ریشه‌های تنومند

جامعه در یک کلام!

کادرسازی برای نظام یا گسترش مشارکت مدنی دانشجویان؟ ارتباط سازنده با تشکل‌های دانشگاهی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی یا ثبات فکری در طول سالیان متمادی؟ صحت و دقت جهت‌گیری‌ها یا استحکام تشکیلاتی؟ کدام نقطه متمایز و مزیت نسبی جامعه اسلامی دانشجویان است؟ تاریخ این تشکل دانشجویی ممتاز و برجسته مولود انقلاب اسلامی نشان می‌دهد همه این نتایج و دستاوردهای عینی و ملموس، مرهون یک تدبیر خردمندانه است: برگزاری همایش‌های سالیانه جامعه با حضور صاحب‌نظران فرهنگی و فعالان سیاسی که اعضای این تشکل را به مطالعه، تحقیق و پژوهش ترغیب می‌کند. این ایده، مهم‌ترین رکن و بنیان تشکیلات جامعه را بروز می‌دهد.

همایش همان کنگره است؟

تفاوت همایش و کنگره سالیانه این است که کنگره، بالاترین رکن جامعه اسلامی دانشجویان است که در آن شورای مرکزی و هیئت نظارت بر اتحادیه انتخاب می‌شوند. در سلسله مراتب جامعه بعد از شورای مرکزی اتحادیه، نوبت به مجمع نمایندگان شاخه‌های جامعه و در نهایت به کنگره سراسری می‌رسد. در کنگره تمام تصمیمات مهم و اساسی، خط‌مشی‌ها و سیاست‌های کلان مطرح و به رأی گذاشته می‌شود. 9 نفر از اعضای کنگره به عنوان شورای مرکزی اتحادیه انتخاب می‌شوند که واحدهای دبیرکل، دبیر تشکیلات، دبیر سیاسی، دبیر فرهنگی، دبیر آموزش و دبیر خواهران را تشکیل می‌دهند که به اینها باید قائم‌مقام دبیرکل را نیز اضافه کنیم و بنا به تصمیم شورا و نیاز آن مقطع زمانی می‌توانند واحدهای دیگری را راه‌‎اندازی کنند. در این کنگر‌ه‌ها ممکن است اساسنامه اصلاح شود، شورای مرکزی تغییر کند و همچنین تصمیمات کشوری در کنگره بحث می‌شود و به تصویب می‌رسد. اعضای جامعه اولین کنگره سراسری انتخابی را در سال 75 برگزار کرده‌اند. در این کنگره، طبق روال هر سال، 9 عضو شورای مرکزی و 3 عضو هیئت عالی نظارت اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان انتخاب می‌شوند و در این انتخابات از هر دفتر 4 نفر حق رأی خواهند داشت.

آموزش به مثابه هویت

بعد از اصلاح اساسنامه جامعه اسلامي دانشجويان در سال 1380، آموزش به عنوان يكي از لايه‌هاي هويتي اين مجموعه بيش از پيش اصالت پيدا كرد. البته جامعه اسلامي دانشجويان پیش از آن، 7 همايش آموزشي برگزار کرده بود، ليكن برگزاري همايش‌هاي آموزشي به صورت ساليانه آن هم به صورت «موضوع محور» پس از اصلاح اساسنامه در جامعه اسلامي دانشجويان به يك سنت حسنه تبديل شد. جامعه اسلامي دانشجويان به عنوان يكي از رويش‌هاي پربركت انقلاب اسلامي، در نقش فرزند و صاحب ثمره انقلاب، با در نظرگرفتن رسالت تمدن‌سازي براي آن به شناخت دقيق‌تر ماهيت انقلاب اسلامي همت گمارد. با همین نگاه، اگرچه همایش‌های آموزشی دیرتر از کنگره‌های تشکیلاتی به مدد اعضای جامعه آمدند، اما در رشد و معرفت‌افزایی ایشان مؤثرتر از کنگره‌ها عمل کردند. در نخستین همایش که با عنوان «شکوفایی انقلاب اسلامی و فروپاشی جهان مدرن» در سال 1381 برگزار شد، حضرت آیت‌الله جوادی‌آملی، دکتر محمد مددپور، مهدی نصیری، موسی نجفی و حسین معززی‌نیا سخنرانی کردند. نشر معارف، متن این سخنرانی‌ها را به همت واحد آموزش جامعه و با عنوان «اسلام و مدرنیته» در سال 1383 منتشر کرد.

