تعلل مجمع تشخیص مصلحت در رد FATF به مصلحت نیست

به گزارش حلقه وصل، پس‌ازآنکه FATF در بیانیه اخیر خود مجدداً ایران را از لیست سیاه این نهاد به مدت چهار ماه تعلیق کرده است، حامیان FATF خواستار تصویب این لوایح هستند تا به ظن خودشان بتوانند مراودات مالی و تجاری ایران را تسهیل کنند؛ اما مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین تکلیف این لوایح را به بررسی ابعاد مختلف آن موکول کرده است. حتی برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز، در اظهاراتی خاطرنشان کردند که رفتار اروپا می‌تواند در رأی مجمع مؤثر باشد.

چنانچه محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، رفتار FATF و اروپایی‌ها را بر تصمیم‌گیری اعضا مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد لوایح مرتبط با FATF مؤثر می‌داند. همچنین محمدرضا باهنر نیز با مشروط کردن تصویب لوایح پالرمو و CFT به رفتار اروپا می‌گوید که ما با توجه به رفتار اروپایی‌ها جلو می‌رویم و بررسی می‌کنیم. شواهد نشان می‌دهد که تعلل مجمع برای تعیین تکلیف FATF هیچ توجیهی ندارد.

FATF با زیاده‌خواهی اصلاح قوانین داخلی را نپذیرفت

FATF در بیانیه اخیر خود ضمن آنکه از تلاش‌های ایران برای پیشرفت در اصلاح دو قانون داخلی مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم استقبال کرده است، اما اصلاحات انجام‌شده از سوی ایران را کافی ندانست. FATF در بند اول از درخواست‌های ۷ گانه این بیانیه، از ایران خواسته است که تبصره ۴ ماده ۱ قانون «اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم» را حذف کند. همچنین FATF در بند چهارم از درخواست‌های ۷ گانه خود، از ایران خواسته است که نشان دهد واحد اطلاعات مالی، از استقلال کامل برخوردار است؛ اما در «اصلاح قانون مبارزه با پولشویی» به‌دلیل ملاحظات تحریمی که وجود دارد، واحد اطلاعات مالی از استقلال مدنظر FATF برخوردار نیست.

این درخواست‌های FATF نشان می‌دهد که این نهاد اصلاحات ایران را قانع‌کننده نمی‌داند و از ایران می‌خواهد، دوباره قوانین داخلی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را اصلاح کند. به همین دلیل، بررسی آن را به بعد از تصویب الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT موکول کرده است. همان‌طوری که مشاهده می‌شود تا زمانی که دو قانون داخلی کاملاً منطبق بر استانداردهای FATF نشود الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT، برنامه اقدام را تکمیل نخواهد کرد و عملاً تأثیری در نشست بعدی نخواهد داشت. به همین دلیل، تعلل مجمع تشخیص برای رد لوایح پالرمو و CFT هیچ توجیهی ندارد.

رفتار وقیحانه اروپا

با خروج آمریکا از برجام، اروپاییان قول همکاری با ایران را در قالب برجام اروپایی داده بودند، اما در انجام تعهدات خود شانه خالی کردند و نتوانستند انتظارات ایران را، در فروش نفت خام، محصولات نفتی و پتروشیمی، طلا و فلزات گران‌بها، ارز، خودروسازی، هواپیما، کشتیرانی و حمل‌ونقل، بیمه و… برآورده سازند. ادعای همکاری اروپا با ایران در قالب برجام صرفاً در حد حرف باقی‌مانده است و اروپا نتوانست در بی‌اثر کردن تحریم‌ها گام‌های جدی بردارد. چنانچه ابتدا قانون مسدودسازی اروپا با خروج شرکت‌های خارجی از ایران ناکارآمدی خودش را نشان داد. همچنین قرار بود که در ۱۳ آبان ۱۳۹۷ سازوکار مالی ویژه (SPV) راه‌اندازی شود، اما این سازوکار نیز به اینستکس (INSTEX) تقلیل یافت که این سازوکار نیز بنا بر گفته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشور، هنوز اجرایی نشده است. حتی در صورت اجرا نیز صرفاً کالاهای غیرتحریمی و بشردوستانه را شامل می‌شود.

