هیأت‌سازی خوب است، اما اکنون کارهای اقتصادی اولویت دارد/ برای کار و تفریح مردم فکر کنید

حلقه وصل: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه در دومین دوره نهمین طرح ضیافت رضوی در دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به قدرت تشخیص، تدبیر و درایت رهبر معظم انقلاب گفت: اینکه ایشان مفاد بیانیه گام دوم انقلاب را به‌جای سخنرانی، به‌صورت مکتوب و در قالب بیانیه، ارائه و خودشان نیز آن را با جزئیات، شرح می‌دهند، نشانه اهمیت فوق العاده بیانیه است. لذا نباید ساده از کنار آن عبور کنیم.

وی تصریح کرد: رهبر انقلاب در این بیانیه عظمت اصل انقلاب. عظمت آثار و برکات انقلاب، عظمت چشم‌انداز انقلاب و عظمت نقش محوری جوان در تداوم انقلاب را، در کنار هم مطرح می‌کنند، چرا که معتقدند همانقدر که اصل و چشم‌انداز و آثار انقلاب عظمت دارد نقش جوان هم اهمیت و عظمت دارد.

* کوچک شمردن جوانان مقدمه استثمار جامعه است
حجت‌الاسلام پناهیان در تبیین چرایی تاکید رهبر معظم انقلاب بر اهمیت نقش جوانان، اظهار کرد: اساسا جامعه ما جامعه‌ای است که نهادهای مختلف آن جوان‌کُش است؛ جوانی، دیر شروع می‌شود و آموزش‌هایی که ارائه می‌شود نیز آموزشی نیست که جوان را در ۱۸سالگی برای پذیرش مسئولیت‌ها و تعهدهای اجتماعی آماده کند. نتیجه چنین نگرشی این است که وقتی جوان باید به اوج شکوفایی و مسئولیت پذیری برسد، به بهانه کمی سن، او را به حساب نمی‌آورند.

استاد حوزه و دانشگاه چنین برخوردی با جوان را عین حماقت دانست و افزود: جالب اینجاست که یک عده احمق‌تر، ازدواج جوان زیر ۱۸سال را جرم می‌دانند، غافل از اینکه اینها همه مقدمه استثمار جامعه است. یادم هست در یکی از کشورهای خارجی از من پرسیدند شما برنامه‌ای برای رقص جوانانتان دارید؟ پاسخ دادم نه‌تنها نداریم که اصولا ممنوع است. پرسید پس چطور حکومت می‌کنید؟ جوان اگر دنبال هرزگی نرود، شورش می‌کند.

وی با اشاره به اینکه ما در دوره راهنمایی‌مان برای محله و حتی مسائل شهر تصمیم می‌گرفتیم و تعیین کننده بودیم، خطاب به جوانان ادامه داد: نگویید این‌ها اقتضائات دوران انقلاب و دفاع مقدس بوده است. قطعا رهبر معظم انقلاب با آن شخصیت والا و مشغله‌ای که دارند، در بیانیه گام دوم، فوق برنامه برای شما تعریف نکرده‌اند، زیرا به‌خوبی می‌دانند حضور فعال جوانان لازمه پی‌ریزی تمدن جدید است و جامعه‌ای که جوانانش در زمان صلح، مانند زمان جنگ فعال نباشند، مرده و آماده استثمار است.

حجت‌الاسلام پناهیان افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب در واقع از جوانان می‌خواهند گرایش به ارتباطات اجتماعی و جمع‌گرایی را که از سن ۱۴سالگی به بعد در اوج قرار می‌گیرد، در مسیر دین و راه‌اندازی تشکیلات استفاده کنند، چنان که در دفاع مقدس نیز اینگونه شد و نوجوانان و جوانان، این گرایش ذاتی خود را  دست مایه ایجاد لشکرها قرار دادند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه جامعه ما به حدی جوان‌گریز است که بعد از ۴۰سال از انقلاب اسلامی رهبرمعظم انقلاب بدین شکل روی نقش محوری آنان تأکید می‌کنند، در حالی که اگر جوان در دوره جوانی نتواند رسالت و جایگاه خود را پیدا کند، دیگر هیچ وقت پیدا نخواهد کرد. جامعه‌ای که در کلاس‌های درسش رابطه کارفرما کارمندی حاکم باشد و دانش آموزانش از ترس نمره، فشار خانواده و...، درس بخوانند، خروجی سیستم آموزشی‌اش جز یک مدرک پوشالی نخواهد بود و راه به جایی نخواهد برد.

