تاریخ موارد متعددی از بزنگاه‌های تاریخی وجود دارد که انسان با توجه به آن‌ها می‌تواند از انحراف خود جلوگیری کند، نمونه‌اش هم بزنگاه زندگانی افرادی همچون طلحه و زبیر یا وقایعی مانند غدیرخم، جنگ اُحد، صلح امام حسن (ع)، بحث حکمیت و حتی واقعۀ عاشوراست. این بزنگاه‌ها همه باعث عبرت می‌شوند. یک تصمیمی را افراد می‌گیرند و بحث رویش و ریزش را پدید می‌آورند. کودتای مشروطه و کودتای ۱۲۹۹، کودتای ۲۸ مرداد، استعمار و جنگ‌های ایران و روس جزو مقاطع حساسی هستند که در واقع نشان می‌دهند اگر یک عامل خارجی به کشور ما بیاید و حکومت را به دست بگیرد چه بلاهایی سر مردم می‌آید، این‌جور می‌شود که مردم دیگر خودشان نمی‌خواهند گرفتار شوند. اگر این بزنگاه‌های تاریخی خوب تبیین و تحلیل شود قطعاً اثربخش خواهد بود. در قرآن هم نمونه‌هایی از این بزنگاه‌های حساس بیان شده است. هر چه این بزنگاه‌ها بهتر تبیین شود، باعث کاهش ریزش‌ها می‌شود. مردم فی‌نفسه دوست ندارند یک نظام بیگانه و دیکتاتور بر آن‌ها مسلط شود، اما به تدریج این تسلط عادی می‌شود و آن جهل و عدم آگاهی نسبت به گذشته مجدداً تکرار خواهد شد یعنی کسی که گذشته‌اش را خوب نداند، گذشته را تکرار می‌کند.

قریبی با اشاره به اینکه رهبر انقلاب بارها تأکید می‌کنند که ما در پیچ تاریخی هستیم گفت: اگر امروز مردم ایران بدانند که کشورمان در یک پیچ تاریخی قرار دارد، همین‌طور که در ابتدای قرن نوزدهم و پس از کنفرانس وین که قدرت‌های بزرگ آمدند و نظام جهانی را قبضه کردند. اگر کسی مختصات این پیچ تاریخی را بداند و تبیین کند، قطعاً در کُنش و واکنش و تصمیم‌گیری‌های او مؤثر خواهد بود تا اشتباهاتی را که دولتمردان گذشته مرتکب شدند را تکرار نکنیم.

مدیر مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر با اشاره به اهمیت پرداختن به موضوع انقلاب در کلام امام خمینی (ره) گفت: امام خمینی (ره) همان زمان خطاب به سیدحمید روحانی فرمودند که از ابتدای نهضت شروع به تاریخ‌نگاری کنید تا جنگ روایت‌ها ایجاد نشود، تا جای شهید و جلاد عوض نشود. یکی از موضوعات اساسی دانستن تاریخ است. موضوع مهمی که تاریخ انقلاب دارد این است که میزان خدمت و اهمیت آن جابه‌جا نشود. امروز می‌بینیم که چطور در این بازار مکارۀ روایت سوءاستفاده می‌کنند. تاریخ باید خوب تبیین شود تا لطمات شدید به پیکرۀ اصلی جامعه وارد نسازد.

قریبی با بیان اینکه نمایشگاه مجازی کتاب‌های حوزۀ تاریخ معاصر در این بحران کرونا، یک فرصت است افزود: ما چه بخواهیم چه نخواهیم، این فضای ایجاده شده، فضای خوبی است و دسترسی‌هایی را ایجاد کرده است هرچند مشکلات ساختاری در کشور داریم، اما شروع خوبی است تا مخاطب را ترغیب به مطالعه کنیم. هر چه بیشتر این نمایشگاها تشکیل شود و حتی وجود یک نمایشگاه مجازی دائمی می‌تواند کمک کند. اهمیت وجود نمایشگاه این است که محصول ناشر و نویسنده به مخاطب عرضه می‌شود. در این نمایشگاه مرزها برداشته شده و از اقصا نقاط به آن دسترسی پیدا خواهند کرد. رهبر انقلاب فرمودند من اگر بخواهم کار کردن در جایی را انتخاب کنم، آن‌جا فضای مجازی خواهد بود. فضای مجازی خیلی مهم است.

مردم در این ایام فراغ بال بیشتری دارند و دسترسی آن‌ها به نمایشگاه مجازی راحت‌تر است و باید طراحی خوبی برای نمایشگاه صورت بگیرد و پس از آن به محتوا توجه شود. در نمایشگاه فقط کتاب معرفی می‌شود اما خود فضای مجازی می‌تواند مشوق خوبی برای معرفی کتاب‌ها باشد. در نهایت هم اطلاع‌رسانی دقیق و همه جانبه در فضای شلوغی مانند فضای مجازی نقش به سزایی در معرفی آثار خواهد داشت.

رضا قریبی دربارۀ فعالیت‌های مؤسسات وارد شده در حوزۀ تاریخ با توجه به پیچیدگی کار، گفت: تاریخ‌نگاری یک کار تخصصی و پیچیده است. اولین مشکل جریان انقلاب این است که باید نیروی کار خوب تربیت کند ضمن اینکه انقلاب اسلامی محدود به حوزۀ تاریخ نمی‌شود و در حوزه‌های دیگر همچون رمان، مستندنگاری و تاریخ شفاهی جای کار دارد و تخصص خود را می‌خواهد. در این سال‌ها جریان تاریخ‌نگاری اصیل در راستای علمی و مستند بودن و در چاچوب‌های همسو با منافع ملی قدم برداشته و گرایشی به چپ ندارد. ما باید جریان انقلابی را در قالب بیانیۀ گام دوم قرار دهیم. در زمان حاضر کارهای مفید بسیاری انجام شده که به فیلم‌های مستند می‌توان اشاره کرد اما هنوز جای کار بسیاری دارد. این میدان، میدان بسیار پیچیده‌ای است و حب و بغض‌های زیادی دارد. کار در این میدان نیاز به صبر و فداکاری زیادی دارد.

قریبی در پاسخ به این سؤال که کیفیت حضور مؤسسۀ تاریخ معاصر ایران چگونه است گفت: ما از ابتدا در جلساتی که منجر به شکل‌گیری این نمایشگاه شد حضور داشتیم و با ۱۰۰ عنوان کتاب در این نمایشگاه حضور خواهیم داشت.

گفتنی است نمایشگاه مجازی تاریخ معاصر از دوم تا هشتم اسفندماه در سایت ketabika.com و با مشارکت جمعی از ناشران و عرضۀ بیش از ۱۲۰۰ عنوان کتاب برگزار خواهد شد.