
حلقه وصل: «مسجد» در تاریخ اسلام کارکردهای متنوع و گوناگون عبادی، سیاسی- انقلابی، اجتماعی-اقتصادی، هویتی-فرهنگی، آموزشی-تربیتی، تبلیغی-ارتباطی و… داشته است، لذا به طور عمده مساجد محور فعالیتهای اجتماعی مختلفی بوده است. در این بین، یکی از کارکردهای مسجد، کارکرد اقتصادی است و بنابر شواهد تاریخی، اموال عمومی در مسجد گردآوری و از آنجا در بین مسلمانان توزیع میشد.
همچنین در ابتدای شکلگیری مسجد یکی از مواردی که بعد از عبادت در میان مسلمین رواج داشت مقوله بازرگانی بود. لذا در آن بازه تاریخی، مساجد به عنوان مراکز خدمات اقتصادی به مکانی برای خرید و فروش بین بازرگانان و محلی برای نگهداری بیتالمال تبدیل شده بود.
امروزه نیز در برخی از مساجد کشورمان، صندوقهای قرضالحسنه ایجاد شده که با توجه به میزان بودجه صندوق و همچنین اولولیتبندی نیازها، وامهایی به مردم محلات اعطا میشود. با وجود مثبت بودن این اقدام اما به نظر میرسد با توجه به ظرفیتهای عظیم مساجد، هنوز آن طور که باید و شاید از این ظرفیتها استفادهای نمیشود و در این راه بهتر است هیئت امنای مساجد در سراسر کشور با سپردن برخی امور به جوانان خوشفکر و تحصیلکرده محلات و هماندیشی با آنان، رویدادهای جدید و بروزتری را در مساجد برگزار کنند و از قبل آن مشکلات مردم محلات کمتر و کمتر شود.
* فکرِ بکرِ یک مسجد در روزهای گرانی
یکی از مساجد شهر تهران در راستای ظرفیت مساجد برای حل مشکلات مردم محله، طرحی ابتکاری با نام «مسجد معاش» را شروع کرده که طی این طرح با افتتاح چهار باب مغازه، مواد غذایی موردنیاز مردم اعم از گوشت، میوه، سبزیجات، حبوبات و ... را زیر قیمت بازار تأمین میکند.
این مسجد که المهدی(عج) نام دارد و در خیابان ایران واقع شده است، از حدود دو سال قبل اجرای طرح «مسجد معاش» را کلید زد و با همت جوانان پایگاه شهید دیالمه توانست ضمن توسعه این طرح، مشکلات زیادی از مردم این محله را برطرف کند.
* «مسجد معاش» از ایده تا اجرا
یکی از ائمه جمعه کشور، در خطبههای نماز جمعه پیشنهاد داد، با توجه به تنگناهای مالی مردم از لحاظ معیشتی، خوب است مساجد در زمینه تهیه اقلام ضروری مردم، اقداماتی داشته باشند که این موضوع، جرقهای برای اجرای طرح «مسجد معاش» شد. در ابتدای امر، بسیجیان پایگاه شهید دیالمه و مسجدیها، مواد غذایی موردنیاز مردم را از مراکز عمدهفروش شهر، تهیه و از طریق دفتر مسجد، بدون گرفتن سود و با قیمت عمده، به مردم ارائه میکرند که با استقبال بسیار زیاد مردم مواجه شد.
در گام بعدی اجرای طرح، باتوجه به مغازههایی که در اختیار مسجد بود، متولیان به فکر گسترش این طرح افتادند و بر این اساس مغازههای مسجد به ۴ واحد قصابی، میوهفروشی، سوپرمارکت و فروشگاه عرقیجات گیاهی واگذار شد و با این افراد نیز شرط شد که اجاره کمتر از آنان دریافت میشود تا با کمکهای خیرین و متمولین اجناس را با قیمت زیربازار به فروش برسانند.
* در آینده فقط جنس ایرانی!
طبق گفته مسئولان مسجد المهدی(عج) قرار است در آینده، در مغازههای این مسجد تنها اجناس ایرانی به فروش برسد تا ضمن رفع مشکلات مردم، کمکی به تولید داخل نیز شده باشد. البته در حال حاضر نیز نظارت گستردهای بر اجناس فروشگاههای این مسجد وجود دارد و فروش برخی اقلام مانند سیگار ممنوع است.