چرا رمان‌های «جایزه جلال» برگزیده نداشت؟

ما به این دلیل برای این بخش برگزیده انتخاب نکردیم که آثار، فاصله معناداری با یکدیگر نداشتند که بگوییم برگزیده این است یا آن. جالب این که این دو رمان در جنوب کشور اتفاق می‌افتد.

به گزارش حلقه وصل، قصه دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال هم به سر رسید اما در بخش رمان و داستان کوتاه، جایزه به هیچ‌کس نرسید. در این دوره، در بخش داستان کوتاه، مجموعه داستان «افتاده بودیم در گردنه حیران»، اثر حسین لعل‌بذری و در بخش رمان و داستان بلند «خیابان یکطرفه»، اثر محمدرضا مرزوقی و کتاب «وضعیت بی‌عاری» حامد جلالی، به عنوان آثار شایسته تقدیر معرفی شدند. این اتفاق حاشیه جدیدی برای جایزه جلال ساخت و باعث شد به سراغ دکتر احسان رضایی یکی از داوران بخش رمان و داستان بلند برویم و از او درباره چرایی این اتفاق بپرسیم. او برخلاف حرف‌های گفته و شنیده شده، دلیل دیگری برای این اتفاق دارد که در ادامه آن را می‌خوانید.

احسان رضایی معتقد است به عقیده داوران، آثار نامزدهای نهایی بخش رمان و داستان بلند، اختلاف چشمگیری با یکدیگر نداشتند و به همین دلیل، این بخش برگزیده نداشت. او گفت:«دبیرخانه جایزه جلال فهرست کاملی داشت و هر کتابی هم که ناشر نفرستاده بود تهیه کرد. وجود شش کتاب از شش نشر با گرایش‌های مختلف، در میان نامزدهای این بخش نشان می‌دهد که جایزه متعلق به گرایش خاصی نیست. ما به این دلیل برای این بخش برگزیده انتخاب نکردیم که آثار، فاصله معناداری با یکدیگر نداشتند که بگوییم برگزیده این است یا آن. جالب این که این دو رمان به علاوه رمان قباد آذر آیین که از جایزه انصراف داد، در جنوب کشور اتفاق می‌افتد و این رویکرد اقلیمی‌نویسی هم برایمان جالب بود.» درباره رمان «وضعیت بی‌عاری» که حول عشق دو فرد از دو دین متفاوت است، حرف و حدیث‌های بسیاری وجود داشت. انتخاب این اثر به عنوان اثر شایسته تقدیر، نمک این حاشیه‌ها را بیشتر کرد.» احسان رضایی درباره چگونگی انتخاب این اثر و روند نقدنویسی ادبی در کشور گفت:«طبق آیین نامه جایزه جلال علاوه بر سه داور هر بخش، دبیر جایزه و یک نفر از هیئت علمی هم در داوری نهایی شرکت دارند. در نتیجه، این اثر را پنج نفر خوانده‌اند. این کتاب یک برش تاریخی از وقایع ایران است و در خوزستان اتفاق می افتد که ویژگی‌های فنی قابل دفاعی دارد. ما با جریان نقدی مواجه هستیم که خیلی‌ها کتاب را نمی‌خوانند و نقد می‌کنند. نقد لازم است و حتما نقد به داورهای این جایزه و جوایز دیگر هم وارد است. این که موجی راه می‌افتد، همه آن را تکرار می‌کنند و هیچ کس نمی‌گوید نقدش دقیقا به کجا و کدام قسمت اثر است؟ این تصور را ایجاد می‌کند که انگار دارند از روی دست هم نگاه می‌کنند. اصلا هدف جوایز همین است که به یک اثر توجه و بد و خوبش گفته شود و در نهایت به رشد جریان داستان‌نویسی کشور بینجامد.»

*خراسان