دولت‌های جمهوری اسلامی برای مهدویت چه کرده‌اند؟

به گزارش حلقه وصل؛ در آستانه ولادت حضرت مهدی (عج)، کتاب «مهدویت و سیاست‌های فرهنگی ترویج آن در جمهوری اسلامی ایران» به قلم رحیم کارگر در پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژ‌وهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۱۴ صفحه منتشر شد.

مذاهب اسلامی با همه تفاوت‌ها، اندیشه اصلی اندیشه مهدویت را یک آموزه‌های اسلامی می شمارند و معتقدند، باور داشت مهدویت علاوه بر اینکه خاستگاهی در آیات قرآنی و روایات معصومین (ع) دارد، با مستندات عقلی نیز همراهی و تأیید می‌شود.

این کتاب درباره ترویج و تبلیغ آموزه مهدویت و فرهنگ انتظار است و هدف آن «ارائه سیاست‌های فرهنگی مطلوب برای ترویج مهدویت در جمهوری اسلامی ایران» است.

در این راستا ضمن نقد و بررسی مسئله ترویج مهدویت و فرهنگ انتظار در رسانه‌ها و سیاست‌های فرهنگی دولت، چالش‌ها و خلأهای موجود نیز شناسایی شده و ابعاد مختلف طرح معارف مهدویت بررسی شده است.

برای ارتقاء جایگاه ترویج مهدویت در کشور، توصیه‌های سیاستی در محورهای سه گانه (رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری و دیجیتالی) بیان شده که انتظار می‌رود مورد توجه جدی سیاست‌گذاران و مراکز فرهنگی و نخبگانی دینی جامعه قرار گیرد.

این کتاب به دنبال طرح سیاست‌های فرهنگی مطلوب برای ترویج مهدویت در جمهوری اسلامی ایران است، در این راستا متن اسناد بالادستی و عملکرد و سیاست‌های عملی دولت ها در جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با آموزه‌های مهدویت (وضعیت گذشته و حال) و نقد و بررسی جایگاه مهدویت و ترویج آن در رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری و دیجیتالی مورد توجه است.

ساختار اثر

این کتاب در ۶ فصل تهیه و تألیف شده است؛ فصل اول این کتاب به مفاهیم و کلیاتی با عناوین سیاست یا خط مشی، سیاست‌های کلی نظام، سیاست‌گذاری فرهنگی، دولت و دولت اسلامی، مهدویت، و ترویج و تبلیغ مهدویت اختصاص یافته است.

نویسنده در دومین فصل از این اثر به «مبانی تبلیغ و ترویج مهدویت» پرداخته است، در این فصل، گفتمان‌های سیاست‌گذاری فرهنگی و گفتمان منتخب (گفتمان دولتی، گفتمان بازار و گفتمان ارتباطی) تبیین شده و سپس، مبانی ترویج مهدویت (مبانی معرفتی و دینی، سیاسی، و فرهنگی) تشریح شده است.

«اسناد و مبانی سیاستی ترویج مهدویت» عنوان سومین فصل از این کتاب است که در ابتدا پس از بیان مقدمه ای، ابعاد و جایگاه مهدویت (جایگاه اعتقادی و مذهبی، جایگاه سیاسی و اجتماعی، جایگاه بین الادیانی، جایگاه آینده‌پژ‌وهانه، و جایگاه در توسعه و پیشرفت جامعه) تبیین شده است. در ادامه این فصل، اسناد بالادستی ترویج مهدویت اعم از مهدویت و ترویج آن در دیدگاه امام و رهبری، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز ۱۴۰۴، نقشه مهندسی فرهنگی و چشم انداز فرهنگی ایران در افق ۱۴۰۴، اصول و سیاست‌های فرهنگی در برنامه پنجم توسعه، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، و سند دانشگاه اسلامی تشریح شده است.

فصل چهارم با عنوان «رویکرد دولت‌ها در جمهوری اسلامی ایران به مهدویت» تألیف شده که در ابتدا به بیان تحول فرهنگ مهدویت و انتظار در سه دهه گذشته پرداخته شده و در ادامه، به برنامه‌ها و اقدامات دولت در ترویج مهدویت می‌پردازد.

«نقد و بررسی سیاست‌های فرهنگی مهدویت در رسانه‌ها» عنوان فصل پنجم از این کتاب است که رسانه‌های مهدویت در رسانه‌های مکتوب و نوشتاری، دیداری،  شنیداری (سازمان صدا و سیما و سینما)، و دیجیتالی و اینترنتی (بازی و انیمیشن) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

نویسنده در فصل ششم از کتاب «مهدویت و سیاست‌های فرهنگی ترویج آن در جمهوری اسلامی ایران» به بیان توصیه‌های سیاستی پرداخته است، در این فصل، پس از شناسایی مسائل ترویج مهدویت و نقش رسانه‌ها در ترویج مهدویت تبیین شده و توصیه‌های سیاستی ترویج مهدویت را تشریح و در ادامه، سیاست‌های خاص فرهنگی ترویج مهدویت را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

برشی از اثر

«مهم‌ترین آینده‌پژ‌وهی قرآنی، ترسیم جامعه آرمانی قدسی و وعده به تحقق قطعی آن است. ایران اسلامی با چشم انداز ۲۰ ساله‌ای که مقام معظم رهبری برای کشور ابلاغ کردند، صاحب یک چشم انداز بزرگ و الهام بخش شده است. این چشم انداز برای تمام سازمان‌های دولتی، الزام یا «باید» است. بر این اساس باید با استفاده از رویکرد تصویر‌پردازی، هنجاری و اکتشافی آینده‌پژوهی به سمت ترسیم یک چشم انداز حرکت کرد.

چشم انداز مهدویت ستاره راهنمایی است که باید تمام فعالیت‌های آینده‌پژوهانه را به سمت آن هدایت کرد، بر این اساس هر نوع چشم انداز و در هر سطحی که باشد و هر نوع طرح و الگو در آینده‌پژ‌وهی دینی باید از چشم‌انداز مهدوی تحقق یابد.

در این راستا، برای فراهم‌سازی چشم انداز و ایجاد امید و تحرک در جامعه اسلامی و دستیابی به وضعیت مطلوب باید چشم انداز مهدوی را به آینده تصویر شده کوتاه مدت تقسیم کرد. چنین چشم‌‌اندازی می تواند الهام‌بخش و حرکت آفرین باشد.

روش چشم انداز جامعه آرمانی مهدوی از دو منظر ضرورت دارد: اول آنکه وضعیت مطلوب از مدینه فاضله مهدوی در جمهوری اسلامی ایران را معماری کنیم و دوم این که وضعیت مطلوب را با نگاه ارزش‌های اسلامی به تصویر کشیده، قادر به مهندسی آن در وضعیت مطلوب باشیم.

علاقه‌مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.