به گزارش حلقه وصل، از پشت تلفن صدای مادر نگران به نظر می‌رسد؛ می‌گوید: «از اسفند که مدارس تعطیل شد، بچه‌هایم از خانه بیرون نرفتند یعنی نگذاشتم که بروند؛ کاملا مراقبشان بودم؛ نمی‌دانید چقدر سخت است که ۳ تا بچه را در یک آپارتمان ۶۵ متری ۳ ماه حبس کنی. حالا از هفته گذشته دخترم برای امتحانات به مدرسه می‌رود. برایش ماسک گرفتم ولی سختش است ماسک بزند؛ می‌گوید احساس خفگی می‌کنم؛ نمی‌توانم که اجبار کنم. اگر خدای ناکرده مریض شود، چه کار کنم. من که دستم به جایی بند نیست شما یک کاری کنید».
این حرف‌ها، بخشی از درد دل یک مادر است که نگرانی‌اش را در میان گذاشته است؛ مادری که چند ماه است، دغدغه سلامت فرزندانش، خواب را از چشمانش ربوده است و حالا از اینکه فرزندش مجبور است در پایه نهم امتحان حضوری بدهد، نگران است؛ اما به رغم تمام نگرانی‌های خانواده‌ها و دانش‌آموزان، امتحانات دانش‌آموزان پایه نهم از هفته گذشته آغاز شد و امتحانات پایه دوازدهم نیز از شنبه ۱۷ خرداد آغاز می‌شود.
روایت تعطیلی مدارس و دایر بودن آموزش
اواخر بهمن سال گذشته بود که سر و کله ویروس کرونا در کشور پیدا شد و به سرعت در تمام استان‌ها نفوذ کرد؛ همان زمان مدارس کشور برای پیشگیری از ویروس کرونا، تعطیل شد و این تعطیلی کل سال تحصیلی را در برگرفت. این اتفاق مسلماً آموزش دانش‌آموزان را تحت‌الشعاع قرار می‌داد و باعث شد که فرایند تحصیل و یادگیری دانش‌آموزان نیز تغییر کند به عبارت دیگر به جای اینکه دانش‌آموزان در کلاس درس حضور پیدا کنند، آموزش‌ها به تلویزیون و فضای مجازی کشیده شد.
اولین اقدام آموزش و پرورش برای حل مشکل عقب‌افتادگی درسی دانش‌آموزان، آموزش تلویزیونی بود؛ آموزش‌هایی که از ۱۰ اسفند با حضور معلمان و دبیران آموزش و پرورش آغاز شد و همچنان هم ادامه دارد. این آموزش‌ها تعداد زیادی از دانش‌آموزان را جذب کرده است اما یک مشکل در آن وجود دارد و آن هم، یک طرفه بودن آن است.
محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش ۲۳ اردیبهشت در حاشیه جلسه ستاد مقابله با کرونای در آموزش و پرورش که در ساختمان شهید رجایی برگزار شد، با اشاره به نزدیک شدن به پایان سال تحصیلی، اظهار کرد: «زمانی که تعطیلات سراسری مدارس بر اثر شیوع ویروس کرونا از اول اسفند ۹۸ آغاز شد حدود ۷۰ درصد محتوای آموزشی به صورت حضوری ارائه شده بود لذا باید برای ادامه فرایند آموزشی و ارائه آموزش‌های ۳۰ درصد محتوای باقیمانده تدبیری می‌اندیشیدیم؛ برای این موضوع روش‌های مختلفی را در دستور کار قرار دادیم و تمام محتوای باقیمانده از طریق تلویزیون و فضای مجازی به دانش‌آموزان آموزش داده شد از آنجا که آموزش‌های تلویزیونی به صورت تعاملی نبود، شبکه شاد را راه‌اندازی کردیم و توانستیم ارتباط تعاملی بین دانش‌آموزان و معلمان برقرار کنیم و ارائه آموزش‌ها در شبکه شاد ادامه یافت».