* سبک زندگی کنونی ما، به‌جای جوان فعال انقلابی، جوان منفعل پرورش می‌دهد
استاد حوزه و دانشگاه گفت: علت اینکه چرا سبک زندگی ما همچنان غلط پیش رفته و تغییر نمی‌کند این است که همان‌ها که مدرک پوشالی گرفته و درک و شعور کافی ندارند در صدر مسئولیت‌ها هستند. در این سبک زندگی، یک کودک، نوجوان و جوان خوب، کسی است که روزه می‌گیرد، نماز می‌خواند ولی کار به کار کسی ندارد و سرش گرم خودش است(بچه مثبت)؛ این سبک زندگی، برّه پرورش می‌دهد و برّه‌ها هرگز نمی‌توانند علیه گرگ‌ها قیام کنند.

حجت‌الاسلام پناهیان اضافه کرد: امام رضا(ع) می‌فرمایند «اگر دیدی کسی گناه نمی‌کند فکر نکن خیلی مومن است؛ شاید عرضه گناه کردن ندارد. اگر عرضه داشت و گناه نکرد، شاید عقل متینی ندارد، اگر داشت و گناه نکرد شاید گهگاهی که هوای نفسش غلبه می‌کند زیرآب همه را بزند». اصولا خیلی‌ها ضدانقلاب شده‌اند چون فکر می‌کنند لزوما هرکه بچه مثبت باشد انسان ارزشی و قابل احترام است.

وی یادآور شد: جامعه ما به جای اینکه دینی شود اخلاقی شده است، در صورتی که دین‌داری حقیقی آثاری دارد که اگر آن آثار وجود نداشت، دین‌داری معنا ندارد. امیرمؤمنان علی(ع) می‌فرمایند «مثل چهارپایانی نباشید که در کنار هم چَرا می‌کنند ولی کاری به هم ندارند». این‌ها مبانی تشکیلات است.

حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: ریشه مشکلات جوانان اینجاست که زمانی که باید به‌عنوان یک انسان به جوان بها می‌دادیم، بها نداده‌ایم؛ در واقع کار تشکیلاتی را باید از ۱۴سالگی شروع کرد. بنده خودم از مهدکودک و دبستان شروع کرده‌ام؛ بچه‌ها در همین سنین با پول رایج مدرسه خرید و فروش می‌کنند، مالک زمین مدرسه می‌شوند و تجارت را یاد می‌گیرند. حتی آشپزی را خودشان انجام می‌دهند؛ این یعنی زندگی مسئولانه و متفاوت.

* محوریت اداره جامعه در زمان ظهور، ارتباطات و شبکه‌های مردمی است
حجت‌الاسلام پناهیان به جوانان تأکید کرد: فکر نکنید بیانیه گام دوم، فوق برنامه شماست، بلکه بسیار جدی و نقطه‌ای است که تمدن آینده بشری را رقم خواهد زد؛ امام زمان(عج) با ارتباط‌های فعال بین انسانیِ مومنان و احساس مسئولیت آن‌ها نسبت به هم جامعه را اداره می‌کند، نه با وزارت اطلاعات گسترده و سازوکارهای دولتی. اگر کار تشکیلاتی بلد بودید، نماینده مزخرف به مجلس راه پیدا نمی‌کرد یا خیلی از اشتباهات سیاسی رقم نمی‌خورد.

وی با اشاره به اینکه کار بدون تشکیلات، سخت و سنگین است، ادامه داد: اینکه رهبر معظم انقلاب به شما می‌فرماید فعال باشید، یعنی روند تمدن‌سازی ما اینجا گیر است؛ تعلیمات مدرسه و آموزش پرورشی دنبال این نیست که از شما عناصر فعال بسازد، در حالی که گذشتگان ما کار و فعالیت را از عناصر تربیت می‌دانستند.

مسجدی‌های انقلابی باید کارآفرینی و تولید ثروت داشته باشند
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به مبانی دینی کار و فعالیت جوانان گفت: پیامبر(ص) هرگاه جوان مومنی می‌دید می‌پرسید کسب و کار و شغل داری؟ می‌توانی پول دربیاری؟ و اگر پاسخش منفی بود، می‌فرمود از چشمم افتاد(چون می‌ترسم بخواهد از ایمانش ارتزاق کند).  شما جوانان خودتان فعال به میدان بیایید و ایجاد اشتغال و ثروت کنید. کسانی که از مسجد انقلابی بیرون می‌آیند باید هنر و مهارت پول درآوردن داشته باشند تا کارآفرینی کند.

حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: این چه منطقی است که چون سرمایه دارها از ثروت صحبت می‌کنند ما نباید صحبت کنیم؟ یعنی اگر ادبیات سرمایه داری همه کلیدواژه‌های ما را برد ما هیچ نگوییم که مبادا به سرمایه داری متهم شویم؟.

