سنگ اندازی پیش پای نوشت افزار ایرانی همچنان ادامه دارد

حلقه وصل:  نوشت افزار یکی از کالاهایی است که هم در بحث آموزش و هم در بحث فرهنگ نقش مستقیم دارد. نگاهی بر بازار نوشت افزار از سه دهه پیش تا کنون نشان می دهد که یکی از حوزه های مغفول در فرهنگ، موضوع نوشت افزار بوده است. زمانی اغلب دانش آموزان دفترهای یک شکل و یک رنگی داشتند که به دفترهای تعاونی معروف بود، اما کم کم ماشین سازندگی دفترهای جدیدی با طرح های عجیب را وارد حوزه‌ی نوشت افزار کرد. باربی، بن تن، باب اسفنجی و... طرح هایی بودند که به مرور وارد حوزه نوشت افزار شدند و صداو سیما نیز با پخش کارتون این شخصیت های کارتونی خارجی پازل قهرمان سازی از کارتون های خارجی را تکمیل کرد و شخصیت های کارتونی خارجی دنیای کودکان مان را گرفت.

هرچند از همان دوران پس از جنگ رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها مسئله شبیخون فرهنگی و پس از آن تهاجم فرهنگی را مطرح کردند اما مسئولان غالبا توجهی نکردند و این تهاجم فرهنگی باعث شد تا کودکان و نوجوانان کم‌کم بخواهند مانند قهرمانان کارتونی خارجی باشند، مانند آنها لباس بپوشند، مانند آنها زندگی کنند و ادبیات‌شان را هم به تبع تغییر می‌دادند. این مسئله ادامه داشت و تا سال‌های سال ما منفعلانه تصاویر و طرح‌های شخصیت‌های کارتونی خارجی را نگاه می‌کردیم و در خانه‌هایمان پذیرای آنها بودیم.

بعد از سال‌ها و از حدود سال 90 تنی چند از جوانان مومن و انقلابی دور هم جمع شدند و شروع به طراحی و تولید نوشت‌افزارهای ایرانی با طرح‌ها و شخصیت‌های ایرانی و اسلامی کردند. تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی اسلامی، هرچند به خاطر قبضه بودن بازار نوشت‌افزار در چنگال بن‌تن، باربی، باب اسفنجی و دیگر شخصیت‌های کارتونی خارجی در یکی دوسال ابتدایی موفقیت چشمگیری نداشتند اما از سال 92 توانستند مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی را تاسیس و صنفی مستقل برای خود ایجاد کنند و با حمایت و پشتیبانی از تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی اسلامی گامی مهم و درخشان جهت ترویج فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی بردارند و مقابل تهاجم همه‌جانبه فرهنگی بیگانگان بایستند.

در طول این سال‌ها که جوان‌های کشورمان به صورت آتش به اختیار در حوزه نوشت‌افزار ایرانی اسلامی فعالیت می‌کنند، هم بار بزرگ اقتصادی و هم بار مهم فرهنگی را بر دوش می‌کشند و کارهای مهمی در این عرصه انجام داده‌اند، مشکلات فراوانی نیز داشته‌اند اما هیچگونه حمایتی از طرف مسئولین دولتی در این خصوص انجام نشده است. این مسئله تا جایی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار شهریور ماه ۹۷ خود با هیئت دولت ضمن‌اشاره به این موضوع تاکید کردند که اگر به آنها کمک نمی‌شود لااقل در مسیرآنها سنگ اندازی نشود.

وقتی قیمت کاغذ بلای جان تولید می‌شود

محمد جعفر کبریایی مدیر مجموعه «پرسام» است که از سال 92 در حوزه تولید نوشت‌افزار ایرانی اسلامی وارد شده و در این چند سال موفقیت‌های بزرگی دراین عرصه داشته است. کبریایی درخصوص مشکلاتی که بر سر راه نوشت‌افزار ایرانی اسلامی وجود دارد گفت: یکی از بزرگترین مشکلاتی که تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی اسلامی با آن مواجه هستند، بحث نقدینگی است. با توجه به بلایی که بر سر بازار کاغذ آمده و قیمت آن بدون هیچ دلیلی حدوداً چهار برابر شده تولیدکنندگان با مشکل تامین مالی مواجه شدند و دولت هم هیچ حمایتی از آنها نکرده است.

