به گزارش حلقه وصل، هفته گذشته مصطفی سماوات، سرپرست شبکه نمایش خانگی در گفت‌وگو با «فارس» از ممنوعیت فعالیت کارگردان و تهیه‌کننده سریال «احضار» خبر داده بود. او گفته بود ما از این به بعد در شبکه نمایش خانگی به هیچ عنوان به رامین عباسی‌زاده (تهیه‌کننده سریال احضار) اجازه ساختن کاری در این شبکه نمی‌دهیم. البته این بار اول نبود که سریال‌های شبکه نمایش خانگی دچار مشکل می‌شوند یا تعهد به مخاطبان خود را ناتمام رها می‌کنند. مسائل فرامتن این سریال‌ها همیشه گریبانگیر فرآیند تولید و توزیع این آثار بوده است. «قلب یخی» اولین سریالی بود که در حوزه نمایش خانگی با مشکل مواجه شد. «قلب یخی» به کارگردانی محمدحسین لطیفی و نویسندگی حامد عنقا ساخته شد اما در ادامه، کارگردان و نویسنده آن در فصل سوم تغییر کردند و سامان مقدم و علیرضا بذرافشان جایگزین آنها شدند. این سریال با وجود تبلیغات محیطی فراوان سرانجام نامشخصی داشت و بعد از پایان فصل اول و توبیخ عواملش، با گروهی دیگر ساخته شد و قصه نیز به همان نسبت وارد فضای خانوادگی و مبهمی با تعدد کاراکترها شد. مساله احضار
«احضار» به گفته سازندگانش اولین سریال ترسناک تاریخ ایران بود و با چهره‌های غیرمشهور، ساخته شد. قسمت‌های ابتدایی این سریال مورد توجه بخشی از مخاطبانی که به این ژانر علاقه دارند قرار گرفت و پس از آن به دلیل کاهش جذابیت قصه و سریال، اقبال مخاطبان کمتر هم شد. سماوات که به تازگی جانشین حسین پارسایی در شبکه نمایش خانگی شده است از عدم‌تعهد سازندگان این سریال برای اتمام پروژه خبر داد و دلیل محرومیت کارگردان و تهیه‌کننده را این‌گونه توضیح داد: «تاکنون هشت قسمت از این سریال ۱۱ قسمتی به بازار آمده است و ما تا قسمت ۱۱ به آن مجوز دادیم. به مسئولان پخش تذکرهای لازم را دادیم، اما گفتند تهیه‌کننده راش‌های فینال و پایانی سریال را در اختیار پخش‌کننده قرار نداده و در حال پیگیری هستند که بتوانیم سریال را تا قسمت ۱۱ پخش و به سرانجام برسانیم.»
سماوات دلیل اختلاف به وجود آمده بین تهیه‌کننده و پخش‌کننده را مسائل مالی عنوان کرده و گفته است: «سریال احضار در بازار و بخش فروش و از لحاظ اقتصادی نتیجه مطلوبی دریافت نکرده و این دوستان بخشی از هزینه‌ها و طلب‌های‌شان را از پخش‌کننده نگرفته‌اند و کشمکش‌هایی بین این دو نفر وجود دارد. البته ما به هر دو طرف گوشزد کرده و گفتیم اگر از فرصتی که به شما دادیم، استفاده نکنید و سریال پخش نشود، جزء لیست سیاه ما قرار می‌گیرید و دیگر مجوزی برای کار در شبکه خانگی به شما نمی‌دهیم.»
سماوات به تضمین‌های لازم و ارائه محتوای قابل قبول اشاره کرده و گفته است: «ما حتی به مرکز پخش گفتیم وقتی شما کاری را خریداری کردید چرا تضمین‌های لازم را از نظر محتوا رعایت نکردید؟ تهیه‌کننده و پخش‌کننده اولین خسارت را می‌بینند.»
حرف عوامل «احضار»
پس از انتشار حاشیه‌های «احضار» با عوامل این مجموعه تماس گرفتیم تا اصل اتفاق و دلایل آن را جویا شویم. بنابراین با رامین عباسی‌زاده، تهیه‌کننده و کارگردان این سریال تماس گرفتیم. وی اصرار داشت که گفت‌وگو به صورت مکتوب انجام شود. سوالات برای عباسی‌زاده فرستاده شد و با وجود تماس‌های فراوان اما تا لحظه تهیه گزارش، پاسخی از طرف وی به سوالات داده نشده است. با بهروز کریمی، مدیر تولید و مشاور عباسی‌زاده هم‌صحبت شدیم.