* سپردن کارها به ساختارهای دولتی، عین بردگی است
وی افزود: ریشه‌های بردگی این است که جوان‌ها همه کارها را به ساختارهای دولتی سپرده باشند؛ برخیزید مدرسه بزنید، اردو بگذارید و شروع کنید نوجوان‌ها را نجات دهید؛ آن‌ها را فعال، مسئول، متعهد، سختکوش و دغدغه‌مند بار آورید.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به اهمیت سبک زندگی اشاره و تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب ۱۰ سال پیش فرمودند در همه زمینه‌ها رشد کرده‌ایم به جز سبک زندگی؛ صهیونیزم می‌گوید هر عقیده‌ای می‌خواهی داشته باش، سبک زندگی‌ات را من می‌دهم و بیچاره‌ات می‌کنم. یعنی اگر عقاید ما در سبک زندگی‌مان جاری نباشد ارزشی ندارد.

* جوانان حلقه واسط میان مردم و دولت باشند
وی با اشاره به برکات فعال شدن جوانان در جامعه و نقش آفرینی آنان گفت: ریشه مشکلات ما این است که در ساختار جامعه، طبقه‌ای بین مردم و دولت که در نظارت بردولت، حساس‌تر از عموم باشند و مردم را برای اداره امور(خصوصی سازی) سازماندهی کنند، وجود ندارد تا دولت، کوچک شده و همه تصدی‌های جامعه دولتی نباشد.

* اهمیت شبکه‌سازی اقتصادی
حجت‌الاسلام پناهیان با تاکید بر شبکه‌سازی خرید مایحتاج مردم گفت: کورکورانه و بی‌هدف خرید نکنید؛ وقتی چنین شبکه‌ای بین مردم وجود داشته باشد مردم می‌توانند با پول خرید مایحتاج خانه‌شان، کارخانه جابه‌جا کنند. مستضعف یعنی کسی که ضعیف شده و نمی‌تواند اثرگذار باشد، در حالی که اگر طبقه میانی بین مردم و دولت شکل گیرد، دیگر هیچ کس ضعیف نخواهد بود و همه عضو موثر جامعه خواهند بود و دست دلال‌های فاسد و مافیاها و سلطان‌های مختلف هم از سرمایه‌های مردم بریده می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه با تاکید براینکه خصوصی‌سازی صحیح سبب ارزان‌تر شدن اجناس می‌شود، خاطرنشان کرد: برخی معتقدند این کارها با دولت است، در حالی که امام خمینی(ره) فرمودند کشاورزی، صنعت، تجارت و مسکن را دولتی نکنید؛  وقتی دولت بزرگ و بزرگتر شود، زمینه رانت‌خواری زیاد می‌شود؛ امروز ۹۹درصد بحث‌های سیاسی جامعه سر همین مسائل است. مگر در فلان پست چقدر پول و رانت هست که اینقدر بر سرش دعواست. دولت فقط باید نظارت کند و مردم اجرا.

* زندگی کارمندی را کنار بگذارید
وی از جوانان خواست تحلیلگران اقتصادی قوی باشند و افزود: زندگی کارمندی را کنار بگذارید، با امام رضا(ع) عهد ببندید که کارمند نشوید. هیأت‌سازی و کارهای مذهبی خوب است، اما اکنون کارهای اقتصادی برزمین مانده اولویت دارد؛ بروید برای کار و تفریح مردم فکر کنید و ایده‌هایتان را اجرایی کنید. چرا بچه مذهبی‌ها تفریحگاه‌های اطراف شهر را تسخیر نمی‌کنند؛ نگویید این‌ها کار دولت است؛ جوانان جزیره هرمز که از نظر اقتصادی، صفر و تحت پوشش کمیته امداد بودند این کار را کردند و حالا به جایی رسیده‌اند که برای توسعه کارشان هم نیازمند وام نیستند.

* در سبک زندگی لیبرالی، حسین حسین می‌کنیم
حجت‌الاسلام پناهیان یادآور شد: در درجه اول، مساجد و علمای دینی باید اینطور عمل کنند، ولی ۱۴۰۰ سال است روحانیان را طوری تربیت کرده‌اند که فقط مسائل دینی بگویند و وقتی از مسائل اقتصادی صحبت می‌کنند مورد اعتراض قرار می‌گیرند. در حالی که به فرموده امام صادق(ع)، اصولا تا آخر عمر باید تجارت کرد و بازنشستگی معنا ندارد.

وی، سرمایه گذاری در بانک‌ها را نشر فرهنگ بی‌شعوری در کشور دانست و گفت: وقتی به‌جای اعتماد به یکدیگر به بانک اعتماد می‌کنیم، رانت و دزدی‌ها حقمان است؛ وقتی در مسائل مالی به هم اعتماد نداریم یا نمی‌توانیم از پولمان برای دوستمان بگذریم، نماز جماعت و مسجد رفتنمان چه ارزشی دارد؟ ما در واقع  وارد یک زندگی شهری غلط شده‌ایم و در سبک زندگی لیبرالی، حسین حسین می‌کنیم.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تاثیرگذاری جوانان در عملکرد علما، به جوانان تأکید کرد: این‌ها را امام جماعت‌ها نگفته‌اند ولی شما جلو بیفتید و بگویید. عظمت خود را دریابید؛ امیرمؤمنان علی(ع) فرمود «در کارها ابتدا با جوانان مشورت کنید بعد پیرمردها» چرا که جوان باقدرت آرمان خواهی و حتی خیال‌پردازی‌اش راه‌های جدید باز می‌کند.

