مداح‌ها سلبریتی نیستند!/ انتشار صدای مقاومت مأموریت ماست

به گزارش حلقه وصل، برنامه میدان انقلاب شب گذشته با موضوع شاخص های هیئت انقلابی روی آنتن شبکه سه سیما رفت. مهمان این قسمت از برنامه میثم مطیعی مداح اهل بیت بود.

او در ابتدای سخنان خود ضمن اشاره به مأموریت و وظیفه مداح و هیئت گفت: در مورد سابقه و تاریخچه هیئت‌ها واثرگذاری‌شان، صحبت زیاد است. من نگاهی دارم که خیلی از هیئت‌ها آن را به درستی تشخیص دادند و انجام می‌دهند و به نوعی منحصر به من نیست. پرچم‌دار این جریان نیز شخص مقام معظم رهبری و حضرت امام راحل است. سخنان امام درباره سیدالشهدا و هیئات و همچنین سخنان رهبری در دیداری که همه ساله با مداحان مطرح می‌کنند نقشه راهی است و ما خود را سرباز می دانیم.

وی ادامه داد: بنده رویکرد ماموریتی تربیتی به مداحی دارم که خیلی از هیئت‌ها نیز آن را داشته و سعی می‌کنیم در تمام کارهای خود این رویکرد را رعایت کنیم. البته ماموریتی که خودمان با مشاوره با بزرگترها تشخیص می‌دهیم نه ماموریتی که بهمان دیکته شود. ما هیچ وقت مأموریت دیکته شده را نپذیرفتیم و هیئات امام حسین نیز همیشه مستقل بودند. در این مسیر، تلاش کردیم در حوزه سبک زندگی، مسائل اعتقادی، موضوعات اجتماعی و همچنین مسائل روز داخلی یا بین‌المللی واکنش نشان بدهیم و محتوا تولید کنیم. علاوه بر این باید بگویم مداحی برای من یک وسیله و ابزار برای انتقال محتوا و تبلیغ است. به نظرم مداح باید به معنای واقعی مبلغ دین باشد ،صدای خوب داشتن و خوب خواندن یک بخش ماجرا است.

وی ضمن اشاره به هیئت انقلابی و مداحی انقلابی گفت: همیشه با این که بخواهم در مداحی سیاسی و انقلابی محدود شوم، مقابله می‌کنم و در سوال اول شما سعی کردم این نگاه عام را تشریح کنم. دقت کنید من با مداحی انقلابی و هیئت انقلابی مخالفم. مگر بقیه هیئت‌ها ضد انقلابی هست؟ من می‌گویم مداحی مبتنی بر مبانی اسلام ناب محمدی درست است. در این مداحی واکنش نشان دادن به مسائل روز و بین‌المللی بخش مهمی از ماجرا است اما همه اش این نیست. بر همین اساس باید تصحیح کنم که ما را در آن فضا محصور نکنید. بر همین اساس به شما می‌گویم که نگاه‌مان مداحی مبتنی بر اسلام ناب است که رویکرد آن ماموریتی و تربیتی است و به مسائل خانوادگی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی می‌پردازد. برای مثال راجع به رزق حلال، عفاف، نوجوانان، نگاه پاک و غیره کار کرده‌ایم و این‌ها از جمله مضامینی است که در شعر خود وارد نموده‌ایم.

مطیعی بیان داشت: نکته بعدی که بسیار مهم است این است که راجع به بکاء بر امام حسین علیه السلام، روایات زیادی وجود دارد که به این کار تشویق می‌کند اما آیا فقط گریه است؟ حرف ما این جا است که آیا حرکت امام حسین سیاسی بود یا نبود؟ حرکت امام حسین علیه ظلم بود یا نبود؟ نقش ما در این میان چیست؟ ما امام حسینی را می‌شناسیم که برای امروز ما پیام دارد. اگر این پیام گفته نمی‌شود کم‌کاری امثال من است. امام حسینی که به ۱۴۰۰ سال پیش محصور شود و فقط برای او عزاداری کنیم و لا غیر چگونه است؟ بنابراین اگر ما به مضامین سیاسی روز در داخل و بین الملل ورود پیدا کردیم برای این است که بدان اعتقاد داریم.

