درباره حماسه «9 دی» چه ببینیم و چه بخوانیم؟

حلقه وصل: تاریخ کشورهای مختلف را که ورق می‌زنیم، آکنده از وقایعی است که برخی از آنها برای مردم آن سرزمین، یادآور حماسه است. حماسه‌هایی که برای همیشه در تاریخ آن کشور ماندگار است و صلابت و استواری را در اذهان مردم آن سرزمین زنده می‌کند. این موضوع وقتی پررنگ می‌شود که با اعتقادات مردم گره خورده باشد.  تاریخ ایران زمین نیز از آکنده از این حماسه هاست. حماسه جنگل، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، 9 دی و ...

حماسه 9 دی یکی از برگ‌های زرین تاریخ انقلاب اسلامی است. این حماسه با حضور پرشور و میلیونی مردم رقم خورد و هرساله سالگرد این واقعه در شهرهای مختلف کشور برگزار می‌شود.

به همین بهانه در ادامه به معرفی فیلم‌ها، مستندها و کتبی که در سال‌های اخیر پیرامون فتنه 88 و حماسه 9 دی تهیه شده‌اند می‌پردازیم:

* فیلم‌ها و مستندهایی با محوریت فتنه 88 و حماسه 9دی
گزارش اقلیت
- مستند «گزارش اقلیت» روایتی متفاوت از اتفاقات عاشورای سال ۸۸ و ماجراهای پشت پرده آن است. وقایعی که در دل آشوب‌های خیابانی رخ می‌دهد و در نهایت به روز ۹ دی در تهران و شهرستان‌ها منتهی می‌شود. این مستند هم‌چنین تبعات مختلف فتنه سال ۸۸ و تحریم‌هایی که پس از آن علیه ایران اجرا شد را به تصویر می‌کشد.

- کارگردان :مهدی نقویان

- زمان اثر: ۴۹ دقیقه

زخم تازه
- مستند زخم تازه  روایتی از ناگفته‌های روز عاشورا در سال ۸۸ است. این روایت از زبان شاهدان عینی این ماجرا است که صبح تا ظهر آن روز را از نزدیک دیده‌اند و اکنون آن را در برابر دوربین بازگو می‌کنند.

- کارگردان :سید محمدعلی صدری‌نیا

- زمان اثر :۶۰ دقیقه

برادران
- مستند «برادران» به بازخوانی و رمزگشایی خبر جنجالی حضور نیروهای حزب‌الله لبنان در کنترل شورش‌های پس از انتخابات می‌پردازد.

- کارگردان: مهدی نقویان

- زمان اثر: ۵۰ دقیقه

الف الف پاریس
- مستند «الف الف پاریس» روایتی است از حمزه غالبی مسئول شاخه جوانان و دانشجویی ستاد میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، یک هفته پس از انتخابات، دستگیر و زندانی شد. غالبی در این مستند از تجربه حضور در اغتشاشات خیابانی سال ۸۸ و نحوه خارج شدن از ایران می‌گوید.

- کارگردان :حسین شمقدری

- زمان اثر :۳۳ دقیقه

فیلم داستانی: بعد از ظهر
- در اتفاقات پس از انتخابات سال ۸۸، طلبه‌ای به نام آزاده، دوسش نازی را که جزو جنبش سبز است به حوزه علمیه کوثر دعوت کرده است. حوزه تعطیل و نازی ناپدید می‌شود. آزاده و دوستان طلبه‌اش به‌دنبال نازی راهی خیابان شده و بدن کتک خورده و مجروح نازی را در میان درگیری‌ها پیدا می‌کنند. چون راه بسته است، آنها نازی را به حوزه می‌برند. کم‌کم درگیری ها شدت می‌گیرد و حال نازی وخیم‌تر می‌شود. فیلمی در اینترنت پخش می‌شود که در آن به نظر می‌رسد طلبه‌ها نازی را ربوده‌اند. حال آنها به ربودن نازی متهم شده‌اند و باعث تحریک جوانان به درب حوزه می‌شود. اما با انتشار فیلم اصلی این اتفاق، این دروغ برملا می‌شود.

