به گزارش حلقه وصل، هنوز نه زمان زیادی گذشته و نه تمام‌وکمال عبور کرده‌ایم از آن روزهایی که برای مجاهدت کادر درمان کشور در مواجهه با ویروس کرونا متن‌ها می‌نوشتیم و مرثیه‌سرایی می‌کردیم؛ روزهایی که صغیر و کبیر، از مسئول و مدیر تا مردم عادی در مواجهه با شیوع ویروس کرونا و تلفات ناشی از آن آچمز شده بودیم و تمام چشم امیدمان به سفیدپوشانی بود که مجاهدانه پای‌کار مردم و بیماران ایستادند و حماسه رقم زدند. اما با همه این اوصاف حالا که خر خیلی‌ها از پل گذشت و به‌قول معروف از شرایط بحرانی کمابیش گذر کردیم، کمتر یادی از پرسنل و کادر درمانی بیمارستان‌ها می‌کنیم. کمتر از آنها می‌نویسیم و کمتر از آنها سخن می‌گوییم.
براساس اطلاع مسئولان نظام بهداشت کشور در پروسه مواجهه با ویروس کرونا در ایران حدود 15هزار پزشک و 100هزار پرستار در مراکز درمانی پای‌کار مداوای مردم بودند که از این تعداد حدود دو هزار و 286نفر به این ویروس مرگبار مبتلا شدند و حدود 122 نفر نیز جان خود را از دست دادند. اعلام این آمار ساده به‌نظر می‌رسد، اما اگر کمی تامل کنیم، می‌فهمیم که 122 نفر، انسان سالم و عضو کادر درمان کشور که می‌توانستند مثل خیلی‌های دیگر در همان روزهای ابتدایی از وظایف خود شانه خالی کنند و در خانه بمانند، در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی حاضر شدند و جان‌شان را پای سلامت مردم گذاشتند.
به‌گفته مسئولان حوزه پرستاری کشور هم تعداد قابل‌توجهی از این جان‌باختگان از کادر پرستاری بوده‌اند که به‌دلایلی نمی‌توان عدد دقیق آن را اعلام کرد. حالا اما از اینها که عبور کنیم، در چنین شرایط خاصی با چنین وضعیتی و باوجود رفع احتیاجات نظام بهداشت و درمان کشور توسط پرستاران، تعداد قابل‌توجهی از آنها نیز این روزها وضعیت خوبی ندارند و به‌رغم تمام وعده و وعیدها و البته انتظارات، در شرف ازدست‌دادن شغل‌شان قرار گرفته‌اند. پیرو همین مساله نگاهی به وضعیت پرستاری در ایران، خصوصا پرستاران شرکتی و خصوصی می‌اندازیم و مصائب آنها را بررسی می‌کنیم.
کمبود سالانه 100 هزار پرستار؛ ایران در رتبه 112 دنیا از نظر تعداد پرستاران
براساس اطلاعات و آمار منتشرشده از وضعیت نظام سلامت و بهداشت کشور و در بخش شاخص پرستار به تعداد تخت‌های بیمارستانی، عدد 21.1 پرستار به‌ازای هر هزار تخت در بیمارستان‌های کلیه سازمان‌ها و28.1 پرستار به‌ازای هر هزار تخت در بیمارستان‌های وزارت بهداشت حاصل می‌شود. در میزان نسبت تعداد پرستار به هر هزار نفر جمعیت هم براساس آمار در ایران این عدد 6.1 است که به‌نسبت وضعیت جهانی حتی از نصف هم کمتر است و این نشان می‌دهد ما اوضاع و احوال خوبی ازنظر تعداد پرستاران در جهان نداریم. در جدول جهانی تعداد پرستاران به‌ازای هر هزار نفر جمعیت، ایران در رتبه یکصدودوازدهم جهان و حتی پایین‌تر از کشورهایی نظیر عربستان، کره‌شمالی، ترکیه و... قرار دارد. این اما همه مصائب آماری و اطلاعاتی درحوزه پرستاری نیست.
مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت دی‌ماه گذشته ضمن بیان اینکه استاندارد میانگین کادر پرستاری به تخت‌های بیمارستانی در وزارت بهداشت 5.2 است، اما میانگین موجود پایین‌تر از این عدد است، گفت: «براساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی به‌ازای هر ۱۰ هزار نفر باید ۵۰ پرستار در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مشغول فعالیت باشند که این آمار حداقل استاندارد است. متاسفانه در کشور به‌ازای هر ۱۰هزار نفر جمعیت ۱۹پرستار در بیمارستان‌ها مشغول به‌کار هستند که این آمار درمقایسه با کشورهای دیگر مانند قطر با ۱۱۹ پرستار، ترکیه با ۲۴ پرستار و کشورهای اروپایی مانند ایرلند با ۱۵۵ پرستار قابل‌مقایسه نیست.» علاوه‌بر این، در زمینه کمبود تعداد پرستاران در کشور هم پیش از این سازمان نظام پرستاری خبر از کمبود سالانه 100 هزار پرستار در کشور داده بود.
مهاجرت سالانه 400 پرستار به خارج از کشور
باوجود اینکه گفتیم کمبود شدیدی ازنظر تعداد پرستاران در کشور احساس می‌شود و این کمبود در شرایطی نظیر شیوع کرونا خود را بیش‌از پیش نشان داد، اخباری وجود دارد که تعداد قابل‌توجهی از پرستاران به‌دلیل وضعیت ناگوار استخدام و نبود امنیت شغلی در کشور، مهاجرت کرده و کشورهای دیگری را برای ادامه فعالیت پرستاری انتخاب می‌کنند. چندی پیش دبیرکل خانه پرستاری در این‌باره در گفت‌وگو با رسانه‌ها خاطرنشان کرد: «سالانه ۴۰۰پرستار به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند و روند مهاجرت پرستاران در ابتدای سال ۹۵ نسبت‌به سال ۹۴ افزایش داشته است.
این آمار در سال ۹۶، با فرازونشیب همراه بوده، به‌طوری‌که در فروردین ۹۶، تعداد هشت پرستار مهاجرت کردند. این عدد در اردیبهشت‌ماه با چهارنفر افزایش به ۱۲ پرستار رسیده است. این آمار بعد از خوداظهاری پرستاران برای ترک‌کار و گرفتن تاییدیه حرفه‌ای از خانه پرستار، به‌دست آمده است. مشکلات مالی عامل مهاجرت پرستاران به کشورهای استرالیا، کانادا و حتی حوزه خلیج‌فارس است. طبق آخرین آمار سال ۹۷ بیش از ۱۸۰ پرستار فقط به استرالیا مهاجرت کرده‌اند.»
شمای کلی پرستاری در ایران
میانگین پرستار به تخت بیمارستانی در ایران: 2.1
میانگین پرستار و ماما به‌ازای هر هزار نفر جمعیت: 6.1
میزان کمبود سالانه پرستار در کشور: 100 هزار نفـــــر
میزان/ کمبود سالانه پرستار در کشور: ۴00 نــفــــر
تعداد پرستاران قراردادی بخش دولتی: 30 هزار نفـــــر
تعداد پرستاران بخش خصوصی: 10هزار نفـــــر
تعداد پرستاران فعال در ماجرای کرونــــــا: 100 هزار نفـــــر
میانگین پرستار به تخت بیمارستانی در ایران: 122 نفر
آغاز ماجرای تعدیل و اخراج نیروهای پرستاری از بیمارستان‌ها
آنچه تا اینجا گفته شد از آمار و ارقام و بخشی از مصائبی بود که نظام پرستاری کشور آن را متحمل می‌شود. اما ماجرا از جایی به بعد و دقیقا در روزهایی که بسیاری از فعالیت‌ها و مشاغل دچار مشکل شدند، جدی‌تر شد. اسفندماه گذشته بود که زمزمه‌هایی مبنی‌بر تعدیل تعدادی از پرستاران بیمارستان‌های خصوصی و حتی دولتی به‌گوش رسید و اخباری در این رابطه منتشر شد، اما در فروردین 99 بعد از نامه محمد میرزابیگی، رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری به سعید نمکی، وزیر بهداشت در ارتباط با اخراج، تعدیل و خانه‌نشین کردن گسترده نیروهای پرستاری خصوصا در بخش خصوصی و بعد از آن انتشار کلیپی از خلیل علیزاده، رئیس بیمارستان آتیه در تهران که در آن خبر از تعدیل ۵۰ درصدی در این بیمارستان به علت مشکلات مالی می‌داد، ماجرای پرستاران و نظام بهداشت و درمان کشور وارد فاز جدید و جدی‌تری شد. علیزاده در این ویدئو گفت: «چون توانایی پرداخت حقوق کارکنان را نداشتیم مجبور بودیم یا نیمی از نیروها را تعدیل کنیم یا به همه نیروها معادل ۲۰ روز بدون کارانه و اضافه‌کاری حقوق بدهیم. ۱۰۰ نفر از نیروهای بیمارستان به‌طور داوطلبانه قبول کردند که به مرخصی بدون حقوق بروند چون می‌توانند از منابع دیگری امرارمعاش کنند. بنابراین از ۱۲۰۰ نفر پرسنل بیمارستان مجبور شدیم قرارداد ۵۰۰ نفر دیگر را هم فسخ کنیم.»