وی ضمن اشاره به هیئت سکولار گفت: هیئت سکولار دقیقاً کبریت بی‌خطر است و هیچ کسی هم با آن مشکل ندارد و به نوعی محدود کردن امام حسین به ۱۴۰۰ سال پیش است که هیچ‌گونه جنبش و حرکت و انقلابی برای هیچ مسئله‌ای به همراه ندارد. ما را به اعماق قرن‌ها می‌برد و امام حسینی را نشان می‌دهد که هیچ ربطی به ما ندارد. این موضوع در حالی است که اگر هیئت سکولار نباشد، راجع به انقلاب اسلامی، زکزاکی مظلوم، انقلاب بحرین، فتنه 88 و غیره موضع دارد. اگر جنبه حماسه‌ای عاشورا را از تشیع جدا کنید و به ۱۴۰۰ سال قبل برویم که هیچ ضربه‌ای به کسی نمی‌زند، هیچ کس هیچ مشکلی با آن ندارد. وقتی صداها زیاد می‌شود نشان می‌دهد که هیئت‌ها به بخشی از وظایف خود عمل می‌کنند. معتقدم اگر هیئت‌های مذهبی در این پیچ مهم تاریخی، وظیفه خود را بشناسند، آینده روشنی در پیش خواهیم داشت. ما به مضامین حسینی نیاز داریم و مسئولین ما به چنین مضامینی احتیاج دارند. دقت داشته باشید که مردم ما با امام حسین شوخی ندارند. عده‌ای شاید به مسجد نروند اما هیئت را می‌روند. به جامعه ما نگاه کنید که چگونه تحت تاثیر محرم قرار می‌گیرد. بنابراین باید از این ظرفیت استفاده شود. وقتی رهبری می‌گویند که نباید هیئت سکولار داشته باشیم یعنی تلاش‌هایی است که امام حسینی وجود داشته باشد که هیچ حرکتی برای آن قائل نباشیم و فقط برای او گریه کنیم.

وی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر وجود خط‌کشی‌ها در بین مداحان گفت: در جواب سوال شما باید به چند موضوع اشاره کنم. اساسا با خط کشی مخالف هستم و هیچ موضعی از بنده پیدا نمی‌کنید که در جایی خط‌کشی کرده باشم. با اصطلاح مداحی انقلابی مخالف هستم و تاکنون آن را به کار نبردم و این حرف دیگران به کار برده‌اند. همه هیئت‌های ما انقلابی هستند چرا که اگر انقلابی نباشند خیلی راحت خودش را نشان می‌دهد. هیئت‌های ما در دل این نظام، اعتقادات و مسائل مرتبط با جامعه فعالیت می‌کند و هر روز با مردم سر و کار دارد. همانطور که می دانید بنده هیچ فعالیت حزبی و سیاسی ندارم و تا کنون در هیچ میتینگ انتخاباتی حضور نداشتم اما مداحی انقلابی را بخشی از کار خود می‌دانم.