- کارگردان: امیرعباس ربیعی

- زمان اثر: ۳۱ دقیقه

عابدان کهنز
- مستند سینمایی «عابدان کُهَنز» روایت تربیت، شکوفایی و بالندگی نوجوانان مسجد امیرالمومنین (ع) کُهَنز شهریار است که در وقایع مهم انقلاب اسلامی از جمله فتنه ۸۸ و فتنه تروریست‌های تکفیری در سوریه حضوری فعال داشته‌اند.

- شهدای مدافع حرم «مصطفی صدرزاده»، «محمد آژند»، «سجاد عفتی» و جانبازان مدافع حرم «امیر حسین حاجی نصیری» و «رضا سلمانی» از تربیت یافتگان مسجد امیر المومنین (ع) کُهَنز هستند.

- کارگردان: مجید رستگار

- زمان اثر : ۱۱۶ دقیقه

مستند هدایت الله
- این مستند به روایت زندگی پرفراز و نشیب نویسنده کتاب زندگی نامه مقام معظم رهبری (شرح اسم) می پردازد.

- کارگردان: سجاد ریاحی

- زمان اثر: ۵۵ دقیقه

- مجموعه مستند خارج از دید۱

- کارگردان: مهدی نقویان

- خلاصه فیلم: مستند خارج از دید روایتی از آنچه در سال ۸۸، خارج از دید مردم اتفاق افتاد.

- یزدان تفنگ ندارد
- کارگردان: حسین شمقدری

- خلاصه: یزدان تفنگ ندارد روایت تلاشی است طاقت فرسا و البته خستگی ناپذیر، از سوی دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف، سید طه رضا - برنده مدال نقره المپیاد فیزیک ـ جهت یافتن بخشی از حقایق فتنه سال ۱۳۸۸؛ حقایقی که در دیده ها و دل های مردمان این مرز و بوم یافتنی است. این مستند روایت اتفاقاتی است که ۲۵ خرداد ماه و در کنار نرده های دانشگاه شریف آغاز شد، امتداد آن معمایی به نام ندا آقا سلطان بود و با شهادت ۲۸ شهروند زاهدانی - در بمب گذاری تروریستی مسجد جامع - به پایان رسید. اتفاقاتی که روایت شدند.

- تهران دمشق
- تاکنون مستندهای بسیاری درباره حضور داعش و جنگ افروزی آن ساخته شده است اما اینبار دوربین مستندساز به پشت جبهه‌های مقاومت رفته و وضعیت مردم در شهرهای مختلف سوریه را از زبان خودشان روایت کرده است.

- این مستند ریشه‌های اجتماعی اعتراضات گروهی از مردم تا شکل‌گیری بحران در سوریه را جستجو می‌کند و تلاش دارد تصویری از وضعیت مردم شهرهای مختلف سوریه را پس از گذشت ۷سال از جنگ ارائه کند. روایت این مستند در فضای اجتماعی ایران و سوریه در رفت و آمد است و به برخی اتفاقات داخلی کشورمان نیز می‌پردازد تا هشداری باشد برای افرادی که ایران برای‌شان مهم است اما…

- کارگردان : سید محمد علی صدری نیا

- زمان اثر : ۶۶ دقیقه

قلاده های طلا
لکه
و ...

* معرفی کتاب‌هایی با محوریت فتنه 88 و حماسه 9دی
الف- سخنان رهبر انقلاب و فتنه ۸۸
۱- کالبدشکافی فتنه هشتاد و هشت: نمودار درختی بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد حوادث قبل و بعد از انتخابات دهم ریاست جمهوری شامل نمایه‌ بیانات رهبر معظم انقلاب از اول فروردین سال ۸۸ در حرم امام رضا (علیه‌السلام) تا سخنان ایشان در جمع مبلغان مذهبی در آستانه ماه محرم یعنی ۱۳۸۸.۰۹.۰۲ است که از سوی موسسه پژوهشی‌فرهنگی انقلاب اسلامی و دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی منتشر شده است.