ماجرا بالا می‌گرفت و اخباری از سایر شهرها و استان‌های کشور هم به‌گوش رسید که بسیاری از بیمارستان‌های خصوصی دست به تعدیل نیروهای پرستاری خود زده‌اند تا اینکه محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در لایوی اینستاگرامی خود گفت: «خوشبختانه در بودجه ۹۹ این امکان قانونی وجود دارد که برای پرداخت فوق‌العاده کرونا اقداماتی را انجام دهیم. دستورالعمل آن درحال تدوین است و به‌زودی پرستاران عزیز ان‌شاءالله آثارش را خواهند دید.» شاید عده‌ای گمان می‌کردند این ادعا و اظهارنظرها گره از مشکلات پرستاران باز کند اما باز هم چنین نشد و سریال تعدیل و اخراج نیروهای پرستاری از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی ادامه پیدا کرد. اخراج و تعدیل پرستارانی که به‌دلیل عدم وجود امنیت‌شغلی محکوم به انعقاد قراردادهای 89 روزه و نهایتا یک‌ساله هستند تا بتوانند در مراکز درمانی مشغول کار شوند. نکته قابل تامل‌تر دراین‌باره اظهارات قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزیر بهداشت بود که در واکنش به تعدیل نیروها در بیمارستان‌های خصوصی مصائب آنها را با بنگاه‌های اقتصادی مقایسه کرد و گفت: «گزارشی از ورشکستگی بیمارستان‌های خصوصی و میزان تعدیل نیرو در آنها نداریم اما در زمانی که بسیاری از کارگاه‌ها و کسبه نتوانسته‌اند وضعیت اقتصادی خوبی داشته باشند، حتما مراکز خصوصی درمانی نیز متضرر شده‌اند.»
پشت تلفن به ما گفتند برای روزهای بحران قرارداد می‌بندیم، روی آینده حساب نکنید
برای بهتر روشن شدن موضوع با چندنفر از پرستاران و کادر درمانی بیمارستان‌های خصوصی و دولتی گفت‌وگو کردیم تا بیشتر از کم‌وکیف ماجرا مطلع شویم. رحیمی اولین پرستاری بود که در رابطه با وضعیت پرستاران قراردادی در بیمارستان‌ها گفت: «بعد از شیوع کرونا در کشور وزارت بهداشت ابتدا سامانه‌ای را معرفی کرد که اگر کسی تمایل به همکاری و فعالیت در بیمارستان‌ها در این شرایط دارد آنجا اعلام کند، بعد از آن هم تعداد زیادی از همکارانم به‌صورت حضوری برای کار در مراکز درمانی حتی به‌صورت داوطلبانه به خود بیمارستان‌ها مراجعه کردند. چون کمبود نیرو هم به‌شدت وجود داشت و فشار کاری هم بالا بود، خیلی‌ها پای کار آمدند اما بلافاصله بعد از ورود به بیمارستان و آغاز کار با آنها شرط می‌شد که فقط با شما قرارداد 89 روزه و فقط برای شرایط بحران می‌بندیم و کسی روی آینده حساب نکند.
