دومین دوره مسابقه سراسری نمایشنامه‌نویسی اقتباسی «چهارراه» به پایان رسید

به گزارش حلقه وصل، در ابتدای این مراسم کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری عنوان کرد: ادبیات کهن و میراث ماندگار ادبیات منظوم‌مان سرشار از قصه‌های دراماتیک و نمایشی است، ما باید به آن تفاخر کنیم. اما نزدیک به ۲ دهه است که ما از ادبیات غنی کهن، آرکائیک و منظوم‌مان در عرصه هنرهای نمایشی غافل شده‌ایم.

وی افزود: وقتی کرونا تئاتر و همه ما را به اغما برد، فرصت را غنیمت شمردیم و با مدیریت و طراحی ایوب آقاخانی این مسابقه نمایشنامه‌نویسی را بنا نهادیم تا شاید بتوانیم کمکی به جریان نمایشنامه‌نویسی کشورمان کرده باشیم و هم دوباره جوانان و پیشکسوتان و صاحبان قلم را به سمت نگارش این گونه از نمایشنامه سوق دهیم تا چنین اجراهایی در سال‌های آتی چه در جشنواره فجر و چه در اجرای عمومی شاهد باشیم.

وی ادامه داد: مردم ما این شکل تئاتر را دوست دارند. میراثی است که نویسندگان بزرگ برای ما گذاشتند و ما وظیفه داریم به آن بپردازیم. یکی از اهداف ما تربیت نمایشنامه‌نویسان جوان و مستعد در استان‌ها بود که آنها را آموزش داده و به این سو سوق دهیم. امیدوارم که این جریان نمایشنامه‌نویسی اقتباسی از آثار کهن ادامه یابد. ما می‌توانیم با این شکل از نمایشنامه‌نویسی در تولید و اجرا در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.

در ادامه این برنامه با پخش یک کلیپ، از مرحوم سعید تشکری یاد شد.

سپس ایوب آقاخانی مسئول دفتر مطالعات و پژوهش‌های مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و طراح و دبیر مسابقه سراسری نمایشنامه‌نویسی اقتباسی «چهارراه» با یادی از زنده‌یاد سعید تشکری، نمایشنامه‌نویس فقید بیان کرد: هر قلمی که روی زمین می‌افتد، از بزرگترین زلزله‌ها آسیب بیشتری دارد، بزرگترین شکستی است که بشریت می‌خورد.

آقاخانی با اشاره به چگونه شکل گرفتن این رویداد، گفت: آن زمان شروع کرونا که همه با هشتگ‌ها مسئولیت اجتماعی خود را تمام شده تلقی می‌کردند، ما گفتیم که لطفا در خانه در بمانید اما با کتاب در دست و با قلم آشنا شوید. بیش از ۷۰ اثر به دومین دوره این مسابقه رسید که داریوش مودبیان، محمد حسین ناصر بخت و مهرداد رایانی مخصوص داوری میان آثار را برعهده داشتند که در نهایت برگزیدگان را از ۶ استان کشور معرفی کردند.

دبیر مسابقه سراسری نمایشنامه‌نویسی اقتباسی «چهارراه» اظهار کرد: ایران جزو معدود کشورهای جهان است که عمیق‌ترین ریشه ادبی را دارد که تاریخ تمدن و ادبیات آن را کمتر کشوری دارد. متاسفانه نسل کنونی دانشجویان تئاتر که به دهه ۸۰ رسیده‌اند با فرهنگ ادبی ایران زمین بیگانه‌اند. متاسفانه با نسلی مواجهیم که دغدغه‌های کاوش در شرایط فرهنگی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود را ندارد و به همین دلیل همه قضاوت‌هایشان هیجانی است. برای همین نمایش‌های موفق از این نسل، نمایش‌هایی هستند که بیشتر بر مبنای سطحیات داستانی و فرم‌های قوی حرکت می‌کنند. متاسفانه همه جای جهان به سمت سرعت و سطحی‌نگری حرکت می‌کند. اگر ما به ریشه‌هایمان بازنگردیم، آینده خود را به درستی نمی‌توانیم بسازیم و این یک شعار فلسفی نیست.

آقاخانی با اشاره به اهمیت توجه به چهره‌های مهم نمایشنامه‌نویسی و تئاتر، گفت: در اسکاندیناوی جشنواره‌ای به نام ایبسن و به شکل جهانی هر سال در یک کشور برگزار می‌کنند. در کشور ما شبیه‌ترین فرد به ایبسن، زنده‌یاد اکبر رادی است. ما هم می‌توانیم جشنواره اکبر رادی را در جهان راه بیاندازیم ولی ظاهرا هیچ دولت و مسئولی به فکر چنین ارائه‌ای برای ایجاد تفاخر برای چیزهایی که داریم، نیفتاده است. ما بسیاری از داشته‌هایمان را نمی‌توانیم و انگار نمی‌خواهیم، ارائه دهیم. درحالیکه جهان داشته‌های کم خود را به بیشترین و پر سر و صداترین شکل نشان می‌دهد و این خطای ماست.