* از آموزش تلویزیونی و مجازی تا رفع اشکال حضوری
حالا سال تحصیلی کم‌کم به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود البته سال تحصیلی تا شهریور ادامه دارد اما برای دانش‌آموزان، ۹ ماه تحصیلی تا پایان خرداد است و بعد از آن روال هر ساله اینگونه است که تعطیلات تابستانی آغاز می‌شود. هر چند روایت این روزهای کرونایی، تحصیل را هم تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
مسؤولان دستگاه تعلیم و تربیت برای تداوم یادگیری دانش‌آموزان، راه‌های مختلفی چون آموزش تلویزیونی، رادیویی و مجازی را پیش‌بینی کردند و البته در مناطق محروم، توزیع درس‌نامه و تشکیل کلاس‌های حضوری در دستور کار قرار گرفت؛ همچنین از از ۲۷ اردیبهشت نیز مدارس کشور به مدت یک ماه بازگشایی شد تا دانش‌آموزان برای رفع اشکال به مدرسه مراجعه کنند و اگر مفاهیمی از دروس را متوجه نشده اند، بتوانند به صورت حضوری از معلم خود فرا بگیرند.
هنوز این دوره یک ماهه به پایان نرسیده است اما تعدادی از مدارس با استقبال دانش‌آموزان مواجه نشدند و ماجرای رفع اشکال نیز در همان هفته اول پایان پذیرفت و در نتیجه مدارس به سراغ ارزشیابی پایان سال دانش‌آموزان رفتند.
وزیر آموزش و پرورش در خصوص بازگشایی یکماهه مدارس گفت: «حضور مدیران در مدارس الزامی است و دبیران نیز طبق تقویم آموزشی در مدرسه حضور خواهند داشت پس از گذشت یک هفته پس از بازگشایی و مشخص شدن میزان مراجعه دانش‌آموزان به مدرسه، شورای آموزشگاه بر اساس اختیاراتی که از سوی ستاد ملی مدیریت کرونا دارد می‌تواند در خصوص نحوه فعالیت و روزهای بازگشایی مدرسه تصمیم‌گیری‌کند؛ در صورتی که تعداد مراجعات دانش‌آموزان کم باشد و یا به پایان برسد شورای مدرسه می‌تواند در خصوص برگزاری امتحانات تصمیم‌گیری کند».
امتحاناتی که حضوری شد و امتحاناتی که مجازی شد
وقتی نوبت به ارزشیابی پایان سال دانش‌آموزان در سال تحصیلی کرونایی رسید، دانش‌آموزان و والدین آنها تصور می‌کردند که این امتحانات نیز مانند کلاس‌های درس، مجازی باشد و البته اینگونه هم بود. به عبارت دیگر امتحانات دوره ابتدایی که بر اساس ارزشیابی توصیفی بود و معلمان نمره می‌دادند و امتحانات پایه‌های هفتم، هشتم، دهم و یازدهم نیز غیر حضوری شد اما در این میان برای امتحانات دانش‌آموزان پایه‌های نهم و دوازدهم مقرر شد که به صورت حضوری برگزار شود.
در دستورالعمل نحوه برگزاری امتحانات پایان سال دانش‌آموزان که از سوی وزارت آموزش و پرورش به ادارات کل آموزش و پرورش ابلاغ شد، آمده است: «با توجه به تأثیر نمرات دروس پایه نهم در فرایند هدایت تحصیلی دانش‌آموزان، ارزشیابی پایانی نوبت دوم (خردادماه) به شیوه حضوری در سطح مدرسه برگزار می‌شود. لازم به ذکر است امتحانات پایه نهم در خردادماه ۱۳۹۹ به صورت هماهنگ استانی برگزار نخواهد شد. همچنین با توجه به بخشنامه شماره ۴۶۰.۱۲۰ مورخ ۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی، امتحانات نهایی پایه دوازدهم از تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۹۹ آغاز می‌شود».
پس از این تصمیم، تعداد زیادی از دانش‌آموزان پایه نهمی و خانواده‌های آنها به این موضوع اعتراض کردند؛ یک دانش‌آموز پایه نهمی در این خصوص گفت: «می‌خواهم چند نکته را یادآور شوم. چرا امتحانات نهمی‌ها به صورت حضوری برگزار می‌شود؟ به دلیل اینکه در هدایت تحصیلی تأثیرگذار است؟ خب چرا امتحانات به صورت هماهنگ برگزار نمی‌شود؟آموزش آنلاین هرگز جای آموزش حضوری را برای ما نگرفته است؛ خودتان را جای ما دانش‌آموزان بگذارید و ببینید که آیا انصاف هست که سرنوشت همه ما به خطر بیفتد؟».
