«تهران» در تیررس سریال اسرائیلی

شاید جالب‌ترین خبر مینی‌سریال «تهران»، جمع‌کردن گروهی قابل توجه در کنار هم باشد. یکی از دو نویسنده این مینی‌سریال، موشه زوندر است. کسی که «فائودا»، سریال پرمخاطب سال 2015 شبکه نتفلیکس را هم نویسندگی کرد و در آن داستان جنگ فلسطین ورژیم اسرائیل را روایت می‌کرد. در این سریال «دورون» فرمانده یک واحد مخفی از نیروهای ویژه اسرائیلی عملیاتی را در داخل خاک فلسطین برای یافتن و گرفتن «ابواحمد» مبارزی از حماس انجام می‌دادند؛ مبارزی که در طرف دیگر دیوار حائل، 143 اسرائیلی را کشته و همچنان به جهاد ادامه می‌دهد. 

دانیل سیرکین، کارگردان این مینی‌سریال برای فیلم سال 2006 خود با عنوان «خارج از دید»، برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره داخلی اسرائیل شد. این کارگردان متولد مسکو، سریال تلویزیونی سال 2012 خود را به نام «گوردین سل» با موضوع دو جاسوس روسی ساخت که پس از سال‌ها باید فرزند پسر خود را به روسیه تحویل دهند و بین خیانت به کشور و خانواده، یکی را انتخاب کنند.

سریال «تهران» اما در گروه بازیگران هم چهره‌های جالبی را به خدمت گرفته است. «نوید نگهبان»، بازیگر ایرانی-آمریکایی هالیوودی که فیلم‌هایی نظیر سنگسار ثریا، برادران، تک‌تیرانداز آمریکایی و آدمکش آمریکایی را در کارنامه دارد، در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازد.  شان توب، هنرپیشه یهودی‌الاصل ایرانی-آمریکایی  دیگر با فیلم‌هایی چون پسران بد، تصادف (2004)، بادبادک‌باز و مرد آهنی، نیز یکی دیگر از بازیگران این سریال تلویزیونی شبکه اسرائیلی است. لیراز چرخی، خواننده و رقاص اسرائیلی هم در کنار این دو و سایر بازیگران سریال، در «تهران» نقش بازی می‌کند. داستان این سریال اما از ماموریت زن جوانی در قامت افسر تازه‌کار موساد آغاز می‌شود که در 6سالگی به اتفاق خانواده‌اش به اسرائیل مهاجرت کرده و حالا در نخستین ماموریت خود برای سرویس جاسوسی اسرائیلی باید به تهران سفر کند.

یکی از نکات این سریال بازسازی فضای شهری تهران در اسرائیل است؛ اتفاقی که با توجه به تفاوت فاحش و زیربنایی شهرسازی تهران با اسرائیل، معلوم نیست تا چه اندازه موفق از آب در آمده باشد. با این حال در بخشی از گزارش خبری شبکه کان 11 تلویزیون اسرائیل درباره مراحل تولید این سریال، نوید نگهبان که در حال صحبت روی سقف یکی از آپارتمان‌ها نشان داده می‌شود، درباره این مساله اظهار می‌کند: «این سبک سقف‌ها همیشه من را یاد ایران می‌اندازند. این ماهواره‌ها و چیزهای دیگری که این بالاست، بچه‌های همسایه‌ها که خصوصا در تابستان روی سقف می‌خوابیدند، من را یاد ایران می‌اندازند».

شان توب، هنرپیشه دیگر نیز ضمن تمجید از فیلمنامه خوب این سریال دلایل تصمیمش برای حضور در آن را اینطور شرح می‌دهد: «دانیل کارگردانی بود که همیشه می‌خواستم با او کار کنم.» او در ادامه تصریح می‌کند: «شخصیتی که من در فیلم نقش او را بازی می‌کنم، رییس سپاه است؛ بنابراین او بخشی از حکومت است که همیشه چالشی با خودش دارد چون می‌خواهد همواره درست‌ترین کار را انجام دهد اما بالاخره در زندگی زمان‌هایی هست که شما قوانین را می‌شکنید.» نوید نگهبان در ادامه توضیح می‌دهد: «تهران، یک تریلر جاسوسی است اما در اعماقش یک داستان عشقی را روایت می‌کند.» بخش دیگر این گزارش به فارسی حرف زدن بازیگران اسرائیلی می‌پردازد. مشاوران و معلمان فارسی‌زبان تلاش می‌کنند بازیگران عبری‌زبان را برای ایفای نقش‌شان به‌طور باورپذیرتر برای فارسی‌زبان‌ها، توجیه کنند و تعلیم دهند. در میان آن‌ها یک پسر جوان و یک خانم مسن ایرانی‌الاصل که به فارسی تسلط نسبتا بیشتری دارند، دیده می‌شوند. با این حال از شیوه تعلیم‌ها معلوم است که بازیگران چندان قادر به گرفتن لهجه و لحن درست ادای جملات نیستند.