میثم مطیعی تاکید کرد: هیئت ما تصویربرداری ندارد و این موضوع خود خواسته است. ما در هیئت، هیچ وقت چراغ روشن نمی‌کنیم و فیلمبرداری نمی‌کنیم. هیچ کس، هیچ فیلمی از هیئت ما ندیده است. مگر زمانی که در بیت بودم، مشهد بودم یا جایی بودم که زورم نرسیده است. بنابراین خیلی از کارهای ما دیده نشده است. مثلاً سرمایه گذاری کنونی ما بر روی خانواده است و به مرتبط کردن اشعار با موضوع خانواده فکر می‌کنیم. این‌ها فعالیت موثری است که در گام دوم انقلاب، همین‌ها وظیفه ما است. من خودم را مداحی انقلابی می‌دانم اما بقیه را هم مداحی انقلابی می‌دانم. همه ما در فرآیند فرهنگی انقلاب، به مانند قطعات یک پازل هستیم. وظیفه من این است که با قشر دانشگاهی سر و کار داشته باشم و البته دیگران نیز باید جایگاهی داشته باشند. مثلاً طلبه‌ها، بازاری‌ها، پاسدارها، جوانان و غیره شاید به هیئتی که بنده در آن به امام حسین عرض ادب می‌کنم نیایند اما به هیئت دیگر می‌روند. در مورد شعرهایی که خوانده می‌شود باید بگویم که این شعرها نتیجه ماه‌ها فکر، مطالعه، نشستن با شاعر و ملودی ساز و غیره است. مثلا وقتی من می‌خواهم راجع به بحرین عملیات فرهنگی کنم باید آنجا را بشناسم که اشتباه به خط نزنم یا وقتی که می‌خواهم راجع به داعش یا آل سعود حرف بزنم نیز چنین است. باید بگویم که فشارها خیلی زیاد بوده است اما به صراحت به همه می‌گویم که بنده هیچ وقت درگیر این فشارها و دیگر حواشی نشدم و واکنشی نشان ندادم و همیشه سعی کردم ادب را در مقابل همه رعایت کنم.

این مداح اهل بیت توضیحاتی در مورد ماجرای استفتا از رهبری پیرامون برهنه شدن در هیئت‌ها داد و گفت: راجع به برهنه شدن باید بگویم هر زمان که خدمت آقا می‌رسم، یک کاغذ و قلم دارم که ۹۹ درصد مطالبی که می‌پرسم به گوش جامعه نرسیده و دلیل هم داشته‌ام. همیشه از رهبری می‌پرسم که نظر شما راجع به فلان موضوع چیست؟ برایم مهم است که بدانم ولی من در چه مسیری ریل‌گذاری کرده و دنبال او بروم. البته برای بقیه هم همین است. یکی از سوالاتی که از ایشان پرسیدم این بود که گفتم اعضای هیئت ما هیچ وقت برهنه نمی‌شوند؛ می خواهم نظر صریح شما را راجع به آن بدانم. احساسم این است که شما قلبا نسبت به این موضوع مخالفت دارید. ایشان در جواب گفتند که نه تنها قلبا مشکل دارم بلکه لسانا و مکرراً به آقایان مداح گفته‌ام. از ایشان پرسیدم که آیا اجازه دارم این را نقل کنم؟ فرمودند بله. من مکرراً به آقایان مداح این موضوع را گفته‌ام. البته من این مساله را نقل نکردم و تنها در یک جلسه خصوصی بیانش کردم. خاطرم هست سفری به یکی از دانشگاه های اراک داشتم و پس از آن یک طوفان رسانه‌ای راجع به همین موضوع ایجاد شد. به رسانه ای که این مسئله را از زبان من نقل کرده بود زنگ زدم و پرسیدم آیا این حرف را از زبان من شنیده‌اید؟ در پاسخ گفت خیر. احساس تکلیف کردیم.

وی ادامه داد: توجه کنید، دلیل اینکه این ماجرا را بیان نکردم این بود که مقدمه چینی می‌خواست، کار فرهنگی و توجیه کردن می‌خواست و ... بعد از این اتفاقات، خبر این هیاهو به رهبر انقلاب رسید. ایشان گفتند که اگر من اخلاص داشته باشم خداوند به حرفم برکت می‌دهد و اگر اخلاص نداشته باشم به عنوان یکی از سیئات عمل من محسوب می‌کند. حال اکنون وضعیت هیئت‌های ما در این زمینه چگونه است؟ هیئت ما تصویر ندارد اما وقتی تصاویر هیئت‌های دیگر را می‌بینم، لذت می‌برم.  همه با لباس متحدالشکل شکیلی عزاداری می‌کنند. من برای این کار دلیل هم دارم و آن این است که هنوز خود من حتی در برابر مدیر دبیرستانم نیز جرات نمی‌کنم با زیر پیراهنی باشم چه برسد به مجلس امام حسین. در ادامه این ماجرا باید بگویم بعد از یک سوال شخصی بنده، فشارها از ناحیه دوستان آغاز شد و هیچ کس حتی یک بار نگفت که بیا و داستان را برای ما تعریف کن. البته از این اتفاق ناراحت نیستم چیزی بود که باید اتفاق می‌افتاد و گله‌ای هم نیست. من دوست دارم که دایره حب و بغض من دایره حب و بغض ولی‌ام باشد وگرنه ایشان این موضوع را تکلیف نکردند. اما با این حال اگر اکنون نگاه کنید، چند درصد از هیئت‌ها برهنه نمی‌شوند؟ فشارها در حوزه‌های مختلف زیاد بوده اما مانع از حرکت نشده است.