اصرار آموزش و پرورش به برگزاری امتحان حضوری
این موضوع در نشست خبری وزیر آموزش و پرورش که ۲۸ اردیبهشت در ساختمان شهید رجایی این وزارتخانه برگزار شد، مطرح شد؛ حاجی‌میرزایی گفت: «اینکه ما روی آزمون حضوری تکیه کردیم، سیاست ما این است که آزمون‌های سرنوشت‌ساز باید حضوری برگزار شود چون روش‌های مطمئنی می‌خواهد؛ این سمت موضوع را در نظر بگیرید اگر به یک روش دیگری این آزمون‌ها برگزار شود، سوالات و ابهامات خیلی بیشتر خواهد بود».
وی با بیان اینکه باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی که حتما این کار را انجام خواهیم داد، امتحانات را برگزار کنیم، افزود: «امتحانات یک پایه است و مدارس می‌توانند فضای بیشتری را در اختیارشان قرار دهند و ترجیح این است آزمون‌هایی که در سرنوشت تحصیلی دانش آموزان مؤثر است به صورت حضوری برگزار کنیم؛ اگر یک زمانی حتی به این شکل، پروتکل‌های بهداشتی اجازه ندهد، این کار را نمی‌کنیم. تا الان مخالفتی نشده است و ما برگزار می‌کنیم؛ آزمون امتحانات نهایی و پایه نهم به جهت اهمیت، حساسیت و تأثیرگذاری نتایج آنها به صورت حضوری برگزار می‌شود و تلاش خواهد شد حداکثر ملاحظات بهداشتی را رعایت کنیم».
علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در خصوص برگزاری حضوری امتحان حضوری دانش‌آموزان گفت: «گره خوردن نتایج ارزشیابی پایه نهم با موضوع هدایت تحصیلی دانش‌آموزان، شرایطی را برای ایجاد نگرانی در خانواده‌ها ایجاد کرده بود که اگر امتحان به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شد و نتایج را بر مبنای ارزشیابی‌های مستمر، نظرات و قضاوت‌های معلمان مطرح می‌کردیم، ممکن بود ابهاماتی را در پی داشته باشد».
وی اضافه کرد: «دانش‌آموزان پایه نهم برای ورود به مدارس نمونه دولتی باید در آزمون‌های این مدارس که جزو مهم‌ترین آزمون‌های پایه نهم است، شرکت کنند و از آنجایی‌که یک‌چهارم دانش‌آموزان پایه نهم در این آزمون شرکت می‌کنند و ۵۰ درصد سابقه تحصیلی دانش‌آموزان در نمره نهایی آنها برای قبولی در آزمون مدارس نمونه دولتی اثر دارد، ترجیح سیستم آموزشی به برگزاری یک ارزشیابی کتبی با اعتبار بالا برای جلوگیری از هرگونه ابهام برای خانواده‌ها و ضایع نشدن حق دانش‌آموزان بوده است».
آری امتحانات حضوری دانش‌آموزان پایه نهم در حال برگزار شدن است و زور دانش‌آموزان به آموزش و پرورش نرسید؛ امتحانات پایه دوازدهم هم از شنبه ۱۷ خرداد به صورت حضوری برگزار می‌شود و البته نباید فراموش کرد که ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا هم با برگزاری حضوری امتحانات پایه نهم و دوازدهم موافقت کرده است؛ البته در استان خوزستان، با توجه به شرایط این استان از نظر کرونا، امتحانات پایه نهمی‌ها غیرحضوری است. غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان ۱۱ خرداد در نشست ستاد مدیریت بیماری کرونا در خوزستان اظهار کرد: «برای اینکه یک وحدت رویه در امتحانات پایه نهم ایجاد شود امتحانات پایه نهم به صورت غیرحضوری برگزار خواهد شد؛ آموزش و پرورش می‌تواند نمرات نوبت اول دانش آموزان این مقطع را در نمرات آزمون مجازی تاثیر دهد».