روایت یک دختر آمریکایی برای حل پرسش‌هایش درباره حجاب

حلقه وصل: سیزدهمین پویش کتابخوانی «کتاب و زندگی» با محوریت کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» با همکاری نشر معارف و مرکز رسانه‌ای شیرازه کار خود را از روز گذشته، 14 آبان‌ماه، آغاز کرد. 

«ستاره‌ها چیدنی نیستند» جزو معدود آثاری است که با نگاهی به سبک زندگی و با هدف پاسخ به برخی از پرسش‌ها و دغدغه‌ها در حوزه حجاب نوشته شده است. محمدعلی حبیب‌اللهیان، نویسنده این اثر، در قالب یک مقاله رمان و با پیوند زدن ادبیات با واقعیت، تلاش کرده است به سهم خود، بخشی از سطرهای نانوشته این موضوع را پر کند. کتاب براساس پاسخ به یک پرسش اساسی در حوزه حجاب شکل گرفته است: اینکه آیا حجاب مخل آزادی زنان است یا خیر؟

کتاب با روایت جلسات و فعالیت‎‌ها یک مؤسسه‌ای آمریکایی که در قالب مدافعان حقوق زنان فعالیت می‌کنند، آغاز می‌شود. مؤسسه‌ای که زیرنظر وزارت امورخارجه این کشور، تعدادی از مخالفان حجاب را گرد هم آورده تا با تخریب چهره اسلام و اعتقادات دینی در خصوص زنان، این بخش از جامعه اسلامی را نجات دهد. «سارا»، شخصیت اصلی کتاب، در خلال فعالیت‎‌‌هایش در این مؤسسه، گرفتار تعارضات فکری و سؤالات هویتی می‌شود و ذهن جستجوگرش، پای او را به مرکز مطالعات اسلامی نیویورک می‌کشاند؛ مرکزی که در بدو ورودش، او را متوجه عکس‌نوشته‌ای از آیت‌الله بهجت می‌کند با این مضمون که: «ما به‌این دنیا آمده‌ایم تا قیمت ‌پیدا کنیم، نه‌اینکه به‌هر قیمتی زندگی کنیم».

«سارا» که شخصیت اصلی این کتاب است، در ادامه خانمی چادری را می‌بیند که به اذعان دوستش، «حجابش زبان بدنش را لال کرده است». سارا با این تعارضات فکری و سؤالات هویتی و... به‌همراه دوستش «ماشا» وارد سلسله نشست‌های «برای همه خانم‌های دنیا» می‌شود که در این مرکز تدارک دیده شده است.

سخنران در اولین جلسه‌ نشست، از نگاه سیاه به زن می‌گوید. نگاهی که از قبل‌از مسیحیت آغاز شده و تا قرون وسطی و عصر صنعتی و هم‌اکنون، بی‌محابا ادامه دارد. کتاب در ادامه به صورت غیر مستقیم، از جریان دیگری می‌گوید که خلاف جریان نخست پس از ظهور اسلام شکل گرفته است. 

خانم دکتر مجیدیِ سخنران، در این جلسه و جلسات بعدی، مستند به نظرات فیلسوفان، علما و اندیشمندان کشورهای مختلفِ شرق و غرب و مسیحی و مسلمان و... از زوایای مختلف، مقوله پوشش و حجاب را بررسی و تبیین می‌کند. او حتی از مشارکت مدعوین جلسه نیز بهره می‌برد؛ مثل پروفسور ادیب که نتیجه بررسی‌اش در مورد پوشش و حجاب در اشعار و ادبیات فارسی را برای شرکت‌کنندگان با بیانی گیرا و مهیج مطرح می‌کند.

حبیب‌اللهیان، نویسنده کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند»، در گفت‌وگو با تسنیم، درباره چرایی پرداختن به این موضوع به عنوان یکی از دغدغه‌های زنان در جوامع اسلامی و غیر اسلامی گفت: زنان دارای ظرفیت و قدرت فوق‌العاده‌ای هستند، مهم این است که این ظرفیت در چه مسیری صرف شود. جان آدامز، دومین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، می‌گفت با مطالعه تاریخ دولت‌ها، زندگی و رفتار آدم‌ها به این نتیجه رسیدیم که رفتار زنان قابل اعتمادترین شاخص برای ارزیابی میزان پایبندی یک ملت به اخلاق و پاکدامنی است؛ یعنی اگر بخواهیم یک جامعه را بسنجیم، باید به زنان آن جامعه نگاه کنیم. آن جمله معروف امام(ره) که فرمودند از دامن زن، مرد به معراج می‌رسد، یا در جای دیگری که می‌فرمایند سعادت و شقاوت ملت‌ها بستگی به زنان دارد؛ ناظر بر همین امر است. 

به گفته او؛ این جایگاه به انسان انگیزه می‌دهد که درباره این عضو اثرگذار جامعه تحقیق و پژوهش کند. کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» به دلیل اهمیت سبک زندگی زنان نوشته شده است.

یکی از ویژگی‌های کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» بررسی موضوع حجاب از منظر تاریخی در فرهنگ‌های مختلف و پیوند آن با مسائل روز است. نویسنده در این‌باره نیز توضیحاتی ارائه داد و افزود: طرح موضوع زنان با رویکرد تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. مهم است که جایگاه زن را در گذشته عالم بدانیم، بدانیم که چه بر سر زنان رفته است، چه کسانی ظلم‌هایی بر زنان روا داشته‌اند و بعد متوجه شویم که همین افراد، امروز چه موضعی دارند؟ با بررسی این روند متوجه می‌شویم همان افرادی که در طول تاریخ به زنان ظلم کرده‌اند، امروز در لباس دیگری ظاهر شده و در کنار طرح دفاع از حقوق زنان همان هدف  گذشته خود را دنبال می‌کنند. 

کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» هرچند تلاش دارد از زاویه دید یک داستان‌نویس به ماجرا بنگرد، اما پایه و اساس داستان برگرفته از زندگی واقعی است. علاقه‌مندان برای تهیه کتاب‌ و سؤالات مسابقه می‌توانند عدد 6 را به 50002460 ارسال کنند. جوایز این دوره از پویش «کتاب و زندگی»، 500 میلیون ریال جوایز  نقدی خواهد بود که با قرعه‌کشی به برگزیدگان اهدا خواهد شد./تسنیم