پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای به ۱۱ استفتاء جدید

حلقه وصل: بخش استفتائات دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی به سوالات شرعی ارسالی از جانب مردم پاسخ داده و در قالب بسته ویژه آذر ماه ۱۳۹۸ منتشر کرد.

«استخدام شدن با رابطه»، «استفاده از تخمک اهدایی»، «مالی که چند روز پس از سال خمسی هزینه می‌شود»، «اجاره دادن طلا»، «بالا بردن دست​ها هنگام تکبیرة الاحرام»، «شکسته خواندن نماز ظهر و کامل خواندن نماز عصر»، «روزه در اماکن تخییر»، «تغییر نیت از نماز شکسته به نماز تمام در بین نماز» برخی از عناوین سوالات مطرح شده هستند.

استفتائات جدید (آذر ماه) به شرح زیر است:

* استخدام شدن با رابطه
سؤال ۱: کسی که با پارتی و رابطه استخدام می‌شود، آیا حقوق دریافتی او حرام است؟
پاسخ: اگر تخصص و مهارت لازم را برای کاری که استخدام شده است، دارد و مقررات استخدام رعایت شده و مطابق مقررات و براساس توانایی در انجام وظایف محوله، به او حقوق می‌دهند، حقوق دریافتی حرام نیست.

* استفاده از تخمک اهدایی
سؤال۲: اگر زنی پس از ازدواج به علت عدم تخمک گذاری مشکل بچه دار شدن دارد، آیا جایز است که از تخمک گذاری زن دیگری برای انجام عمل لقاح با نطفه شوهر در خارج از رحم استفاده شود و سپس نطفه لقاح یافته به رحم آن زن منتقل گردد؟ اگر کودکی از این راه به دنیا بیاید، فرزند چه کسی محسوب می‌شود؟
پاسخ: اگر از مقدمات حرام، مانند نگاه و لمس حرام اجتناب شود، فی نفسه اشکال ندارد و در صورتی که با این روش کودکی به دنیا بیاید ملحق به صاحب نطفه و تخمک بوده و الحاق آن به زنی که صاحب رحم است مشکل می‌باشد، لذا باید نسبت به احکام شرعی مربوط به نَسَب، احتیاط رعایت شود، مگر آنکه صاحب رحم پس از تولد ــ با شرایط ــ به طفل شیر دهد، در این صورت احکام رضاع بین طفل و شوهر زن و بستگان زن، جاری می‌شود.

* مالی که چند روز پس از سال خمسی هزینه می‌شود
سؤال۳: آیا استفاده از درآمد هر سال فقط تا سررسید سال خمسی جایز است یا مکلف می‌تواند برای تأمین نیازهای زندگی، تا چند روز پس از سررسید سال خمسی ـ قبل از پرداخت خمس ـ از درآمد سال استفاده کند؟
پاسخ: استفاده از درآمد سال تا دو الی سه روز پس از سررسید سال خمسی، اشکال ندارد.

* اجاره دادن طلا
سؤال۴: آیا می‌شود یک کیلو طلا یا شمش طلا یا سکه طلا را اجاره داد و ماهیانه مثلا دو میلیون دریافت کرد و آخر سال یا آخر قرارداد یک کیلو را پس گرفت؟
پاسخ: اجاره دادن طلا در صورتی صحیح است که در مدت قرارداد عین طلا باقی بماند ـ یعنی مورد معامله واقع نشود ـ و از منافع آن (مثل استفاده در مجالس عروسی و مانند آن) استفاده شود، در غیر این صورت اجاره صحیح نیست.

* بالا بردن دست​ها هنگام تکبیرة الاحرام
سؤال۵: آیا هنگام گفتن تکبیرة الاحرام نماز باید دست‌ها را تا مقابل صورت بالا ببریم؟
پاسخ: مستحب است نمازگزار هنگام تکبیرة‌الاحرام، دست‌ها را تا مقابل گوش‌ها یا صورت بالا ببرد، به این صورت که با آغاز تکبیر، دست‌ها ـ در حالی که انگشتان به هم چسبده و کف دست‌ها به سمت قبله است ـ را به سمت بالا ببرد و در پایان تکبیر، دست‌ها را برابر گوش یا صورت برساند.

* محدوده تخییر در مکه و مدینه
سؤال۶: حکم تخییر نماز به صورت شکسته یا تمام برای مسافر، فقط در مسجد الحرام و مسجد النبی (صلی الله علیه واله) می باشد یا در تمام مدینه و مکه جاری است؟ با توجه به توسعه دو شهر مکه و مدینه حکم نسبت به مناطق جدید چگونه است؟
پاسخ: حکم تخییر در تمامی مکه و مدینه جاری است و مخصوص مسجد الحرام و مسجد النبی(صلی الله علیه واله) نیست ولی احتیاط مستحب آن است که اکتفا به دو مسجد شود و مقصود از شهر مکه و مدینه، شهر مکه و مدینه­‌ی فعلی است نه قدیمی.

* حکم تخییر در مسجد کوفه
۷: آیا می دانید....
حکم تخییر نماز در مسجد کوفه (بین شکسته و تمام) برای مسافر، اختصاص به مسجد کوفه دارد و نسبت به شهر کوفه، بنابر احتیاط واجب حکم تخییر جاری جایز نیست.

* روزه در اماکن تخییر
سوال۸: در اماکنی مثل مسجد کوفه مسجد الحرام و مسجد النبی (صلی الله علیه واله) که مسافر مخیر است بین خواندن نماز به صورت تمام و شکسته نسبت به روزه نیزمخیر می باشد
پاسخ: در اماکن چهارگانه­‌ی تخییر، حکم اختصاص به نماز دارد و مسافر نمی تواند در این اماکن روزه­‌ی ماه مبارک رمضان را بگیرد.

* شکسته خواندن نماز ظهر و کامل خواندن نماز عصر
سؤال۹: آیا در اماکن چهارگانه­‌ی تخییر می توانیم نماز ظهر را شکسته و نماز عصر را تمام بخوانیم؟
پاسخ: اشکال ندارد.

* تغییر نیت از نماز شکسته به نماز تمام در بین نماز
۱۰: در اماکن تخییر، اگر مسافر در ابتدا نیت قصر کرد ولی در ادامه‌­ی نماز، نیت تمام نمود، اشکال ندارد و نمازش صحیح است.

* نیت تمام و شکسته در بین نماز در اماکن تخییر
۱۱: در اماکن تخییر اگر مسافر بدون نیت قصر و تمام، نماز را شروع کرد و در ادامه پیش از قیام برای رکعت سوم نیت قصر کرد و نماز را دو رکعتی خواند و یا پیش از گفتن سلام در تشهد رکعت دوم، نیت تمام کرد و نماز را چهار رکعتی خواند، اشکال ندارد.