حتی وقتی تامین اجتماعی تماس گرفت همان پشت تلفن به ما گفتند 89 روزه قرارداد می‌بندیم و روی آینده حساب نکنید. از لحاظ مالی هم همان حقوق اداره کار به واسطه قراردادهای شرکتی که داریم محاسبه شد. خیلی از این دوستان به کرونا مبتلا شدند اما خب بعد از پایان قرارداد و حتی قبل از پایان قرارداد عذر آنها را خواستند. به کمک‌پرستاران هم باید اشاره کرد، آنها هم حتی بیشتر از پرستارهای کادری پای کار بودند و آسیب دیدند.»
تعدیل و اخراج عادت بیمارستان‌های خصوصی است، محدود به زمان کرونا نیست
توکلی یکی از پرستاران بیمارستان خصوصی در اصفهان هم در ادامه به سابقه‌دار بودن تعدیل و اخراج پرستاران از بیمارستان‌های خصوصی اشاره کرد و ضمن تاکید بر این نکته که این مساله محدود به شرایط کرونایی نیست، خاطرنشان کرد: «معمولا هر سال نزدیک ماه اسفند که می‌شود مسئولان بیمارستان متاسفانه برای اینکه زیر بار سنوات، عیدی و... نروند به‌صورت روتین اعلام عدم‌نیاز کرده و قراردادها را فسخ می‌کنند تا اردیبهشت‌ماه سال بعد که به جذب نیرو می‌پردازند. در این ماجرای کرونا هم شرایط همین‌طور بود، این 30، 40 روزی که اتاق عمل‌های این بیمارستان‌ها اغلب تعطیل بود، تعدیل نیروهای گسترده‌ای اتفاق افتاد.
اینها به هیچ‌کسی رحم نمی‌کنند و نمی‌گویند این پرستار دو سه بچه دارد و باید خرج خانواده بدهد. به‌راحتی عذر پرستار را می‌خواهند و او را اخراج می‌کنند. این مشکل هر سال هست و ما با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، نظام پرستاری هم در حد ادعا خیلی حرف‌ها می‌زند اما هنوز به‌صورت مشخص ندیدیم که حمایتی از ما بکند. بیمارستان‌های خصوصی با اینکه درآمدهای بسیار بالاتری از بخش دولتی دارند اما دریافتی ما با تمام بگیروببندها تازه سه چهار ماهی است به دو میلیون و 700 هزار تومان رسیده (کارانه و اضافه‌کار هم که نداریم) و قبل از این خیلی کمتر از اینها بود.»
با چشم‌پوشی از اضافه‌کاری‌ها و مزایا، نیروهای قراردادی حفظ شدند
یکی از پرستاران بیمارستان‌های خصوصی تهران هم ضمن تایید اینکه بسیاری از همکاران او نیز در بیمارستان‌های خصوصی پایتخت از کار بیکار شده و ذیل تعدیل نیرو توسط مدیران‌شان کارشان را از دست داده‌اند گفت: «اما در بیمارستان ما رویه دیگری پیش گرفته شده است تا مجبور به چنین کاری نشویم. اینجا هم بالاخره به‌دلیل اینکه تعداد مراجعان بعد از شیوع کرونا کاهش پیدا کرد به مشکلات مالی و کاهش میزان سود برخوردند، اما مدیران بیمارستان به‌جای اینکه دست به اخراج نیروها بزنند، از سایر نیروها هم خواستند تا از دریافت کارانه و اضافه‌کاری‌ها و مزایای این‌چنینی چشم‌پوشی کنند تا از آن طرف مشکلی برای پرداخت حقوق پرستاران قراردادی پیش نیاید.
اکثریت همکاران ما هم با چنین پیشنهادی موافقت کردند تا از این برهه عبور کنیم و کسی دچار مشکل نشود. با این همه شنیدم و شاهد بودم که تعداد قابل‌توجهی از همکارانم خصوصا در بیمارستان‌های خصوصی کارشان را از دست داده‌اند و اخراج شده‌اند، آن هم در این وضعیت اقتصادی و معیشتی که خیلی از مردم به نان شب‌شان محتاج هستند. امیدوارم نظام بهداشت و سلامت و سیاستگذاران این حوزه فکری به‌حال ما پرستاران قراردادی و خصوصی بکنند، ما امنیت‌جانی خودمان را به خطر می‌اندازیم، حداقل نباید این‌قدر نگران امنیت‌شغلی خودمان باشیم و هر لحظه امکان اخراج و تعدیل نیرو وجود داشته باشد.»