میثم مطیعی در بخش دیگری از برنامه در پاسخ به سوال مجری مبنی بر رقابت بین مداحان برای آوردن سبک جدید گفت: چیزی که همیشه تاکید می‌کنیم این است که در هیئت‌ها حضور پیدا کنید. این بدین معنی نیست که فقط به هیئت دانشگاه امام صادق علیه‌السلام بیایید، بلکه حضور معنوی‌تان در یک جمع مومنانه با سیدالشهدا قطع نشود. خاطرم هست که آقا مجتبی می‌گفتند که من سه تا «ش» دارم؛ شعار، شعور و شرع. اگر شعار باشد و شرع و شعور در آن نباشد، واویلا است و معلوم نیست از کجا سر در می‌آورد. در پاسخ به سوال شما باید بگویم که هیچ رقابتی بین مداحان وجود ندارد. ما نه سلبریتی هستیم، نه فوتبالیست هستیم نه بازیگر و غیره. پشت سر ما یک حقیقت بزرگ به نام اهل بیت وجود دارد و همه مردم ما را با آن می‌شناسند. برای همین است که خطاها تحمل نمی‌شود. لذا فضای مداحی، فضای سلبریتی‌ها نیست و هیچ رقابتی بین مداحان وجود نداشته و فضا رفاقتی است. مثلا بنده به دلیل فضای دانشگاه کمتر فرصت پیدا می‌کنم که به هیئت‌های دیگر بروم. آیا این بدین معنا است که با دیگر مداحان مشکل دارم و رقابت داریم؟ اصلا اینگونه نیست. این که گفتم همه ما قطعات یک پازل هستیم، اعتقاد قلبی‌ام را بیان کردم البته نسبت به بعضی از مداحان که بدون مشورت کردن وارد فضاهایی می‌شوند نکته دارم. ما هم مقصریم که سکوت می‌کنیم. استفاده از ملودی‌های نامناسب، اشعار بی‌محتوا و سخیف بد است. البته این‌ها کم هستند اما واقعیت این است که دیده می‌شود.  برای مثال فرض کنید که می‌خواهم راجع به خانواده حرف بزنم؛ خب چگونه باید حرف بزنم؟ باید بروم مطالعه کنم و راجع به آن مستمع که این سخنان را می‌شود احساس مسئولیت داشته و مشورت بگیرم.

میثم مطیعی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره فعالیت هیئت میثاق با شهدا توضیح داد و گفت: هیئت میثاق با شهدا یادگار شهدای دانشگاه و اخلاص آقای مهدوی‌کنی است که در سال ۱۳۶۱ آغاز شده و یک سری از بچه های مخلص پای کار هیئت ایستادند و جالب است که تا کنون نیز هستند. بسیاری از آنان روزگاری دانشجو بودند و حالا دکتر هستند. سال ۸۶ درهای دانشگاه برای عموم مردم باز شد و از آنان دعوت شد که در هیئت دانشگاه شرکت کنند. یک نکته از همان روز اول مبنا بوده و تاکنون نیز است، این است که آن چیزی که برای آن چیزی که ولی ما را ریل‌گذاری می‌کند، تلاش کنیم. این روند تاکنون ادامه داشته و جلسات هیئت هفتگی است. علاوه بر این، در فاطمیه، ماه رمضان، محرم و ... برنامه داشته و مانند خیلی از هیئت‌های دیگر اثرگذاری دارد.  باید بگویم که این هیئت اتاق فکر دارد و عزیزانی همیشه مشغول هستند. در اینجا باید از شاعران خوبی که در این هیئت فعال هستند تشکر کنم؛ دکتر مهدی سیار، میلاد عرفان پور، علی محمد مودب و... از جمله شاعرانی هستند که ما را بسیار یاری می‌کنند. ما نزدیک به 30 شاعر فعال داریم و در کنار آن کارگروه‌های تخصصی سیره، ملودی، مقتل و غیره را داریم که وارد مسائل مختلفی نظیر خانواده، عفاف، دشمن‌شناسی و ... شده است. نکته مهمی که راجع به جمعیت هیئت وجود دارد تعداد آن نیست بلکه باید بگویم جمعیت ما کیفی است و افرادی می‌آیند که بسیار تاثیرگذار هستند.

