سفر «برهم صالح» به آمریکا برای عبور از تحریم‌های ایران

«عامر الفایز» عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق همچنین در خصوص سفر قریب الوقوع رئیس جمهوری این کشور به واشنگتن برای رایزنی با مقامات ایالات متحده درخصوص معافیتی تحریمی بغداد، تأکید کرده است: «عراق با ایران مرزهای طولانی دارد و در زمینه‌های انرژی و تبادلات تجاری نیز این دو کشور با هم همکاری دارند».

الفایز در ادامه گفته است: «عراق می‌تواند بطور قطعی تحریم های آمریکا علیه ایران را نپذیرد و به آنها پایبند نباشد اما این کشور می‌خواهد هم‌زمان با تهران و واشنگتن روابطی داشته باشد». این مقام عراقی همچنین اعلام کرده است که «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق نیز پس از تکمیل کابینه سفری به آمریکا خواهد داشت و در جریان آن با مقامات واشنگتن پیرامون معافیت بغداد از تحریم‌های ضد ایرانی گفتگو می کند.

موقع قاطعانه مقامات عراقی درقبال تحریم‌ها

مقامات عراقی از خروج غیرقانونی ایالات متحده آمریکا از توافق هسته ای موسوم به برجام تاکنون بارها و در مناسبت های مختلف بر عدم پایبندی خود به تحریم های ضد ایرانیِ واشنگتن تأکید کرده‌اند.

به عنوان نمونه «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق ضمن اتخاذ مواضع شفاف و راهبردی در قبال تحریم های ایران تأکید کرده است: «عراق از تحریم های ضد ایرانی آمریکا تبعیت نخواهد کرد؛ بغداد از پایبندی به این تحریم ها، معاف است». وی همچنین افزود: «عراق بخشی از تحریم های آمریکا علیه ایران نیست».

اما اتخاذ مواضع حمایتی از جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم های آمریکا تنها محدود و محصور به نخست وزیر عراق نمی شود، چراکه «برهم صالح» رئیس جمهوری این کشور نیز مواضع خود در مخالفت با تحریم ها ضد ایرانی واشنگتن را صراحتاً اعلام کرده است.

وی در این خصوص در واکنش به تهدیدات گذشته آمریکا مبنی بر مجازات بغداد در صورت عدم تبعیت از تحریم های ضد ایرانی آمریکا، گفته است: «ما در عراق به هیچ وجه نمی خواهیم که از تحریم های ضد ایرانی آمریکا متضرر شویم». حتی در جریان سفر حدود دو ماه پیش برهم صالح به ایران تأکید شد که دو طرف دارای روابط تجاری اقتصادی به ارزش ۱۲ میلیارد دلار هستند و می توانند با همکاری‌های بیشتر، ارزش این همکاری های اقتصادی را به ۲۰ میلیارد دلار برسانند.

تمرکز بر ظرفیت دیپلماسی برای عبور از تحریم های ایران

براساس آنچه که گفته شد، پر واضح است که مقامات دولت عراق بهره برداری حداکثری از ظرفیت دیپلماسی خود برای عبور از تحریم های ضد ایرانیِ ایالات متحده آمریکا به منظور حفظ مناسبات اقتصادی تجاری خود با جمهوری اسلامی ایران و سپس تقویت این مناسبات را در دستور کار خود قرار داده اند.

سفر قریب الوقوع «برهم صالح» رئیس جمهوری و همچنین «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق به ایالات متحده برای گفتگو با آنها درخصوص تحریم های ضد ایرانی نیز قطعه ای از پازل دیلپماسی بغداد برای عبور از تحریم های ظالمانه علیه تهران است.

افزون برآنچه که گفته شد، استقبال گسترده مقامات دولت عراق از «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه جمهوری اسلامی در سفر به بغداد نیز عامل مهم دیگری است که نشان می دهد مقامات عراقی عزم جزمی برای نادیده گرفتن تحریم های ضد ایرانی و تقویت مناسبات اقتصادی خود با تهران دارند.

کما اینکه وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز در بدو ورود خود به بغداد از مواضع مقامات عراقی در قبال تحریم های ضد ایرانی قدردانی کرد. وزیر خارجه عراق در جریان دیدار با همتای ایرانی خود صراحتاً تصریح کرد که بغداد علیرغم تحریم های آمریکا علیه ایران، بر افزایش روابط اقتصادی خود با تهران تأکید دارد.

