شیخ تشکیلات سیاسی اخلاقمدار
مهدوی کنی از عمق سنت برخاسته بود، و به همین دلیل کاملا تکلیف گرا عمل می کرد. در ابتدای دهه هشتاد، دو سال درس اخلاق حاجی را درک کردم و البته آن موقع اهمیت این بحث را در درک نمی کردم. درسی که نه نمره داشت و نه امتحانی نه انتخاب واحدی اما حضور همه در آن اجباری بود!
همه در سالن بزرگ دانشگاه می نشستند و یک ساعتی سخنرانی اخلاقی بود با ته مایه طنز و نمکی که مخصوص حاجی بود. عمر کرسی اخلاق حاجی در آن زمان بیش از 20 سال بود که مستمرا به صورت هفتگی برگزار شده بود. از شهدای دانشگاه تا سعید و وحید جلیلی، تا مصطفی کواکبیان و... پای این درس اخلاق شرکت داشتند. اما بعد از فتنه هشتاد و هشت که بسیاری از بزرگان نظام و حوزه یا ساکت شدند یا شاکی، حاجی مهدوی جزو معدود آدمهایی بود که وسط میدان دفاع از حیثیت نظام ایستاد. در آن زمان بود که اثر کلاس اخلاق حاجی برایم روشن تر شد.
در اینکه مهدوی سیاست مدار بود شکی نیست؛ در اینکه او تا بالاترین مناصب اجرایی کشور را هم تجربه کرده بود حرفی نیست با همه این تجربیات اما مهدوی به دانشگاه داری و حوزه داری و البته سیاست ورزی مشغول شد تا آخر عمر. اما سیاست ورزی در جمهوری اسلامی ایران بسیار متفاوت از سیاست ورزی های مرسوم در جهان است و فهم این نکته کمتر در میان سیاستمداران محقق شده است.
مهدوی در قاطعیت بر اصولش معروف بود اما مدارا در چارچوب اصول، با نیروهای خودی، مادامی که در دایره نظام خود را تعریف می کردند یک رویه حاجی محسوب می شد. پایبندی به درس اخلاق تفاوت جدی در سیاست ورزی با دیگر هم ردیف هایش را ایجاد کرده بود. این درس اخلاق بیش از آنکه برای دانشجویانش موثر باشد ابتدائا برای خودش تاثیر داشت و سیاست ورزی را هدایت و جهت دهی می کرد.
رک بودن و حریت در ارایه نظرات اجتهادی و اجرایی در اداره نظام هم جزو ویژگیهای ذاتی حاجی بود. ولی جامعه اگر مشاورین حر و آزاده ای نداشته باشد که خلاف نظراتش بتوانند نظرات کارشناسی بدهند، قطعا تضعیف خواهد شد. مشهور است که او از مخالفین تسخیر لانه جاسوسی بود، و در ارائه این نظر و مشورت به ولی جامعه دریغ نکرد، اما وقتی تصمیم آن امام بر تداوم آن شد او صادقانه و مومنانه گردن نهاد اکنون ما نیاز به اشخاص و تشکلهایی داریم که خود نسبت به مسائل و روندهای حیاتی اجتماعی تحلیل داشته باشند، و تلاش کنند تا بسط اعمال ولایت ولی در حوزه های مختلف محقق شود، تا از تحمیل شدن برخی تصمیمات بر ولی جلوگیری شود تامناقع مادی و معنوی مردم در بیشترین صورت خود تامین شود.