این مداح اهل بیت افزود: علاوه بر این موارد، فعالیت های اجتماعی نیز انجام شده که منجر به تاسیس خیریه شد. البته خیلی از هیئت‌ها چنین کارهایی می‌کنند و ما از آنان الگو می گیریم این فعالیت‌ها شامل اردوهای جهادی یک روزه در حاشیه تهران، خدمات پزشکی، کارآفرینی و اشتغال و غیره است. هم‌چنین در ماجرای زلزله همانند بسیاری از هیئت‌های دیگر وارد کار شدیم. من معتقدم که هیئت‌ها پای کار انقلاب ایستاده‌اند.

او در مورد فعالیت های هیئت میثاق با شهدا در حوزه جهان اسلام گفت: اول این است که چرا وارد این عرصه شده‌ایم؟ می‌خواهم خاطره ای را بیان کنم تا بگویم سابقه ورود ما به مداحی عربی از همان رویکرد ماموریتی مان است. این که می‌خواستیم گفتمان مقاومت به آن اضافه شود. البته در این مسیر سختی‌هایی هم وجود داشته است. برای مثال یک نفر پیش من آمد و گفت اگر آدم عربی بلد است نباید به رخ بکشد! من نمی‌خواهم عربی‌ام را به رخ بکشم بلکه می‌خواهم صدای مقاومت، صدایی در کنار خط‌های دیگر باشد. خاطرم هست که اوایل انقلاب بحرین به شدت احساس می‌کردم که باید کاری بکنم. در همان زمان به مشهد رفتم تا با بچه‌های فرهنگی که از لبنان آمده بودند، دیدار کنم. از آنان پرسیدم آیا شعر عربی مناسب دارید؟ گفتند نه. پرسیدم ملودی مورد پسند عرب زبان‌ها را دارید؟ گفتند نه. بنابراین با دست خالی و خودمان شروع کردیم و اثرگذار هم بود. باید بگویم که از آن پس، یک کار محتوای جدی بر روی این مسئله انجام شد؛ یعنی با کارشناسان مربوطه صحبت کردیم و تصمیم گرفتیم که یک شعر را بخوانیم یا خیر. علاوه بر این، وقتی این مسئله را شروع کردیم، واکنش‌های بسیار خوبی از لبنان و بحرین و ... به دستمان رسید و شاعران جدیدی به ما اضافه شدند و در حوادث مختلف واکنش نشان دادیم. خاطرم هست که یک شاعر ایرانی که به ما لطف دارد به من زنگ زد و گفت اگر برای شیعیان نیجریه کاری نکنی از تو نمیگذرم و در قیامت جلویت را می‌گیرم. این گونه بود که چنین مأموریتی برایم تعریف شد. توجه داشته باشید که من نه عضو سازمانی هستم و نه از جایی پول می‌گیرم. من یک معلم دانشگاه هستم که وظیفه خود می‌دانم از توفیقی که خداوند به من داده است برای تبلیغ استفاده کنم. در ادامه مسیر به اربعین رسیدیم و دیدیم که اربعین چقدر جای کار دارد. در این مساله تصمیم گرفتیم که کار را به صورت موضوعی نگاه کنیم؛ مثلا زنان و اربعین، نوجوانان و اربعین و ...

مطیعی در پایان برنامه گفت: رسانه وظیفه دارد کارهای خوب و جهت‌ده را انتخاب کند و به جامعه منتقل کند.