مدیر تولید نوشت‌افزار ایرانی اسلامی «پرسام» با‌ اشاره به اینکه اگر بخواهیم با ارز آزاد هم کاغذ وارد کنیم باز هم قیمتی بسیار کمتر از قیمت کنونی آن در داخل کشور دارد و ارز دولت را هم فکر نمی‌کنم کسی در حوزه نوشت‌افزار دیده باشد گفت: ارز 4200 تومانی که آقای جهانگیری وعده آن را داده بود را شاید فقط خود ایشان دیده باشد، وگرنه فکر نمی‌کنم کسی در حوزه کاغذ چنین ارزی را دیده یا گرفته باشند.

وی افزود: شاید این ارزی که دولت می‌گوید برای حوزه نوشت‌افزار اختصاص داده، فقط برای خودشان بوده باشد وگرنه کسی در بازار نوشت‌افزار اثری از آن را ندیده و هیچ تاثیری بر قیمت‌ها نداشته است.

کبریایی درخصوص رفتار دولتی‌ها در قبال نوشت‌افزار ایرانی اسلامی گفت: با توجه به اینکه از ابتدای سال پیش‌بینی وضعیت کاغذ را کرده بودیم و به وزارت ارشاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت نامه ارسال کردیم، متاسفانه هیچکدام توجهی نکردند و پاسخی به مکاتبات ما ندادند.

فقط نهادهای مردمی و انقلابی از نوشت‌افزار ایرانی حمایت می‌کنند

این فعال فرهنگی کشورمان با‌ اشاره به برخی کمک‌ها از طرف نهادهای مردمی و انقلابی خاطرنشان کرد: در طول همه این سال‌ها فقط نهادهای مردمی و انقلابی حمایت همه‌جانبه از تولید نوشت‌افزار داشته‌اند و اگر این حمایت‌ها نبود اکنون چیزی به نام نوشت‌افزار ایرانی اسلامی وجود نداشت.
یکی دیگر از افرادی که سالهاست در حوزه نوشت‌افزار فعالیت دارد مسعود رمضان‌پور است که از حدود ۱۲سال پیش با هدف فعالیت جهادی فرهنگی وارد عرصه تولید نوشت‌افزار ایرانی اسلامی شده است.

رمضان پور مدیر تولید نوشت‌افزار «فطرس» است. رمضان پور نیز پیرامون مشکلات ارزی و قیمت کاغذ گفت: یکی از موضوعاتی که خصوصا در یکی دو سال گذشته مشکلات زیادی ایجاد کرده بحث کاغذ است، قیمت کاغذ در زمان سفارش برای نوشت‌افزار بسیار بیشتر از قیمت معمولی آن با نرخ دلار آزاد بود. قیمت هر بند کاغذ با نرخ دلار آزاد باید حدود ۳۵۰ هزارتومان باشد اما ما مجبور شدیم به قیمت هر بند ۵۰۰ هزار تومان کاغذ از بازار بخریم. این مسئله باعث شده که قیمت‌ها افزایش پیدا کند و سبد خرید خانوار در حوزه نوشت‌افزار نصف شود. دولت هم در این خصوص کمکی به تولید کنندگان نوشت‌افزار نکرده است.

این صحبت‌ها در حالی است که از سال‌ها پیش تا کنون رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر حمایت از تولید ایرانی تاکید داشته‌اند و چه در نام‌گذاری‌های سال و چه در جلسات متعدد، این مطلب را مورد تاکید قرار داده‌اند. حمایت نهادهای مردمی و انقلابی از این نوشت‌افزار هم به صورت خودجوش و آتش به اختیار بوده وگرنه تا کنون تولید کنندگان این حوزه فرهنگی اقتصادی اسیر تارهای شبکه‌های عنکبوتی شده بودند!

شخصیت‌پردازی و عملیات رسانه‌ای ضعیف

رمضان‌پور در بخش دیگری از صحبت‌های خود به ضعف تولیدات نمایشی و گرافیکی در حوزه کودکان‌ اشاره کرد و گفت: مسئله دیگر این حوزه، بُعد فرهنگی این قضیه است، که رسانه‌ها خصوصا رسانه ملی باید در خلق شخصیت کمک کنند. مثلا شخصیت شهید بابایی که در رسانه ملی مطرح شد و درباره آن فیلم و سریال ساخته شد، باعث شد که طراحی شخصیت این شهید روی نوشت‌افزار انجام گیرد و استقبال هم از آن بشود اما بسیاری از قهرمانان ما در رسانه‌ها نام و نشانی ندارند و طبیعی است که اگر ما دست به طراحی شخصیت آنها روی اقلام نوشت‌افزار بزنیم، استقبالی از آنها نشود.

