پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای به ۱۰ استفتاء جدید

حلقه وصل: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری استفتائات جدید حضرت آیت الله خامنه‌ای را منتشر کرد.

«کیفیت خواندن نماز نافله در حال حرکت»، «تصرف در هدیه»، «قسم خوردن به غیر خداوند»، «اداء نماز قضا به صورت نشسته برای میت»، «مس میت»، «افطار روزه استیجاری بعد از اذان ظهر»، «ازدواج سفید»، «هبه معوض از ارث»، «درآمدهای قبل از بلوغ» و «مسح مجدد سر یا پا» عناوین سوالات مطرح شده هستند.

متن کامل این استفتائات به همراه پاسخ‌های آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه آمده است:

* کیفیت خواندن نماز نافله در حال حرکت
سؤال: خواندن نماز نافله در حال حرکت چگونه است؟ رکوع و سجود و تکبیرةالاحرام آن چگونه ادا می‌شود؟
پاسخ: بدون نیاز به رعایت قبله، پس از تکبیرة الاحرام و قرائت حمد و سوره، رکوع و سجود با اشارۀ سر یا چشم، انجام می شود.

* تصرف در هدیه با علم به بدهکار بودن هدیه دهنده
سؤال: فردی فرشی را به شخصی هدیه داد و بعد از هدیه فوت کرد، شخصی که هدیه گرفته، می داند که هدیه دهنده پول هدیه را به مغازه دار نداده است، تکلیف چیست؟
پاسخ: اگر هدیه را قبل از فوت هدیه دهنده تحویل گرفته است، تکلیفی ندارد و بدهی بابت هدیه از اصل مال میت پرداخت می شود.

* قسم خوردن به غیر خداوند
سؤال: آیا قسم خوردن به قرآن یا امام حسین یا حضرت عباس(علیهم السلام) حکم قسم به الله را دارد؟
پاسخ: قسم به غیر اسماء خداوند تبارک و تعالی، قسم شرعی محسوب نمی شود و الزام آور نیست و تخلف از آن کفاره ندارد، ولی در هر صورت اگر قسم دروغ بخورد، حرام است.

* اداء نماز قضا به صورت نشسته برای میت
سؤال: زنی هستم ۵۰ ساله، درد زانو دارم، آیا می توانم برای مادرم که از دنیا رفته است به صورت نشسته نماز قضا بخوانم؟
پاسخ: بنا بر احتیاط واجب خواندن نماز قضا برای میت به صورت نشسته کافی نیست و باید به صورت ایستاده خوانده شود.

* مس میت
سؤال: اگر شخصی سال ها قبل میتی را لمس کرده باشد و بر وجوب غسل علم نداشته و غسل نکرده
۱-در حال حاضر غسل بر او واجب است؟
۲-حکم نمازهای او در این سال ها به چه صورت است؟
۳- حکم روزه های او چیست ؟
پاسخ: مس بدن میت، اگر قبل از سرد شدن بدن باشد، غسل واجب نمی شود، و اگر بعد از سرد شدن تمام بدن و قبل از تمام شدن غسل میّت باشد، غسل مس میت واجب می شود و بدون غسل میت، نماز باطل است و باید قضای نمازهایی که بدون غسل خوانده شده است، خوانده شود، اما اگر بعد از آن شخص جنب شده و غسل جنابت انجام شده باشد، کفایت از غسل مس میت می کند و نماز صحیح است، اما بقیۀ غسلها بنا بر احتیاط واجب کفایت از غسل مس میت نمی کند.
ج۳) روزه بدون غسل مس میت، صحیح است.

* افطار روزه استیجاری بعد از اذان ظهر
سؤال: فردی که روزه استیجاری گرفته است، آیا می تواند بعد از اذان ظهر اختیارا افطار کند؟
پاسخ: بنا بر احتیاط واجب، جایز نیست.

* ازدواج سفید
سؤال: ازدواج سفید ـ زندگی مشترک زن و مرد همچون زن و شوهر، بدون اجرای صیغۀ عقد ازدواج ـ چه حکمی دارد؟
پاسخ: ازدواج بدون اجرای صیغه شرعی عقد ازدواج، باطل و روابط زن و مرد در آن حرام است.

* هبه معوض از ارث
سؤال: اگر شخصی مقداری از اموالش را به عوض ارث به یکی از ورثه ببخشد، آیا این هبه و وصیت نافذ است؟ آیا پس از فوت، این وارث می تواند ادعای ارث کند؟
پاسخ: انسان می تواند با بخشیدن و تحویل مقداری از اموال خود به یکی از ورثه، وصیت کند که وارث مذکور از اموال او ارث نبرد و سهم او به سایر ورثه برسد، در صورتی که این وصیت توسط همه ورثه تأیید شود، عمل به آن واجب است و بعد از فوت وصیت کننده، هیچ یک از ورثه حق ردّ آن را ندارند.

* درآمدهای قبل از بلوغ
سؤال: شخصی که درآمدهایی از قبل از بلوغ داشته است، شروع و مبدأ سال خمسی او هنگام اولین درآمد این شخص است یا درآمدهای قبل از بلوغ ملاک نمی باشد؟
پاسخ: مبدأ سال خمسی، اولین درآمد ـ هر چند قبل از بلوغ ـ است.

* مسح مجدد سر یا پا
سؤال: هنگام مسح سر یا پا، اگر اطمینان حاصل نکنیم که عمل مسح به خصوص مسح سر به صورت درست و کامل انجام شده است و مجدد مسح بکشیم وضو صحیح است؟
پاسخ: اگر شک از روی وسواس نباشد مسح را دوباره بکشید، ولی باید توجه داشته باشید که محل مسح باید خشک باشد.