90 درصد پروسه درمان کرونا را پرستاران پیش می‌برند
در پایان و به‌منظور جمع بندی گزارش و تحلیل وضعیت پرستاران در کشور با محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار گفت‌وگویی کردیم. او در رابطه با وضعیت موجود نظام پرستاری در کشور گفت: «پرستاری یک شغل پرمخاطره است. پرستار با عوامل بیماری‌زای پرخطر مانند ایدز، هپاتیت و سل و حالا کرونا سروکاردارد و از آن آسیب می‌بیند. از نظر علم عفونی هم افرادی که بیشتر در معرض تماس با عوامل بیماری‌های پرخطر هستند خطر ابتلای آنها را بیشتر تهدید می‌کند. در بحث کرونا این مساله بیش از پیش نمایان شد چراکه این بیماری درمان ندارد و سیستم پزشکی کارینمی‌تواند انجام دهد و 90 درصد پروسه درمان در مراقبت است و بار این مراقبت هم بر دوش پرستاران است.
یک پرستار در فضای 50 متری که پنج بیمار کرونا در آن بستری هستند و هر نفس‌شان خطرناک است حضور دارد. البته اینها سوای بحث روانی و فشارهای روانی بر پرستاران است. در دنیا به بحث پرستاری طور دیگری نگاه می‌کنند و توجه ویژه‌ای به این امر دارند. این حرفه یک شغل منحصربه‌فرد است و به آن اهمیت می‌دهند؛ هم از نظر بحث رفاهی و هم از نظر امنیت شغلی که پرستار دغدغه امنیت شغلی نداشته باشد، زیرا پرستاران خودبه‌خود دچار اضطراب هستند و پرستاری که در بحران کروناست درصد بالایی دچار مشکلات اضطراب و افسردگی ناشی از این امر هستند و نباید سایر مسائل و مشکلات را هم بر سر او ریخت. وظیفه حاکمیت و دولت است تا آرامش خاطری برای این گروه ایجاد کند. »
سیاستگذاری با پزشکانی است که ماهیانه ده‌ها میلیون درآمد دارند، اینها درد پرستاران را درک نمی‌کنند
شریفی‌مقدم با گلایه از روند سیاستگذاری‌ها گفت: «متاسفانه سیاست‌های پزشک‌سالارانه‌ای که بر وزارت بهداشت حاکم است و گروهی که تصمیم‌گیر و تصمیم ساز هستند دغدغه پزشکی دارند، آن هم پزشکان ثابتی که حقوق ماهیانه 20 میلیونی دارند و کارانه 60 میلیون تومانی می‌گیرند و در مطب هم درآمد مجزا دارند، درک نمی‌کنند پرستار با دوونیم میلیون کار می‌کند و چه مشکلاتی دارد. هیچ‌گاه وزارت بهداشت این را درک نمی‌کند، برای مثال وزارت بهداشت آخرین جایی بود که افزایش حقوق داشت چون تصمیم‌گیرندگان درد بقیه را ندارد.
الان حدود 30 هزار نفر در وزارت بهداشت و 10هزار نفر در بخش خصوصی پرستارند و عده‌ای نیز در بقیه موسسات مانند خیریه، بانک ملی، شرکت نفت، تامین اجتماعی حضور دارند، یعنی این رقم بالای 50 هزار نفر است ولی بالای 30هزار نفر در وزارت بهداشت و تعدادی در بخش خصوصی هستند که قراردادهایشان موقت است؛ از یک‌ماهه تا 89 روزه و 6 ماهه و یک‌ساله که البته اینها هیچ‌کدام باهم فرقی ندارند، چون بندی در قراردادها وجود دارد که کارفرما هر زمانی خواست با یک ماه زودتر می‌تواند قرارداد را فسخ کند. همواره پرستار این دغدغه را دارد که ممکن است فردا اخراج شود.»
وزارت بهداشت کجای ماجراست؟
دبیرکل خانه پرستار ادامه داد: «در بخش خصوصی مستقیما کارفرما قرارداد را می‌بندد، البته در این بخش تعداد پرستاران زیاد نیست. اگر 30 درصد تعدیل شده باشند سه‌هزار نفر می‌شوند. البته معتقدیم آنها نباید تعدیل شوند و بخش خصوصی که با تعرفه‌های چندین برابر از مردم پول می‌گیرد و پرستار هم حداقل حقوق دریافت می‌کند اگر چند ماهی حقوق کم داشته باشد، مشکلی نیست و پرستاران آن‌قدر ضرری نمی‌کنند، چون از سود کم می‌شود. ماهیت کار اینها خصوصی است و از نظر ما کار پسندیده‌ای نیست در شرایطی که همه به پرستاری توجه می‌کنند آنها از کار بیکار شوند.