۲- منشور انتخابات: راهبردها و رهیافت‌های رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای / تدوین و تنظیم: شبنم نادری/ تهران: سروش ملل‏

۳- برخورد با فتنه و فتنه‌گر: سیره مشترک امیرالمومنین امام علی (ع)، امام خمینی، و مقام معظم رهبری در برخورد با فتنه و فتنه‌گر /نویسنده:بنیامین شیرخانی/ نوروزی

۴- بصیرت و استقامت: برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری پیرامون بصیرت و استقامت با ضمیمه فتنه/ گردآورنده: مرکز صهبا - موسسه ایمان جهادی چاپ ۶

۵- نقشه‌ی راه: (۸۸ قطعه از بیانات مقام معظم رهبری درباره‌ی نقش بصیرت در فتنه ۸۸)/ تدوین:محمدمهدی کوثری - مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ ۷

۶- وظایف در شرایط فتنه: (۲۲۰ وظیفه‌ی تصریحی، ۸۷ وظیفه‌ی استنباطی) در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی/تدوین: موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت / موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت/ چاپ ۴

۷- نقشه نقش بر آب: مروری بر بیانات رهبر معظم انقلاب در فتنه ۸۸ است

ب- فتنه
۱- طوفان فتنه و کشتی بصیرت: آیت الله مصباح یزدی، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

۲- موج فتنه: از جمل تا جنگ نرم، احمدحسین شریفی، تهران: کانون اندیشه جوان

۳- نظریه فتنه: روح‌الله حسینیان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۴- فتنه عمیق: ابوذر عرشیان، قم: اعتدال

۵- گذر از فتنه ۸۸: تحلیل و بررسی دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و حوادث پس از آن‏ /نویسنده جمعی از نویسندگان [معاونت سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه]؛ تهیه‌کننده معاونت سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه/ قم: اعتدال

۶- بنیان‌های فتنه و بررسی سیر تاریخی جنگ نرم: رضا عبادی‌جامخانه؛ رمضانعلی دهبندی، شیداسب

۷- تبارشناسی واژه فتنه: احسان مقصودی، دانشگاه امام صادق (ع)

۸- تیغ دو دم: نگاهی تاریخی، تحلیلی به فتنه از صدر اسلام تا روزگار معاصر/ مهدی همازاده‌ابیانه؛ ویراستار:عبدالحسین احمدی، دفتر نشر معارف

۹- جریان‌شناسی فتنه در جمهوری اسلامی ایران: رمضان شعبانی‌سارویی - اعتدال

۱۰- فتنه از دیدگاه نهج‌البلاغه به ضمیمه گزارشی از فتنه سال ۱۳۸۸: اصغر محمدی‌همدانی- گلزار کتاب

۱۱- گذرگاه فریب: سیداحمدمحی‌الدین میرمرشدی-سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان

ج- وقایع انتخابات و اسناد
۱- روزهای انتخاب: مروری بر انتخابات دهم ریاست‌جمهوری، محمدجعفر محمدزاده، تهران: روزنامه ایران، موسسه انتشاراتی

۲- مناظره‌های دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، اردشیر زابلی‌زاده، تهران: روزنامه ایران، موسسه انتشاراتی

۳- مطالبات غیرقانونی: بازخوانی وقایع قبل و بعد از انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸‏، موسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، تهران : قدر ولایت‏

۴- تقلب بزرگ: فرشاد مهدی‌پور، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۵- شنبه پس از انتخابات: محمدسعید کاوه، ویرایش دوم/ تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی‏ ‏

۶- روزشمار ۸ ماه نبرد مقدس: (دوم خرداد ۸۸ تا بهمن ۸۸ به انضمام اول خرداد تا ۲۲ خرداد)/ امیرحسین ثابتی/تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۷- نظرسنجی‌های خارجی درباره انتخابات دهم: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۸- مجموعه اعترافات فتنه ۱۳۸۸: جلد اول: نقش بهائیت در فتنه ۸۸ .. جلد دوم: اعترافات اعضای کمیته مشترک موسوی و کروبی برای پیگیری امور زندانیان فتنه (جلد سوم) نقش حزب کارگزاران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۹- پوست‌اندازی: (پرونده انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸): جهاندار امیری، انتشارات سروش