باگذشت حدود یک سال از مذاکرات ایران و اروپا، اروپاییان به انجام تعهدات خودشان در قالب برجام پایبند نبوده‌اند و حتی اروپاییان حفظ برجام را مشروط به تصویب لوایح مرتبط با FATF کردند. هرچند FATF و برجام هیچ ارتباطی باهم ندارند، اما مسئولین خواستار تصویب لوایح مرتبط با FATF هستند و تعیین تکلیف این لوایح را معطل اقدام سازنده اروپا کردند. برای نمونه نقوی حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تأکید بر هوشمندانه و دقیق خواندن تصمیم مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد پالرمو و CFT در سال آینده، معتقد است که رفتار اعتماد ساز طرف‌های اروپایی می‌تواند سازنده باشد. حسین مظفر، عضو مجمع تشخیص مصلحت با تأکید بر آنکه صبر مجمع یک میدان سنجش صحت عمل اروپاییان به تعهداتشان است، می‌گوید اگر اروپاییان به تعهداتشان عمل کنند، زمینه‌های مساعدی برای بررسی پالرمو و CFT فراهم می‌شود.

با تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا، خطر FATF بیشتر شد

یکی از مسائلی که در مورد FATF باید به آن توجه داشت، بحث ارتباط FATF و آمریکا است، زیرا آمریکا برای دقیق‌تر کردن تحریم‌های خود به شفافیت‌های مالی (البته برای دشمن نه در داخل کشور!) که از طریق FATF صورت می‌گیرد نیاز دارد. برای نمونه دیوید کوهن، معمار تحریم‌های ایران معتقد است که موفقیت تحریم‌های آمریکا به شفافیت بانکی بستگی دارد که از طریق جمع‌آوری اطلاعات کلیدی افراد، از طریق تراکنش‌های بانکی شناسایی می‌شوند.

با توجه به اینکه این نهاد تحت نفوذ آمریکا قرار دارد، این کشور سعی می‌کند تا رسالت‌های دیگری بر این نهاد تحمیل کند که یکی از این رسالت‌ها، تعریف تروریسم با دامنه باز است. چنانچه مارشال بیلینگزلی، رئیس آمریکایی گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، ایران را بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان می‌داند و معتقد است که ایران به تأمین مالی گروه‌هایی مانند حزب‌الله، حماس و رژیم سوریه می‌پردازد. با توجه به تفسیربردار بودن تعریف از تروریسم، اخیراً آمریکا نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست به‌اصطلاح تروریستی خود قرار داد. در این راستا، مجمع تشخیص مصلحت نظام با پایان دادن به این بلاتکلیفی و رد لوایح FATF، اقدام متقابل انجام دهد. زیرا با تصویب لوایح مرتبط با FATF -که وعده تصویب آن با شرط رفتار سازنده از اروپا است- ایران باید نسبت به سپاه پاسداران اقدام مقابله‌ای انجام دهد!

«رونق تولید» درگرو رد FATF

فضای بلاتکلیفی و عدم تصمیم‌گیری در مورد FATF نمی‌تواند برای اقتصاد کشور به‌ویژه در شرایطی که رهبر انقلاب شعار «رونق تولید» را مطرح کرده است، مناسب باشد. از یک‌سو بلاتکلیفی FATF در مجمع نمی‌تواند برای فعالان اقتصادی مناسب باشد، زیرا اقدام فعالان اقتصادی کشور برای تحقق شعار «رونق تولید» تا زمانی که مجمع تعیین تکلیف نکند، بر زمین خواهد ماند. از سوی دیگر تصویب لوایح مرتبط با FATF، راه‌های دور زدن تحریم‌ها را می‌بندد و با افزایش دقت تحریم‌های ثانویه آمریکا، آسیب‌پذیری کشور را به مراتب افزایش می‌دهد.

به نظر می‌رسد که مجمع تشخیص مصلحت نظام باید به تعیین تکلیف سریع‌تر این لوایح بپردازد، زیرا در این مدت ابعاد مختلف پالرمو و CFT برای مخالفان و موافقان روشن‌شده است و همچنین با توجه به رفتار زیاده خواهانه FATF، اروپا، تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا و تحقق شعار «رونق تولید»، ضروری است که اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام به رد این لوایح رأی دهند.

منبع: کیهان