یکی از مواردی که درباره حاشیه‌های سریال‌های مختلف وجود دارد این است که ایجاد این حاشیه‌ها به‌منظور دیده شدن بیشتر و جذب مخاطب است. کریمی درباره این اتهام گفت: «این اتفاق باعث شد خودمان هم هفته گذشته سورپرایز شویم. این اتفاق کاملاً مضحکی بود که می‌توانست بیفتد. ما چنین قصد و نظری نداشتیم که بخواهیم شرایطی ایجاد کنیم که مخاطبان بیشتر شوند یا حاشیه‌سازی درست کنیم. برای خودمان هم کاملاً جای تعجب داشت. منتها آقای سماوات که سرپرست نمایش خانگی است به نظرم تحت‌تاثیر روابط‌شان با پخش‌کننده‌ها و… قرار گرفت و گفت‌وگویی را با «فارس» در مورد ممنوعیت کاری آقای عباسی‌زاده انجام دادند.»
کریمی در ادامه به سابقه عباسی‌زاده اشاره کرد و گفت: «در عین حال برای خود من هم سوال و ابهام درباره رامین عباسی‌زاده وجود دارد که شغل و حرفه‌اش تهیه‌کنندگی است و تولیداتی هم که داشته همواره پرمخاطب بوده است. کارهایی مثل «پریدخت»، «شمس‌العماره»، «کت جادویی»، «پلیس جوان» و «او یک فرشته بود» را ساخته است که خود آقای سماوات هم به یاد دارد. حالا چطور ممکن است آدمی که حرفه‌اش تهیه‌کنندگی است براساس اظهارنظری گذرا و هیجانی در یک خبرگزاری، ممنوع‌الکار شود. این رفتار هیجانی از سمت سرپرست نمایش خانگی اتفاق افتاد و اگر بنا باشد چنین آدمی که حرفه‌اش این است، ممنوع‌الکار شود پس چه کسی باید به فعالیت در این حیطه بپردازد.»
از کریمی دلیل واقعی این موضوع را پرسیدیم و جواب داد: «هر دو هفته یکبار شاهد یک تیتر تکراری در رسانه‌ها هستیم که در نمایش خانگی چه می‌گذرد و مرتبط با حاشیه سریال‌هاست. نمی‌خواهم اشاره به سریال خاصی بکنم اما «احضار» با نریشن یا با وضع فضاحت‌بار جمع نشده است. همه قسمت‌ها موجود و قابل پخش است و آقای عباسی‌زاده دنبال حق و حقوقش است. او با پول حلال و شخصی خودش کار را ساخت و وابسته به جایی هم نیست، نه دنبال تامین پول از جایی و نه دنبال اسپانسر بود. به دنبال کار فرهنگی بود. حالا اگر با استقبال مخاطب روبه‌رو شود و منافعی داشته باشد که خوب است و اگر هم نداشته باز منافع ایشان هم از بین نمی‌رود. اما سوال اینجاست که اگر تهیه‌کننده‌ای به نام عباسی‌زاده کار نکند، پس واردکننده‌های گوشت یخی و… بایدکار کنند یا کسی کار کند که فروختن و نفروختن یک اثر یا منتفع شدن و نشدنش اهمیتی نداشته باشد. کسی که هزینه‌ها را از حساب شخصی خودش پرداخت کرده و آن هم با هدف استعدادیابی که بیاید مثلاً از جوان‌ها استفاده کند یا کسانی که استعداد آنها نهفته است.»
درباره همین جوان‌ها ابهاماتی وجود دارد مثل این است که پول دادند و آمدند در سریال «احضار» بازی کردند. همین را از کریمی پرسیدیم و گفت: «خیر اصلاً این‌طور نیست، اگر کسی ریالی به این پروژه پرداختی داشته، بیاید اعلام کند و چندین برابرش را مطالبه کند. وقتی سندیتی وجود ندارد شایعات را که نباید مدام قبول کنیم. اما برای حاشیه‌هایی که ایجاد شده سند وجود دارد و آن هم گفت‌وگوی آقای سماوات، سرپرست پخش شبکه خانگی است که راجع به آن حرف می‌زنم. فکر می‌کنم آقای سماوات اولین سرپرستی است که به صراحت راجع به ممنوع بودن یا محدود کردن فعالیت‌های یک شخص صحبت می‌کند. در سال‌های اخیر، من اصلاً خاطرم نیست چنین اتفاقی افتاده باشد. بعضاً پیش می‌آید که با فلان بازیگران در شبکه جم کار می‌کردند اما هیچ‌وقت از طرف ارشاد اعلام نشد که فلان شخص یا بازیگر یا فلان کارگردان و… به صورت رسمی محدودیت فعالیتش اعلام شود که به نظرم کار درستی هم بود چون اخلاق اسلامی و جامعه اسلامی حکم می‌کند که حتی اگر از نظر مدیران ارشد کسی محدودیت هم دارد کرامتش باقی بماند. یعنی آن شخصیت طرف را با گفتارمان زیر سوال نبریم و این را هم اخلاقیات و هم شرعیات حکم می‌کند که این‌گونه نباشیم که متاسفانه درباره ایشان این مهم اتفاق نیفتاده است.»
