قم: برخی از تصوف دنبال مظلوم‌نمایی سیاسی هستند

به گزارش حلقه وصل، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی پاکدل استاد حوزه علمیه قم و پژوهشگر پیشکسوت ادیان و مذاهب به ویژه سلسله‌شناسی جریان تصوف است. از اینرو در راستای شناخت بیشتر گروه تصوف و شناخت شاخه‌ها و اهداف و برنامه‌های آنها خبرنگار سرویس جنگ نرم با این استاد فرقه شناسی گفتگویی انجام داده ایم که در زیر می‌خوانیم.

استاد فرقه شناسی حوزه علمیه در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار حلقه وصل، با بیان اینکه تصوف را باید از زوایای مختلفی بررسی کرد، گفت: باید به تصوف به عنوان یک جریان تاریخی نگریست و از لحاظ تاریخی آن را جریان شناسی کرد.

وی با تأکید براینکه برای تصوف تعاریف بسیاری وجود دارد گفت: اگر بخواهیم یک تعریف عام و ساده از این جریان داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم تصوف روشی از سلوک باطنی دینی در دین اسلام است.

پاکدل خاطر نشان ساخت: در تعریف تصوف، نظرات مختلفی بیان شده اما اصول آن بر پایه طریقه ایست که شناخت خالق جهان، کشف حقایق خلقت و پیوند بین انسان و حقیقت از طریق سیر و سلوک عرفانی - باطنی و نه از راه استدلال عقلی - جزئی میسر است. موضوع آن، نیست شدن خود و پیوستن به خالق هستی و روش آن اصلاح و کنترل نفس و ترک علایق دنیوی و ریاضت و خویشتن داری است.

فرقه تصوف از نیازهای جامعه بی خبرند

حجت الاسلام پاکدل با تشریح این مطلب که امروز در کشورهای اسلامی گروه‏های صوفیه در حدود دویست فرقه‏اند و تقریباً همه این فرقه‏ها پیرو مذاهب چهارگانه اهل سنت‏اند، ادامه داد: تنها پنج فرقه کوثریه، گنابادیه، مونس علیشاهیْ (ذوالریاستین)، شمسیه و صفی علیشاهیه در ایران به نام شیعه معروف و شناخته شده‏اند.

پژوهشگر فرقه‌های صوفیه با عنوان این مطلب که اغلب متصوفه از جامعه و مولفه‌های اجتماعی دور بوده‌اند گفت: در گذشته صوفیان به بهانه زهد و تقوی خود را از مردم و مشکلات شان دور می‌کردند و خود را در جریان نیازهای جامعه و مردم قرار نمی دادند.

وی با تأکید براینکه منبع و منشاء تصوف اسلامی قرآن و سنت است، اظهار داشت: متأسفانه مریدان این گروه عمق و ریشه اسلام را هیچگاه درک نکرده‌اند و از احکام اسلامی بصورت گزینشی استفاده می کنند.

بزرگان شیعه در طول تاریخ صوفیه را تقبیح کرده‌اند

استاد حوزه علمیه قم ضمن بیان این موضوع که ماهیت اصلی صوفیه را باید از دیدگاه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) شناخت گفت: ائمه اطهار(ع) از سه زاویه مجزا، دیدگاه و نظرات خویش را نسبت به این جریان اعلام کرده‌اند.

حجت الاسلام پاکدل دیدگاه اول ائمه(ع) را بر این دانست که امامان شیعه بسیاری از رجال صوفیه را تقبیح کرده‌اند و دیدگاه دیگر ائمه اطهار که بارها در روایات مختلف آمده است، این جریان را مذمت کرده و کارهای آنها را تأیید نمی کنند.

این کارشناس فرق و مذاهب دیدگاه سوم ائمه(ع) را در تقبیح و انتقاد از آداب و رسوم و عقاید صوفیه دانست و گفت: براساس روایات و احادیث مستندی که وجود دارد ائمه اطهار(ع) نسبت به آداب و رسوم و مسلک شبهه آفرین و مساله دار مدعیان صوفیه اعتراض کرده و آن را بر خلاف اصالت و روح اسلام می‌دانستند.