وی یکی از مهم‌ترین مباحث حوزه نوشت‌افزار را بحث شخصیت‌پردازی دانست و گفت: ما در بحث شخصیت‌پردازی بسیار عقب هستیم، شخصیت‌های ایرانی که می‌توان از آنها به عنوان طرح جلد نوشت‌افزار استفاده کرد یک سال در رسانه‌ها هستند و سال بعد مثلا بخاطر مشکلاتی که با مسئولین رسانه ملی پیدا می‌کنند اثری از آنها نیست.

اما شخصیت‌های کارتونی خارجی مثل باب اسفنجی سال‌های سال است بدون وقفه در رسانه حضور دارند و طبیعی است که ذائقه مخاطب کودک و نوجوان ما به سمت آن گرایش بیشتری داشته باشد.

وی در ادامه به وضعیت بازار نوشت‌افزار از سال‌ها پیش تا کنون‌اشاره کرد و گفت: در سال‌های ابتدایی فعالیت با توجه به شرایط موجود و اینکه طرح‌های ایرانی اسلامی وجود نداشت ناچار به صورت خنثی و برای حضور در بازار فعالیت می‌کردیم، اما از چند سال پیش و با ورود افراد دیگری به این عرصه و ایجاد مجمع ایران نوشت، تولید طرح‌های ایرانی اسلامی را آغاز کردیم.

مدیر تولید نوشت‌افزار ایرانی اسلامی «فطرس» افزود: ما در این سال‌ها سعی می‌کنیم طرح‌های اقلام نوشت‌افزار را با توجه به رده سنی و مقطع تحصیلی انتخاب کنیم و سعی می‌کنیم برای هر مقطع تحصیلی با توجه به ذائقه آن رده سنی تولید کنیم. به عنوان مثال برای مقطع ابتدایی از شخصیت‌های کارتونی استفاده می‌کنیم و برای مقطع راهنمایی و دبیرستان از نماد‌های انقلابی و شخصیت‌هایی مثل رستم و سهراب و شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم و افرادی که برای این رده سنی شناخته شده هستند. همچنین در پشت جلد دفاتر توضیحاتی نیز برای آشنایی بیشتر مخاطب می‌آوریم.

وی درباره وضعیت تولید نوشت‌افزار از سال‌های گذشته تا کنون، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم ارزیابی از فعالیت تولید کنندگان نوشت‌افزار ایرانی اسلامی داشته باشیم باید بگویم ما هرسال نسبت به سال قبل چندگام بزرگتر بر می‌داریم اما این کافی نیست و نوشت‌افزار نیاز به حمایت جدی مسئولین دارد. تولید کنندگان، جهادشان را انجام می‌دهند اما اگر حمایت جدی از این حوزه شود تاثیرگذاری بسیار بیشتری خواهیم داشت.
ناگفته پیداست نوشت‌افزار در کنار دیگر محصولات فرهنگی نقش مؤثری در انتقال ارزش‌ها و فرهنگ‌سازی برای کودکان دارد.

مسئله آنجا نگران‌کننده می‌شود که بدانیم سال گذشته گردش مالی نوشت‌افزار در کشور حدود شش هزار میلیارد تومان بوده و از این میزان سهم ایران کمتر از 10 درصد بوده است. حال اگر سیاست‌هایی اتخاذ شود که تولید نوشت‌افزار کاملا داخلی و واردات آن متوقف شود؛ علاوه‌بر مزایای اقتصادی نظیر‌اشتغال، رونق تولید و جلوگیری از خروج ارز، گام بزرگی در جهت ترویج فرهنگ اصیل اسلامی-ایرانی و صیانت از کودکان‌مان در برابر فرهنگ مخرب غرب برداشته‌ایم. برای حل این مسئله تولیدکنندگان به تنهایی نمی‌توانند اقدام قابل توجهی انجام دهند و نیاز است که نظام حمایتی، تولیدی، توزیعی و رسانه‌ای به صورت زنجیر وار و به هم پیوسته عمل کنند.