از کریمی سوال کردیم تا قبل از اینکه آقای سماواتی این حرف را بزند قبول دارید فروش سریال کمتر شده بود و مخاطبان کمتر از این اثر استقبال می‌کردند و او پاسخ داد: «دوست عزیز شاید استقبال کم شده باشد ولی الزاماً مختص کار ما نیست. وقتی وارد شبکه توزیع شدیم حواشی و مشکلات اقتصادی که اتفاق افتاده بود حتی بحث روانی اقتصادی حاکم بر جامعه، دانلود غیرقانونی، افزایش قیمت دی‌وی‌دی و… مشکلات پخش‌کنندگان برای منتفع شدن از کار که به ناحق قیمت‌هایشان را بالا و پایین می‌کنند موجب شد مخاطبان کمتر شوند.»
مخاطب اکثر حرف‌های کریمی، مصطفی سماوات بود. کریمی در حرف‌هایش اشاره نکرد که چرا به تعهدشان با مخاطبان سریال «احضار» عمل نکرده و قسمت‌های تازه سریال را پخش نکرده‌اند. سرپرست شبکه نمایش خانگی چه می‌گوید؟
پس از شنیدن صحبت‌های کریمی سراغ مصطفی سماوات، سرپرست شبکه نمایش خانگی رفتیم. او سعی کرد به ابهامات موجود پاسخ دهد. او در پاسخ به این سوال که اصل داستان محرومیت رامین عباسی‌زاده چه بود و چقدر این موضوع جدی است، گفت: «اولا عوامل بسیار مختلفی در این سه سال موجب صدور چنین تصمیمی شد. مثلاً عوض کردن بازیگران که خیلی از آنها شکایت‌هایی را مطرح کردند که هم به ما و هم به شورای داوری و خانه سینما شکایت کردند و بیشتر شکایتها، مساله پرداخت مالی بوده است. آن چیزی که باعث شد این خبر پخش شود این بود که ۱۱ قسمت سریال را مجوز دادیم و انتظار داشتیم تهیه‌کننده و پخش‌کننده تا آخر فیلم را ادامه دهند و به‌خاطر دعواهایی که بین خودشان دارند، نباید همان تعداد مخاطبانی هم که حتی ممکن است کم باشند و سریال را خریداری کردند نتوانند تا آخر به سریال دسترسی پیدا کنند. به اینها مهلت و تذکر دادیم که زودتر ساخت سریال را ادامه دهند. با این حال در صورت عدم پخش از راهکارهای قانونی‌مان استفاده می‌کنیم و اجازه نخواهیم داد اینها بتوانند دوباره فعالیتی در این عرصه داشته باشند.»
سماوات درباره اینکه آیا این محرومیت یا محدودیت موقتی است یا خیر، گفت: «پخش سریال که تقریباً سه چهار ماه است به تعویق افتاده و به‌رغم تذکرات هم عقب افتاده است، از ما مهلت گرفتند و گفتند در ارتباط هستیم و گله‌ای که از ایشان دارم این است که اصلاً جوابگوی ما نیستند. البته همچنان موضوع در حال بررسی است که بالاخره این آقایان پخش‌کننده می‌توانند به کارشان ادامه دهند یا خیر.»
ممنوعه
این سریال ازجمله سریال‌های شبکه نمایش خانگی بود که داستانی عاشقانه و در عین حال درام داشت. «ممنوعه» پس از انتشار سه قسمت به‌دلیل پخش برخی سکانس‌هایش با انتقادهای زیادی مواجه شد و درنهایت نیز از ادامه انتشار و پخش معلق شد تا اینکه بعد از حدود دو ماه تلاش عوامل این سریال، مشکلات و بازبینی‌های وزارت فرهنگ و ارشاد به اتمام رسید و توانستند مجوز ادامه انتشار را بگیرند. البته این عدم انتشار با وجود بدی‌هایش، برای سرمایه‌گذاران این سریال فواید بسیاری داشت چراکه رسانه‌ای شدن این تعلیق در پخش و خبرهای ضدونقیض در اجازه برای پخش مجدد، باعث شد بسیاری از کاربران اینترنتی در این باره کنجکاو شده و به جمع مخاطبان این سریال بپیوندند و به عبارتی تبلیغاتی رایگان را برای سریال «ممنوعه» در پی داشت.