یکی دیگر از بازیگران سریال سعی می‌کند به مخاطبان گزارش از جامعه ایرانی، دید دیگری ارائه دهد. او می‌گوید: «جوانان بسیاری در ایران زندگی می‌کنند که شجاع هستند و به خصوص اخیرا تظاهرات بیشتری دارند و کارهایی می‌کنند که شاید من حتی یک میلیون سال هم شجاعتش را نداشتم که یکی از آن‌ها را تجربه کنم.» گزارش در ادامه بخش‌هایی از فیلمبرداری سریال را نشان می‌دهد تا منظور این بازیگر را از تظاهرات بهتر روشن کند. در یکی از خیابان‌ها، چند جوان که جاسوس دختر اسرائیلی هم در پیشانی حرکت آن‌ها حضور دارد، در حال تظاهرات، شعار سر می‌دهند.

این سکانس البته دراماتیزه‌کردن اعتراف خطیر و بی‌پروایی است که در سال‌های اخیر در کشور بسیار گفته می‌شد اما تکرار آن، از سوی برخی مخاطبان قابل پذیرش نبود. حالا گزارش پشت صحنه این سریال هم جاسوس جوانی را در حالی نشان می‌دهد که با روسری نیمی از صورتش را پوشانده و تلاش می‌کند جمعیتی را در تظاهرات هدایت کند. در ادامه این بازیگر برخلاف صحبت‌های پیشینش، یکی از چالش‌های ایران را تظاهرات می‌خواند و توضیح می‌دهد: «هنوز ترس زیادی در مردم ایران وجود دارد. ما بیرون از مرزهای ایران، در یک فیلم خیالی در حال فیلمبرداری از مبارزه مردم هستیم و باز هم می‌ترسیم! ما می‌ترسیم و آنان در واقعیتش هستند.»

در ادامه این صحبت‌ها بخش دیگری از پشت صحنه، دختری را نشان می‌دهد بر یک بلندی ایستاده و شال سفیدش را در دست گرفته است. پلانی که به موضوع کمپین موسوم به «دختران انقلاب» می‌پردازد که از سوی برخی عناصر ایرانی خارج‌نشین که روابط نیمه‌پنهانی با سیاستمداران اسرائیلی و آمریکایی داشته‌اند. یکی دیگر از بازیگران روی این صحنه‌ها توضیح می‌دهد: «این قصه هیچ‌وقت گفته نشده است. بسیاری از غربی‌ها تصویری دور از واقع از ایران دارند درحالی که این فیلم تصویری نشان می‌دهد که به ایران و چیزی که مردم می‌خواهند نزدیک‌تر است نسبت به چیزی که رسانه‌ها بازتاب می‌دهند.» این گزارش سپس تصاویری از گزارش رسانه‌های آمریکایی و ایرانی نظیر کیهان نشان می‌دهد که دو سوی بازتاب اخبار این سریال هستند.

این گزارش با تصویری از تابلوی نام یکی از خیابان‌های شهر تهران تمام می‌شود که روی آن نوشته شده: «جاده شهید تیموری»! عبارت «جاده» و پس‌زمینه نامتناسب از ساختمان‌های بی‌ربط به فضای شهری تهران اما از همین حالا می‌تواند نشان‌دهنده تولید سریالی تماما پروپاگاندا از ایران باشد که صرفا مصرف داخلی برای اسرائیل دارد. با این حال باید دید که با این حجم از صراحت درباره میزان مداخله در چالش‌های سال‌های اخیر کشور، این مینی‌سریال چه بازتاب‌هایی در ایران خواهد داشت.

منبع: صبح نو