۱۰- فرمان براندازی: (آسیب‌شناسی بیانیه‌های ۱۸گانه میرحسین موسوی و پیامدهای آن)، محمدرضا قمشه‌ای، انتشارات ساحل اندیشه تهران

۱۱- ناگفته‌های انتخابات دهمین ریاست‌جمهوری اسلامی ایران: تالیف حجت‌الله محمدحسینی، تهران: حدیث عشق

۱۲- انتخابات ۸۸: امیر سیاح، تهران: موسسه جام‌جم

۱۳- دادگاه ۸۸: به اهتمام موسسه خبرگزاری فارس

۱۴- جنبش سیاه: بازخوانی دروغ‌های فتنه‌گران پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، احمد رضوانی - درک نو

۱۵- دایره‌المعارف فتنه ۸۸: موسسه فرهنگی و هنری صبح حضور، تهیه شده است.

۱۶‌- حماسه تلخ: روایتی متفاوت از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، امیر سیاح، جام‌جم

۱۷- حماسه‌ی بصیرت و ایمان: ۹ دی نماد قدرت مردمی ایران، حجت‌الله ایزدی و علی‌محمد نائینی، ساقی

۱۸- نگهبان آراء: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۱۹- اینجا فتنه ای رخ داده است: محمدحسن روزی طلب، سوره مهر

۲۰- انقلاب های رنگی و انقلاب اسلامی ایران:  شعیب بهمن، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

د- تحلیل گفتمان وقایع سال ۸۸
۱- جامعه‌شناسی ۲۲ خرداد: پرویز امینی؛ ویراستار مهدی تقوی، تهران: فرهنگ اندیشه

۲- شورش اشرافیت بر جمهوریت: حمیدرضا اسماعیلی،تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۳- مردم تصمیم می‌گیرند: مجموعه نوشتارهای پروفسور حمید مولانا، موسسه انتشاراتی روزنامه ایران

۴- کالبدشناسی فرهنگی فتنه ۸۸: موسسه کتاب فردا و انتشارات فجر ولایت

۵- جریان‌شناسی سیاسی انتخابات دهم: عبدالله گنجی؛ ویراستار مهدی تقوی/ تهران: فراهنگ اندیشه

۶- دو گفتار پیرامون مسایل پس از انتخابات: حمیدرضا محمدتقی‌زاده /تهران: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز

۷- پله دهم: ناشر: منشور وحی

۸- علیه جمهوریت: ۵۷۲ سوال از آقای میرحسین موسوی، بنیاد توسعه فرهنگی مهر ایرانیان آن را تنظیم کرده و نشر درک نو آن را منتشر کرده است.

۹- انتخابات دهم: ویژگی‌ها، سناریوها و دستاوردها، ناشر: ساحل اندیشه تهران (سات) /نویسنده: عباس سلیمی‌نمین،  سیدموسی هاشمی‌تبار و مسعود رضائی‌شریف‌آبادی

۱۰- فتنه ۸۸ در نگاه تحلیلگران آمریکا: ترجمه علی فتحعلی آشتیانی از سوی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و دفتر نشر معارف

۱۱- دایره قرمز: روایتی تحلیلی از فتنه ۸۸، مهدی محمدی،کیهان

ه- بصیرت
۱- بصیرت: ضرورت مقابله با استکبار، علی نجات‌بخش‌اصفهانی؛ سیدعلی قریشیان؛ اکبر باقری، جباری

۲- مه شکن: رهنمودهای رهبر معظم انقلاب درباره بصیرت، موسسه آوای بینش

و- جنگ نرم و دخالت خارجی‌ها
۱- مردم‌سالاری تزویری: امریکا، صحنه‌گردان انقلاب‌های رنگین به ویژه در ایران، قاسم مهرآئین، مربع