وی اضافه کرد: امسال در یک بخش نیز ۴ نمایشنامه‌ برگزیده سال قبل اجراخوانی شد که وحید نفر و جواد روشن داوری این بخش را عهده داشتند. کارگاه‌های آموزشی نیز در این دوره از مسابقه نمایشنامه‌نویسی «چهارراه» برگزار شد. همچنین براساس تفاهم صورت گرفته با محسن سوهانی مدیرکل هنرهای نمایشی رادیو و مدیر رادیو نمایش و امین رهبر مدیر دفتر ادبیات نمایشی اداره کل هنرهای نمایشی رادیو، قرار بر این شد محصولات این مسابقه برای استفاده رسانه‌ای به شکل تولید نمایش‌های رادیویی و … مورد توجه قرار بگیرد.

در بخش دیگری از این مراسم محمدحسین ناصر بخت عنوان کرد: چهارراه تلاقی ادبیات و تئاتر است. اگر تاریخ تئاتر ایران را از دوره ناصری مرور کنیم، در همان قدم‌های نخست می‌بینیم که نویسندگان و مترجمان ما تلاش کردند که در حوزه اقتباس تجربه‌هایی داشته باشند. اساسا آشنایی ما با تئاتر گویی از مسیر اقتباس عبور کرد.

وی افزود: با پژوهش در حوزه نمایش‌های سنتی، متوجه شدم که اقتباس خیلی پیش‌تر در حوزه اولین متون نمایش ایرانی، در شبیه‌خوانی نیز انجام شده است. بسیاری از مجالس شبیه‌خوانی حاصل اقتباس هستند و متن‌های محوری این گونه نمایشی بر اساس اقتباس از مقتل‌ها و واقعه‌نامه‌ها به وجود آمدند.

ناصر بخت بیان کرد: ادبیات معرف ماست. حافظ، سعدی، فردوسی، مولانا و … تجربه زیستی انسان در این منطقه از جهان را در آثارشان بازمی‌تابانند. نمایشنامه‌نویسی اقتباسی یکی از مسیرهایی است که می‌تواند ما را برای رسیدن به تئاتر ملی کمک کند. مخاطب به تئاتری توجه خواهد کرد که خودش را در آن ببیند. ادبیات ما، چه ادبیات کهن و چه ادبیات معاصر، انسان ایرانی را بازمی‌تاباند. ما اگر از ادبیاتمان کمک بگیریم، مطمئنا مخاطب تئاتر از آن استقبال خواهد کرد.

در ادامه و با حضور وحید نفر، توحید معصومی، محسن سوهانی و امین رهبر برگزیدگان بخش نمایشنامه‌خوانی معرفی شدند.

در بخش بازیگر زن، لوح تقدیر به گلچهره زند، توضیح‌خوان اثر «چشم‌های آسمان سرخ‌اند» اهدا شد. همچنین در این بخش پریسا مقتدی برای «چشم‌های آسمان سرخ‌اند»، بهار کریم‌زاده برای «چو ایران مباد» و رویا فلاحی برای «رستم‌کشی» با اهدای لوح شایسته تقدیر معرفی شدند و دیپلم افتخار این بخش به آتوسا راستی رسید.

در بخش بهترین بازیگر مرد از حضور موثر و تلاش چشمگیر بهرام سروری‌نژاد در اجرای ۳ اثر تقدیر شد. همچنین در این بخش با توجه به فاصله کم کیفی هنرمندان، ۳ بازیگر بدون الویت انتخاب شدند. بر این اساس امیر منوچهری برای «چشم‌های آسمان سرخ‌اند»، حسین احمدخانی برای «چو ایران مباد» و فریدون محرابی برای «رستم‌کشی» جوایز این بخش را دریافت کردند.

در بخش کارگردانی نیز سعید نجفیان برای کارگردانی «چو ایران مباد» شایسته تقدیر شناخته شد. همچنین دیپلم افتخار به بهرام سروری‌نژاد برای نمایش «چشم‌های آسمان سرخ‌اند» اهدا شد و در این بخش محمدرضا قلمبر برای «هزاره‌های سنگی» کارگردان برتر شد.

پس از آن با حضور کوروش زارعی، محمدحسین ناصر بخت، داریوش مودبیان، مهرداد رایانی مخصوص، ایوب آقاخانی و ناصر آویژه جوایز بخش اصلی این مسابقه اهدا شد.

با اهدای لوح تقدیر و مبلغ پنجاه میلیون ریال از «در باران آمد» نوشته اصغر گروسی از فارس، «گذر عیاران» نوشته محمد فخرایی مطلق از بوشهر و «آیین دست‌اندازی» نوشته علیرضا سعیدی کیاسری از مازندران تقدیر شد.

همچنین لوح تقدیر و صد میلیون ریال به عنوان جایزه سوم به «سرپرستان» نوشته آرزو بهرامی از زنجان اهدا شد. لوح تقدیر و صد و پنجاه میلیون ریال به عنوان جایزه دوم نیز به «قصه‌های قلعه قرمز» نوشته زینب زاولان از اصفهان رسید.

نمایشنامه «سمک عیار را بکش» نوشته مهدی اکبری از البرز به عنوان اثر برتر دومین مسابقه سراسری نمایشنامه‌نویسی اقتباسی «چهارراه»، لوح تقدیر و جایزه دویست میلیون ریالی این رویداد را دریافت کرد.