برای تمدن، به سوی عدالت

به دنبال طرح مبحث اسلام و مدرنيته، موضوع بنیادین و چالش‌برانگیز «علم اسلامي» به عنوان راه رسيدن به تمدن اسلامي مطرح گرديد. تحليل و بررسي تفصیلی علم اسلامي و علم مدرن، شرح توانايي آنها در تمدن‌سازي، روش‌هاي تأسیس تمدن متناسب با آنها و نقد و بررسي تمدن‌هاي مبتني بر آنها، مباحث مورد نظر در نهمين همايش آموزشي اعضاي جامعه اسلامي دانشجويان در سال 82  بود که در دانشگاه تبريز  با عنوان «انقلاب اسلامي، دهه سوم، رستاخيزعلمي» برگزار شد. جامعه اسلامي دانشجويان به عنوان چشم بيدار جامعه، مبحث عدالت‌خواهي را براي همايش آموزشي سال83، درست يكسال قبل از انتخابات رياست جمهوري برگزيد. همايش «عدالت‌خواهي، هويت گمشده جنبش دانشجويي» با هدف يادآوري يكي از مهم‌ترين وظايف جنبش دانشجويي يعني عدالت‌خواهي و تشريح تئوري عدالت در حوزه‌هاي گوناگون در دانشگاه اصفهان برگزار گرديد.

مبانی دولت اسلامی

يازدهمين همايش آموزشي، «جنبش دانشجويي و آرمان تحقق دولت اسلامي» بود كه درسال 84 در دانشگاه شهيد رجايي تهران برگزار گرديد. بعد از اتفاقات سياسي رخ داده در سال 84 در ايران و انتخاب دكتر احمدي‌نژاد، توجه و تذكر به آرمان «دولت اسلامي» به عنوان سومين مرحله از مراحل پنج‌گانه انقلاب اسلامي اقتضاي آن روز بود. جامعه اسلامي دانشجويان عنوان «از دين جهاني به جهان ديني» را براي همايش سال 85 خود در دانشگاه شيراز انتخاب كرد. فعال‌سازي كارآمدي دين و راهبردهاي آن و نگرش سيستمي به دين به عنوان يكي از راهبردها در دستور كار اين همايش بود. تذكر به انقلاب، تذكر به مقام و جايگاه تاريخي آن و فراموش نكردن وضع و شرايط انقلابي و در انتظار انقلاب به سربردن، هدف از برگزاری سيزدهمين همايش آموزشي ساليانه جامعه اسلامي دانشجويان با عنوان «تاريخ تفكر، سنت تحول» در سال 86 در دانشگاه اروميه نام گرفت.

نسبت جامعه نمونه و انقلاب اسلامی

گام چهارم انقلاب اسلامي يا همان تحقق جامعه نمونه اسلامي موضوع چهاردهمين همايش آموزشي جامعه اسلامي دانشجويان باعنوان «جنبش دانشجويي و آرمان تشكيل جامعه نمونه» در سال87  قرار گرفت. در اين همايش سعي شد با نگاهي كلان و جهت‌دار به انقلاب اسلامي در تمام زمينه‌ها، ضمن بررسي زمينه‌ها و آينده پيش رو و موانع حركت انقلاب، به آرمان و هدف انقلاب اسلامي را كه همان تشكيل جامعه نمونه اسلامي است تذكر دهد. پانزدهمين همايش آموزشي ساليانه با عنوان «انقلاب اسلامي، نگاه به آينده و پرسش از درون» در سال 88 در دانشكده علوم و حديث شهرري برگزارشد. هدف از اين همايش مورد پرسش قرار دادن انقلاب اسلامي بود. پرسش از اينكه بعد از گذشت سه دهه از انقلاب، اكنون وضعيت و جايگاه تاريخي آن كجاست و به کدام اهداف خود دست پيدا كرده و در چه بخش‌هايي به دشواری و مانع برخورد کرده است. در سال 1389 عنوان «انقلابی برای انقلابی شدن» شانزدهمین همایش آموزشی سالیانه جامعه را معرفی کرد. در این همایش که در دانشگاه بوعلی سینا همدان برگزار شد، چگونگی بازتعریف پایه‌های اساسی انقلاب اسلامی همچون حوزه و دانشگاه به عنوان قلب فرهنگ انقلاب مطرح گردید. یک سال پس از آن رهبر انقلاب همان دغدغه‌های اعضای جامعه را مطرح کرد و به پرسش گذاشت که این از هوشمندی و تیزبینی جامعه در درک شرایط نظام و اقتضائات جامعه خبر می‌داد.

دولت اعتدال زیر ذره‌بین

هفدهمین همایش سراسری جامعه اسلامی دانشجویان با دو محور «انقلاب اسلامی و دولت یازدهم» و  «بازشناسی جنبش دانشجویی» و با عنوان «جنبش دانشجویی، آرمان انقلاب اسلامی و دولت یازدهم» در دانشگاه همدان و در شهریورماه 92 برگزار شد. بررسی گفتمان و دیدگاه‌های کابینه یازدهم، مطالبات از دولت آینده، جایگاه انقلاب اسلامی در نظم آینده دنیا، مردم و آینده انقلاب اسلامی، برنامه‌ریزی فرهنگی در تشکیلات و رسالت خواهران در جنبش دانشجویی از جمله موضوعاتی بود که در این همایش مورد تبیین و بررسی قرار گرفت.