حذف دلار از مبادلات تجاری

طبق آخرین اعلام، هرچند که به عنوان مثال حجم صادارت جمهوری اسلامی ایران به عراق طی هشت ماه اول سال جاری معادل تمامی حجم صادرات سال گذشته بوده و روابط دو طرف تحت الشعاع تحریم های غیرقانونی ایالات متحده آمریکا قرار نگرفته است، اما بغداد به دنبال راهکارهایی است که بتواند بیش از پیش به تجارت خود با ایران ادامه دهد.

درهمین راستا، مقامات عراقی حذف دلار آمریکا در مبادلات تجاری خود با جمهوری اسلامی ایران را نصب العین قرار داده اند. بدین ترتیب، ارزهایی نظیر ریال، دینار و یورو محور تراکنش مالی میان بغداد و تهران در سایه تحریم های ضد ایرانیِ آمریکا به جای دلار، خواهد بود.

با این اقدام، ایالات متحده آمریکا دیگر هیچ بهانه ای برای مخالفت با درخواست مقامات عراق برای معاف کردن بغداد از تحریم های ایران، ندارد و حتی مسیر زیاده خواهی به روی مقامات واشنگتن بسته خواهد شد، چراکه دیگر آنها نمی توانند معافیت بغداد از این تحریم ها را مشروط به مسائل مختلف ازجمله باقی ماندن نیروهای آمریکایی در عراق، کنند.

گروه های عراقی یکصدا علیه تحریم های ضد ایرانی

از سوی دیگر، علاوه بر واکنش های مقامات عراقی در سطوح رسمی، احزاب و جریان های مختلف شیعی در عراق نیز به حمایت از جمهوری اسلامی ایران برخاسته و مواضع شفاف و اصولی را در قبال این تحریم های ظالمانه اتخاذ کرده اند؛ مواضعی که نشان از عمق روابط دوستانه تهران با تمامی اقشار شیعی در عراق است و نشانگر یکصدایی در این کشور علیه تحریم های ایران است.

در همین ارتباط، «سید عمار حکیم» در سخنانی گفت: جمهوری اسلامی ایران در معرض فشار و تحریم و حمله ای است که اقتصاد و نظام سیاسی آن را هدف قرار داده است؛ از همه می خواهم که در این بحران در کنار جمهوری اسلامی ایران بایستند و این کشور را یاری کنند. در همین حال، گروه عصائب اهل الحق به ریاست شیخ قیس الخزعلی نیز تحریم های آمریکا علیه ایران را نقض عرف ها و ارزش های انسانی و قانونی دانست.

سازمان بدر به ریاست هادی العامری نیز حمایت این سازمان را از ملت و دولت ایران اعلام کرد و حمایت های ایران از ملت عراق در سختی ها را یادآوری کرد. گردان های حزب الله نیز اعلام کرد تحریم های ظالمانه و غیرقانونی دولت آمریکا علیه ملت ایران نشان دهنده میزان سیطره لابی صهیونیستی و اموال سعودی بر تصمیم گیری های دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه ایران است.

پیامی که واشنگتن دریافت کرد

به نظر می رسد که پس از اتخاذ مواضع مذکور از سوی یکی از متحدان جمهوری اسلامی ایران در منطقه یعنی بغداد، ایالات متحده آمریکا پیام واضحی را از سوی مقامات عراقی در خصوص تحریم های اعمالی علیه ایران، دریافت کرده باشد. واشنگتن اکنون به خوبی می داند که اگر خواستار تداوم روابط خود با بغداد است، نمی تواند با اعمال زور، مقامات این کشور را وادار به تبعیت از تحریم های ضد ایرانی کند.

عدم واکنش مقامات آمریکایی به سلسله اظهارات مقامات عراقی در خصوص تحریم های ضد ایرانی نیز بر ادعای مذکور، صحه می گذارد و آن را تأیید می کند. بنابراین، کاملاً واضح است که آمریکایی ها از حمایت همسایه عراقیِ ایران از تحریم های ضد ایرانی، کاملاً ناامید گشته‌اند.

در هر صورت، واشنگتن پیام واضح مقامات دولت عراق را دریافت کرده است؛ پیامی که به آمریکایی ها گوشزد می کند بغداد جزئی از تحریم های ضد ایرانیِ آمریکا نبوده و نیست و به روابط و مناسبات مختلف خود با ایران ادامه خواهد داد.

منبع: مهر