این اقدام از نظر ما محکوم است، ولی از آن بدتر دولت است، منظور وزارت بهداشت است، در بحران کرونا پرستار را فریب داده و گفته که می‌خواهم یک‌ساله با شما قرارداد ببندم. پرستار هم بخش خصوصی را رها کرده و در بخش دولتی وارد شده به امید اینکه یک‌سال قرارداد دارد، اما الان مشخص شد این قراردادها هم 89 روزه است و این به این معنا است که نه سنوات، نه بیمه و نه هیچ چیزی به او تعلق نخواهد گرفت. اسفند، فروردین و اردیبهشت تمام می‌شود و عذر آنها را می‌خواهند، یعنی هم از بخش خصوصی که قبلا بوده رانده شده و هم از بخش دولتی. درحالی‌که گفته شده بود قرارداد یک‌ساله می‌بندیم! در گیلان چند مورد این‌چنینی را شاهد بودم و در جاهای دیگر مانند مشهد هم تماس داشتم که گفتند با این قرارداد من مبتلا به کرونا هم شدم و الان عذرم را هم می‌خواهند.»
دلسردی پرستاران در شرایط بحرانی
شریفی‌مقدم پیکان انتقادات را به سمت دولت نشانه گرفت و گفت: «آنچه از نظر ما اهمیت بیشتری دارد کارفرمای بزرگ یعنی دولت است. کل نیروهای بخش خصوصی 10هزار نفر است، ولی در اینجا که زیر نظر دولت است 40-30 هزار نفر قرارداد موقت داریم که در دل وزارت بهداشت و بیمارستان دولتی کار می‌کنند. این به نظر من خطر بزرگی است، چون آنان کمترین حقوق را دریافت می‌کنند و بیشترین فشار را دارند، اگر بحرانی ایجاد شود و اگر شرایطی نظیر کرونا دوباره تکرار شود ممکن است پرستاران طور دیگری عمل کنند و این اعتماد از بین می‌رود. در گیلان که با پرستاران این‌طور برخورد می‌شود پنج شهید مدافع سلامت داشتیم که در حوزه پرستاری بودند، ولی این‌طور دانشگاه با آنها برخورد می‌کند و به جای قرارداد یک‌ساله و ایجاد امنیت شغلی آنها را در مسیر تعدیل و اخراج قرار داده است.
حدود 20 روز پیش مناظره‌ای در رادیو گفت‌وگو داشتم که درباره تعدیل پرستاران بخش خصوصی بود. پشت خط قربانی، عضو کمیسیون بهداشت و نماینده تام الاختیار وزیر بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود. او صراحتا اعلام کرد در گیلان اصلا قرارداد 89 روزه نداشتیم و بخش خصوصی هیچ مشکلی ندارد، ولی وقتی جویا شدیم و گفتیم پس این اخباری که از گیلان می‌رسد، چیست؟ زیر آن ادعای خود زد و گفت دانشگاه گیلان به قوانین آشنا نبوده است. نماینده مجلس است و نماینده کمیسیون بهداشت و نماینده وزیر در دانشگاه حرفی که در رادیو زده این است که در دانشگاه گیلان تعدیل نداشتیم و پرستاران دولتی هم یک‌ساله قرارداد داشتیم، اما بعد خودش زیر حرفی که زده می‌زند.»
وقتی می‌گوییم امنیت و سلامت نباید خصوصی شوند از چه سخن می‌گوییم؟
دبیرکل خانه پرستار در پایان گفت: «زمانی که می‌گوییم سلامت و امنیت دو مقوله‌ای است که باید حاکمیتی باشد، یعنی نیروها حاکمیتی باشند -مانند نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات- که نمی‌توان به بخش خصوصی واگذار کرد، در سیستم سلامت هم همین‌طور است. در ابتدای شیوع کرونا اعلام کردند فقط یک درصد از کادر درمان شانه خالی کردند و پای کار نیامدند، البته من فکر می‌کنم که بیشتر از اینها باشد، اما همین یک‌درصد هم چیزی حدود هزار نفر می‌شود. این مساله اگر سامان پیدا نکند معلوم نیست در تجربیات مشابه چه اتفاقی بیفتد.