اغلب صوفیه با فقه و اجتهاد مخالف هستند

حجت الاسلام پاکدل در پاسخ به این سوال که بر اساس ادعای زعمای تصوف، روایاتی در مدح صوفیه وجود دارد، گفت: بله در تاریخ اسلام روایاتی در خصوص مدح صوفیه از ائمه اطهار(ع) وجود دارد که براساس تحقیقات متقنی که انجام شده است، ساختگی بودن و سندیت نداشتن این احادیث به اثبات رسیده است.

پژوهشگر فرقه‌های صوفیه با ابراز نگرانی از فعالیت‌های نامشروع و مشکوک گروه تصوف در عصر حاضر گفت: صوفیانی که با مذهب شیعه قرابت دارند، قائل به پذیرش ولایت و امامت ائمه معصومین(ع) هستند. اما با زیرکی و با ترفندی خود را از باورهای راستین شیعه جدا کرده‌اند.

وی با بیان اینکه تصوف شیعه در عصر غیبت ولایت و امامت اقطاب خود را پذیرفته‌اند، افزود: آنها به اعتقاد خود با امام زنده دست بیعت دارند و سخت معتقدند ما امامی را می‌پذیریم که بتوانیم دستش را با دستمان لمس کنیم.  

حجت الاسلام پاکدل با بیان اینکه ما هر اعتقادی درباره عواقب و کیفر عدم ولایت پذیری امام زمان(عج) داریم، صوفیه هم درباره اقطاب خود دارند، گفت: همانطور که شیعیان معتقدند عدم پذیرش ولایت حضرت مهدی(عج) به معنای ابطال اعمال و عبادات است، تصوف شیعه هم معتقدند، هرکس ولایت اقطاب را نپذیرد، مطرود است.

وی با تأکید بر اینکه تصوف از همان ابتدای پیدایش انحراف فکری و عملی داشته است، گفت: انحرافات و کج روی‌های این گروه در طول تاریخ بیشتر و پررنگ تر شده است و در عصر حاضر جبنه سیاسی هم پیدا کرده است.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه تصوف احکام اسلامی را مصادره به مطلوب می‌کند، اظهار داشت: آنها برای فریبکاری و جذب جوانان بی پیرایه از مولفه‌های مذهب شیعه در راستای اهداف و برنامه های خود استفاده ابرازی می‌کنند.

وی با اعلام اینکه در فرقه گنابادی بحث بیعت و ولایت جدی تر از فرقه‌های دیگر است، گفت: تصوف در عصر حاضر رو به تساهل و تسامح و ساده انگاری آورده است و طبق رویه آنها، التزام و اعتقاد به احکام فقهی امری نادرست و بیهوده است.

برخورد نظام با گروه معترض صوفیه اعتقادی است نه سیاسی

حجت الاسلام پاکدل با تأکید بر اینکه تصوف اقطاب را بر فقها و علمای اسلامی ارحج می‌دانند، گفت: اگر بخواهیم منویات آنها را در اسلام پیاده کنیم کلا باید فاتحه فقه و فقها و اجتهاد و مجتهد را بخوانیم.

وی با تبیین این مطلب که تصوف شیعه فقها را نواب عام می‌دانند بیان داشت: در حالی که آنها معتقدند اقطاب نواب خاص امامان شیعه هستند.

استاد حوزه علمیه کلید واژه انحراف و جدایی تصوف از شیعیان را درباره امام زمان(عج) عنوان کرد و گفت: آنها اگر هم قائل به امام زمان(عج) باشند منظورشان امام دوازدهم شیعیان نیست بلکه آنها به مهدی نوعی که زمانی ظهور خواهد کرد معتقد هستند و امام زمان فعلی آنها اقطاب خود ساخته شان است.

وی با دفاع از برخورد نظام با گروه معترض تصوف گفت: برخی از فرقه‌ها برای اینکه اهداف خود را پیاده کنند وارد بازی‌های سیاسی شده و می‌خواهند با جو سیاسی خود را محق جلوه دهند.

حجت الاسلام پاکدل با تأکید بر اینکه انحراف این گروه اعتقادی و فکری است، اظهار داشت: مسئولان نظام نگران فعالیت این‌ها نیستند. چیزی که نگران کننده است التقاط و تحریف عقاید جوانان و مردم است. برخی از آنها می‌خواهند طوری جلوه کنند که آنها محور حقیقت هستند و با این روش به تبلیغ اهداف نامشروع خود می‌پردازند.