ریشه‌های تورم و راهکارهای مهار آن

به گزارش حلقه وصل: به نقل از روابط عمومی شبکه افق سیما، سید یاسر جبرائیلی، رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام در برنامه جهان آرا گفت: آقایانی که می‌گویند نقدینگی بالا، تورم می‌آورد حرفشان بر این مبناست که هر چه پول بیشتری در جامعه وجود داشته باشد و کالایی به ازای آن تولید نشود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.ولی اگر تولید افزایش یابد، تورم بالا نمی‌رود بلکه رفاه افزایش پیدا می‌کند.

وی افزود: در واقع نسبت نقدیگی به میزان تولید است که موجب تورم می‌شود نه صرفا افزایش نقدینگی اما واقعیت این است که نسبت نقدینگی به GDP در ایران 74 و در کشوری مانند ژاپن و280 و میانگین جهانی هم 143 است.

رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام تاکید کرد: بررسی‌ها از دهه 60 به این سو نشان می‌دهند زمانی افزایش نقدینگی داشتیم ولی تورم بالایی نداشتیم و بالعکس. پس نباید دربست این ادعا را پذیرفت که افزایش نقدینگی الزاما موجب افزایش تورم خواهد شد.

وی ادامه داد: آمارها نشان می‌دهند فشار هزینه‌ای، موجب افزایش قیمت مرغ در کشور شده است در حالیکه در همین مدت تقاضا برای خرید آن کاهش یافته بنابراین صرفا افزایش نقدینگی و افزایش تقاضا، موجب افزایش قیمت نیست و فشار هزینه‌ای هم مطرح است.

جبرائیلی خاطرنشان کرد: از سال 1396 تا 1401 بیش از 1370 برابر افزایش هزینه ریالی برای واردات صورت گرفته است. در این بین اثر تورمی قیمت نفت هم بر اقتصاد جهان و ایران اثرگذار است و با افزایش قیمت آن، تورم در دنیا افزایش می‌یابد. به این ترتیب هم قیمت مواد اولیه وارداتی افزایش یافته و هم با افزایش قیمت دلار، باز هم باید پول بیشتری برای واردات بپردازیم. در واقع وقتی نفت گران می‌شود اینطور نیست که صرفا به نفع ما باشد.

وی در ادامه گفت: اتومبیلی مثل پراید هم از مواد اولیه‌ای ساخته می‌شود که با افزایش قیمت‌های جهانی و همچنین افزایش قیمت دلار، گران می‌شوند در حالیکه همه آنها دارند در داخل تولید می‌شوند! در کانال‌های تلگرامی اصلا دلاری خرید و فروش نمی‌شود ولی قیمت را مشخص می‌کنند و جالب اینکه اثر آنها صرفا روانی هم نیست. نرخی که در کانال‌های تلگرامی تعیین می‌شود، در داخل ایران ذی نفع‌هایی دارد!

رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام توضیح داد: ارزش پول داخل جیب مردم را با افزایش قیمت دلار کاهش داده‌اند و آن وقت با مقایسه قیمت کالاها در سطح جهان و ایران، می گویند یارانه پنهان می‌دهیم! چرا حرفی از تفاوت مزد کارگر ایرانی و اروپایی نمی‌زنند؟

وی یادآور شد: سود 35 هزار میلیاردی سال 96 حدود 20 شرکت برتر بورسی ایران که همگی فولادی، پتروشیمی و معدنی هستند اکنون به 386 هزار میلیارد تومان رسیده یعنی به همان میزان 10 برابر شدن قیمت دلار. خلق پول توسط بانک های خصوصی را قبول داریم ولی برای افزایش تورم نباید آدرس غلط داد! می‌بینیم که با افزایش قیمت دلار، سود شرکت‌های یاد شده هم افزایش یافته و در عین حال آنها مردم را سپر خود قرار داده‌اند.

جبرائیلی در ادامه گفت: پیمان‌سپاری صد در صدی یعنی اینکه تمام ارز حاصل از صادرات با قیمت معین در اختیار حاکمیت قرار بگیرد و حسب اولویت تخصیص یابد، نخستین راهکار برای برون‌رفت از مشکلات است. اگر تقاضاهای غیر مشروع و غیر ضروری را حذف کنیم، قیمت دلار به حدود 15 هزار تومان بر می‌گردد. قاچاق، خرید ملک در خارج از کشور و واردات کالاهای غیر ضروری، از مصادیق تقاضای غیر ضروری و غیر مشروع هستند.

وی در ادامه تاکید کرد: شف قیمت ارز در شرایطی است که عرضه‌کننده و تقاضاکننده متعدد باشند ولی وقتی عرضه‌کنندگان انحصار را در اختیار دارند، کشف قیمت معنا ندارد، اینجا حاکمیت باید دستور بدهد و قیمت تعیین کند وگرنه انحصارگران دستور خواهند داد!

رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام در ادامه خاطرنشان کرد: در سال 1374 دولت هاشمی سیاست تثبیت نرخ ارز را اجرا کرد و قیمت‌ها کاهش یافت، اکنون آقای رئیسی آماده این کار است ولی فضاسازی به گونه‌ای است که به دولت اجازه چنین کاری نمی‌دهد. هر وقت دولت‌ها بنزین را گران کرده‌اند از تورم ناشی از آن متضرر شده‌اند.

وی در پایان گفت: قیمت‌گذاری در داخل باید ریالی و بومی باشد نه اینکه بر اساس قیمت دلاری و جهانی. آیا راه مقابله با قاچاق، گران کردن کالاهاست؟ علت قاچاق، ارزانی کالا در ایران نیست، گرانی نامعقول ارز است.