* برخیزید و دولتی مردمی ایجاد کنید
حجت‌الاسلام پناهیان با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم از یک شیوه حکمرانی جدید سخن می‌گویند که در آن مردم به‌واسطه پیوندهای اجتماعی و اقتصادی قوی و کارآمد هستند و به یکدیگر اعتماد دارند، اداره مردمی اربعین حسینی را الگوی زندگی و تمدنی انقلاب اسلامی دانست و گفت: امام زمان(عج) فقط با دعای ندبه خواندن نمی‌آیند؛ برخیزید و دولتی مردمی ایجاد کنید. البته این هرگز نئولیبرالیسم نیست چرا که نئولیبرالیسم اصولا وجود دولت را قبول ندارد و می‌گوید دولت به نفع سرمایه‌دارها کنار رود، در حالی که من می‌گویم دولت به نفع جوان کوچک شود.

* تفاوت دین و اخلاق
حجت‌الاسلام پناهیان در تبیین تفاوت دین و اخلاق خاطرنشان کرد: دین، بسیار واقعی‌تر و انسانی‌تر از اخلاق است؛ اخلاق، فی‌نفسه شجاعت را یک فضیلت می‌داند، ولی دین تقوا را ملاک فضایل می‌داند و برای سعی و تلاش انسان برای باتقوا شدن ارزش قائل است. منظور از دین، ایمان و ظواهر شرع نیست؛ خداوند هرگز نفرمود هرکه مومن است عاقبت به‌خیر می‌شود بلکه می‌فرماید عاقبت از آنِ متقین است و تفاوت مومن با متقی در این است که مومن از سر ناچاری ایمان آورده اما  متقی، با سعی و تلاش، خودسازی و نظارت درونی دارد.

وی ادامه داد: منظور از اخلاق، آداب معاشرت است ولی سعی می‌شود به جای دین معرفی شود؛ در دروس معارف به جای دین‌شناسی، خداشناسی می‌خوانیم، در حالی که امروز کمتر کسی منکر خداوند است و بیشترین دعوا بر سر دین است؛ اگر تعابیر و مفاهیم دینی را دقیق تبیین کنیم ضددین‌ها هم متدین می‌شوند، اما آنقدر در این زمینه ضعف داشته‌ایم که اخلاق بهتر از دین تلقی می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تأکید رهبری برای تبیین دقیق تقوا برای مردم، افزود: نظم در افراد باید ناشی از تقوای خدا و انگیزه درونی باشد نه اجبار بیرونی؛ شاید کمی هرج و مرج شود ولی نگذارید بچه مثبت منفعل تربیت شود.

* در عین مطالبه‌گری، فعالیت‌های سازنده و موثر داشته باشید
حجت‌الاسلام پناهیان ضمن معرفی شهید دیالمه به‌عنوان یک الگوی جامع فعالیت اجتماعی، به جوانان تأکید کرد: پشت سر اساتید، متوقف نشوید؛ منتظر نباشید کسی به شما درس بدهد؛ خودتان بلوغ فکری دارید. فقط خط را بگیرید و بروید کارگروه درست کنید و مسائلتان را حل کنید. مطالبه‌گری‌تان از دولت را هم ادامه دهید و نقد را کنار نگذارید، اما آنجا که خودتان می‌توانید، فعال شوید و معطل کسی نمانید. اگر همه وقتتان را برای مطالبه بگذارید، کشور آباد نمی‌شود؛ ۵۰درصد وقت خود را صرف مطالبه‌گری کنید و بقیه زمان را صرف فعالیت‌های سازنده کنید. در این صورت، عنصر موثر و رکن جامعه شناخته می‌شوید چرا که تشکیلات و درآمدزایی دارید.

وی در پاسخ یکی از دانشجویان مبنی براینکه حتی کار فرهنگی هم نیازمند داشتن پارتی است، یادآور شد: من خودم مؤسس اولین مدرسه غیرانتفاعی در قم بودم در حالی که نه ملبس بودم و نه پارتی داشتم؛ لذا معتقدم با فاسدترین دولت‌ها هم می‌شود کار کرد. از موانع عبور کنید؛ شبکه بسازید و کشور را قوی اداره کنید. هر جا هم کارتان به ادارات افتاد، عِده و عُده درست کنید و با ۵۰ نفر که شما را می‌شناسند بروید.