پس از پخش مجدد این سریال حواشی‌اش ادامه داشت و در سکانسی از قسمت هفتم سریال «ممنوعه»، کارگری افغانی به خانه برکه می‌رود تا یک‌سری کارها را انجام دهد؛ که برکه حین حرف زدن با مادرش، با اشاره به این کارگر افغانی، می‌گوید چقدر بو می‌دهد، این کارگر هر چند سال حمام می‌رود؟ و….این سکانس نژادپرستانه در شبکه‌های اجتماعی ازجمله اینستاگرام حاشیه‌ساز شد و واکنش عوامل این سریال را هم در پی داشت.
رقص روی شیشه
فصل اول سریال «رقص روی شیشه» به کارگردانی مهدی گلستانه و با بازی بهرام رادان، مهتاب کرامتی، امیر آقایی، میترا حجار، بیتا فرهی، سحر قریشی و ستاره اسکندری در قسمت دوازدهم به طرز عجیبی به پایان رسید. وقتی پس از اتمام صحنه‌های فیلمبرداری شده، ادامه داستان که تصویری از آن وجود نداشت، به صورت نریشن و خوانش رادیویی برای مخاطب سریال خوانده شد! اتفاقی عجیب و توهین‌آمیز برای تماشاگر که اگر پخش سریال در نیمه متوقف می‌شد کمتر احساس خسران می‌کرد.
گفتنی است پس از اعلام شکایت بهرام رادان و دیگر بازیگران سریال «رقص روی شیشه» از شرکت پخش‌کننده این سریال و توضیح شرکت پخش‌کننده درباره اتفاقاتی که برای این سریال رخ داده، این بهرام رادان بود که با انتشار پستی به حواشی پاسخ داد و از این گفت که پس از چند هفته از شروع فیلمبرداری و پرداخت نشدن مطالبات بازیگران، کم‌کم بازیگران دیگر سر صحنه فیلمبرداری نرفتند و کارگردان این سریال، قسمت‌های بعدی آن را با به‌هم چسباندن سکانس‌هایی که پیشتر فیلمبرداری کرده بود منتشر کرد؛ اتفاقی که باعث شد سریال در قسمت دوازدهم با اعلام پایان فصل اول تمام شود.
نهنگ آبی
مجموعه تازه‌ای که به کارگردانی فریدون جیرانی و نویسندگی بهرام توکلی و تهیه‌کنندگی سعید ملکان در سال گذشته ساخته شد. مثلثی که به صورت فردی کارهای موفقی ساخته بودند. این مجموعه به سبک اجتماعی-معمایی و در فضایی ماجراجویانه در ۳۰ قسمت آماده شده است و بازیگرانی چون ساعد سهیلی، لیلا حاتمی، مصطفی زمانی، حسین یاری، ویشکا آسایش، مجید مظفری و ماهور الوند در آن به ایفای نقش می‌پردازند. یکی از حواشی‌ای که برای این سریال پیش آمد مربوط به عدم ارائه مجوز پخش این سریال بود. قرار بود ۲۵ دی ۱۳۹۷ این سریال پخش شود که به علت بعضی مشکلات گرفتن مجوز و ممیزی‌ها از سوی وزارت ارشاد چند هفته به تعویق افتاد و درنهایت قسمت اول این سریال ۹ بهمن ۱۳۹۷ عرضه شد. اما سریالی که با همین مسائل این‌چنینی کارش را شروع کرده بود، حواشی دیگری هم در ادامه پخش داشت. اما آنچه که بیشتر این سریال را بر سر زبان‌ها انداخت، جدایی لیلا حاتمی از این پروژه بود. لیلا حاتمی در روز ۵ خرداد ماه ۱۳۹۸ در مصاحبه با «ایسنا» و انتشار متنی جداشدن خود را از سریال «نهنگ آبی» خبر داد. خواندن اظهارات و البته توقعات عجیب لیلا حاتمی، وضعیت فشلی که در شبکه نمایش خانگی به وجود آمده است را بهتر نشان می‌دهد: «حضور من در این سریال با این قول و قرار صورت گرفت که این نقش در بازنویسی فیلمنامه رشد و عمق پیدا کند. وعده دادند نویسنده‌ای در راه است اما هرگز نویسنده‌ای در راه، به این پروژه نرسید و نویسنده اصلی سریال و تهیه‌کننده نیز نیازی در جدی گرفتن درخواست‌های من حس نکردند، یا مشغله‌های مربوط به فیلم دیگرشان، این امکان را به آنها نمی‌داد. پافشاری من از یک سو و حوصله کم طرف‌های مقابل برای چنین اموری تا آنجا پیش رفت که توان ادامه همکاری از من سلب شد.»