۲- جنگ نرم: داود رنجبران، انتشارات ساحل اندیشه تهران

۳- نبرد نرم در بستر دموکراسی: بابک اسماعیلی، انتشارت درک نو

۴- صورتک‌های رنگین: نگاهی به زمینه‌ها و شکست کودتای مخملی در ایران و وقوع آن در کشورهای اروپایی شرقی و آسیای میانه، نویسنده علی‌الله سلیمی، تهران: درک‌نو

۵- انقلاب اسلامی در بوته آزمون: جنگ نرم بیست ساله و فتنه ۸۸، منوچهر محمدی، موسسه ‌فرهنگی ‌دانش ‌و اندیشه ‌معاصر

۶- دست‌های نامرئی: واکاوی راهبردها و راهبران براندازی نرم در ایران، محمد عبدالهی، ساحل اندیشه تهران

۷- سراب: نبرد نرم در بستر دموکراسی (واکاوی و بررسی چگونگی و چرایی کودتای ناکام مخملی در ایران)، بابک اسماعیلی، درک نو

۸- نقش انگلیس در فتنه ۱۳۸۸: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۹- چهره هزارگونه جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران (پژوهشی پیرامون هستی شناسی، عرصه های تهدید و تدابیر پدافند غیر عامل حوزه جنگ نرم): رضا محمودی، سفیر اردهال

ز- انحراف شخصیت‌ها و خواص
۱- سراب سیاست: واکاوی اندیشه و عملکرد سید محمد موسوی خوئینی‌ها، محمدرضا امینی، اشراق حکمت

۲- سودای سکولاریسم: رمزگشایی از زندگی و کارنامه سیدمحمد خاتمی،سیدیاسر جبرائیلی، خبرگزاری فارس

۳- تکیه‌گاه: (بررسی عملکرد اکبر هاشمی در نهمین و دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری)، محمدحسن روزی‌طلب، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۴- مهدی کروبی در مدار سقوط: آرش پاک‌اندیش، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۵- تحلیلی بر مواضع هاشمی رفسنجانی در انتخابات دهم ریاست جمهوری: روح‌الامین سعیدی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۶- سرگذشت سه ساله اصلاحات و ضد اصلاحات: محمد ایمانی، کیهان

ح- ادبیات و طنز
۱- مسئله بیست و دوم خرداد نبود: مسئله بیست و دوم بهمن بود، علی‌محمد مودب، کاظم رستمی، دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی

۲- جنبش سبز مخملی: پایبندی به قانون، مازیار بیژنی، موسسه فرهنگی خاکریز ایمان و اندیشه‏

۳- نه ده: حسین قدیانی، دل نوشته‌هایی درباره حماسه نهم دی سال گذشته، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۴- اعتراف سبز: گزیده‌ای از نوشتار وبلاگ نویسان شورش سبز و مخالفان دکتر احمدی نژاد در رفع شبهه تقلب، دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی - نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، معارف

۵- تقلب سبز طنز سیاسی در فتنه ۸۸: یاسر عسگری، دفتر نشر معارف

۶- فتنه ۸۸ به روایت وبلاگ‌نویسان انقلاب اسلامی: یاسر عسگری، دفتر نشر معارف

۷- آرکیو ۸۸ مرور فتنه به زبان طنز: حسین قدیانی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۸- خرابکار اجا‌ره‌ای: مجموعه خاطرات فتنه – خاطرات کف خیابان: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۹- چت مقدس: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۱۰- عاشورای اغتشاش: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۱۱- دانشجو، جنبش یا کرنش: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۱۲- من مدیر جلسه‌ام: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۱۳- خاطرات فعالان فرهنگی از فتنه ۸۸: رحیم مخدومی، رسول آفتاب

۱۴- ماشاالله حزب‌الله: حسین قدیانی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۱۵- قطعه ۲۶ (جلد اول و دوم): حسین قدیانی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

۱۶- عاشورای اغتشاش: مجموعه داستانک و داستان کوتاه فتنه، اثر جمعی از نویسندگان اولین جشنواره مردمی داستان فتنه، جمعی از نویسندگان، رسول آفتاب