یک پرستار دودوتا چهارتا می‌کند و می‌بیند که با دو میلیون تومان نمی‌ارزد جانش را به خطر بیندازد و این بار به جای اینکه کارفرما قرارداد را لغو کند پرستار شانه خالی می‌کند. شوکی در آن زمان وارد شد و سیستم‌های نظارتی و امنیتی فهمیدند که خطرناک است. صداوسیما و رسانه‌ها وارد شدند تا پرستاری میدان را خالی نکند. اگر پرستار استخدام رسمی باشد نمی‌تواند رها کند، چون تعهد دارد 30سال در دولت کار کند، ولی 40-30 هزار پرستار قراردادی می‌گوید قرارداد من تمام شده و کار نمی‌کنم. اعتقاد داریم در بخش دولتی باید پرستاران استخدام رسمی شوند و هیچ‌دلیلی برای عدم استخدام وجود ندارد. در وزارت بهداشت صدها هزار میلیارد تومان در سیستم وارد می‌شود، مانند آموزش‌وپرورش نیست که کم پول وارد شود، بیشترین بودجه را به‌صورت مستقیم وزارت بهداشت دارد که 85 هزار میلیارد در سال است.
بعد برابر همین به‌طور غیرمستقیم وارد می‌شود. مثلا 20 هزار میلیارد از تامین اجتماعی در قالب بیمه دریافت می‌کند که از جیب مردم پرداخت می‌شود، یعنی پولی که در نظام سلامت وارد می‌شود صدها هزار میلیارد است. بنابراین اگر بخواهیم 20 هزار پرستار استخدام کنیم سخت است؟ حقوق پرستاری با امورات جداگانه 6 میلیون می‌شود که برای 10هزار نفر در سال 720 میلیارد تومان برآورد می‌شود، این پول‌هایی که وارد نظام سلامت می‌شود چقدر است؟ دو هزار میلیارد در ماه فقط کارانه پزشکان است. 1500 میلیارد در سال برای 20 هزار پرستار رقم قابل توجهی نیست. آن هم در شرایطی که استاندارد پرستار به ازای تخت بیمارستانی در حد کشورهای عقب افتاده است و نصف استاندارد را داریم.»
قربانیان نظام سرمایه‌داری
خلاصه اینکه نظام سرمایه‌داری تا همه جای این کشور رسوخ کرده است، زمینه‌هایی که هر عقل‌مندی از ورود سرمایه محوری و نئولیبرالیسم به آن بر حذر می‌دارد، یکی پس از دیگری در ایران مورد حمله این نظامات قرار می‌گیرند و قربانیان آن دقیقا مردم و همان نیروی کاری است که روزی برای پیشبرد اهداف سرمایه‌سالارانه عاجزانه از او دعوت به کار شده بود. برای رونق بنگاه‌های خصوصی آموزش پرستاری تا می‌توانیم پرستار تربیت می‌کنیم، اما برای کاهش هزینه‌های دولتی و برون سپاری خدمات بهداشت و درمانی همین پرستاران را به کار نمی‌گیریم تا مبادا کمی از سود سرمایه‌داران کاسته شود.
ماه‌ها حقوق و مزایای این قشر زحمتکش را نمی‌دهیم با این توجیه که چند صباحی فعالیت درمانی و جراحی و... نداشته‌ایم، اما کیست که نداند در همین بیمارستان‌های خصوصی چه درآمدهایی از طریق اعمال مختلف پزشکی و درمانی حاصل و به جای جیب پرستار و کادر درمانی که هم‌پای پزشک زحمت می‌کشد، فقط به جیب پزشک متخصص و سهامداران این بیمارستان‌ها سرازیر می‌شوند. با این منطق سرمایه‌دارانه هم آموزش را نفله کردیم، اقتصاد و صنعت را از پا درآوردیم و درمان هم که وضعش چنین شد و... در آینده هم احتمالا شاهد فتح تپه‌های دیگری از این سیستم خواهیم بود.