کتابی که روش‌های درآمدزایی هیأت‌ها را آموزش می‌دهد

حلقه وصل: حجت‌الاسلام حمزه معلی، مسئول دفتر اقتصاد جامعه ایمانی مشعر و معاون علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه اظهار داشت: کتاب اقتصاد هیأت سال ۹۹ در ۱۵۱ صفحه منتشر شد. این کتاب در دو بخش اصلی تدوین شده است. بخش اول به واکاوی مسائل اقتصادی در ساختار هیأت می‌پردازد. بخش دوم به تبیین کارکردهای هیأت در اقتصاد کشور اختصاص دارد.

وی ادامه داد: در بخش نخست اصول جذب کمک‌های مردمی در هیأت، مسائل مالی هیأت‌ها و ساختار اقتصادی در هیأت مطرح شده است. بخش دوم کتاب که بخش مهم، نو و جذاب آن است به تبیین کارکردهای هیأت در اقتصاد کشور با رویکردهای فرهنگ‌سازی، اشتغال‌زایی، کمک به بحران‌های غیرمترقبه از قبیل سیل و زلزله می‌پردازد. هیات‌ها با بهره‌گیری از ارزش‌های دینی متبلور در عاشورا و الگوگیری از سیدالشهدا ع و یاران باوفایش، واجد ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که زمینه بهره‌گیری و تشکل سازی در همه زمینه‌های اجتماعی از جمله اقتصاد را فراهم می‌کند.

روند مالی هیأت‌ها در گذشته چگونه بود؟
معلی تصریح کرد: در قسمتی از متن این کتاب آمده است: «مدیریت مالی هیأت‌ها به گونه‌ای بود که بسیاری از آن‌ها بودجه آماده و از پیش تعیین‌شده‌ای برای برپایی مراسم عزاداری نداشتند و همان‌طور که مراحل آماده‌سازی هیأت پیش می‌رفت، سازوکار مدیریت اقتصادی و تأمین مالی هزینه‌های هیأت نیز طراحی می‌شد. به این طریق هیأت بیشتر از طریق نذرها و انفاق‌های مردمی تأمین مالی می‌شد. مثلاً هزینه اطعام و فعالیت‌های شب‌های مختلف ماه محرم را بانیان آن شب برعهده می‌گرفتند؛ مدیر هیأت نیز تنها وظیفه هدایت بانیان و ایجاد هماهنگی بین آن‌ها را بر عهده داشت. در بسیاری از موارد خود مدیر هیأت نیز یکی از بانیان اصلی هیأت بود؛ شاید به همین دلیل بود که بزرگترین هیأت‌ها در بازار و با مدیریت تجار مذهبی شکل می‌گرفت. بعدها مکان‌هایی نیز برای برگزاری هیأت حضرت اباعبدالله علیه‌السلام وقف شد که کارکرد آن تأمین مکان، یا هزینه آن بود.»

مسئول دفتر اقتصاد جامعه ایمانی مشعر اضافه کرد: مسائل اقتصادى به عنوان موتور حرکت فعالیت‌هاى فرهنگى، همواره یکى از دغدغه‌هاى هیأت‌هاى مذهبى بوده است و راهى است که هیأت‌هاى مذهبى همانند همه مجموعه‌هاى مردمى، براى حفظ حیات خویش، چاره‌اى جز گذر از آن ندارند. ظرفیت عظیم هیأت با استفاده از فرصت ارزش‌هاى زیباشناختى، اخلاقى و اجتماعى می‌تواند بیش از سایر بخش‌ها، ارزش‌هاى اقتصادى خلق کند.

کتابی که به سوال اصول و روش‌های درآمدزایی و هزینه‌های هیأت پاسخ می‌دهد

وی با اشاره به اینکه کتاب «اقتصاد هیأت»، روابط داخلی هیأت و رابطه آن با جامعه را با استفاده از تئوری‌های اقتصادی بررسی می‌کند، گفت: هرچند به خدمات هیأت، عموماً به دید یک محصول سودآور نگریسته نمی‌شود؛ اما می‌توان از تئوری‌های اقتصادی در تبیین عملکرد این خدمات، در هیأت و در جامعه سود جست. «اقتصاد هیأت» به دنبال جواب سؤال‌هایی از این قبیل است: اصول و روش‌های درآمدزایی و هزینه‌های هیأت چیست؟ رابطه اعضا و نحوه خدمت‌رسانی آن‌ها به هیأت از نگاه اقتصادی چگونه است؟ نقش هیأت به‌عنوان یک سربازِ عرصه جهاد اقتصادی و یک نهاد فرهنگ‌ساز در زمینه اقتصاد اسلامی چیست؟

معلی تصریح کرد: این کتاب برای نخستین‌بار شاخه جدیدی را در اقتصاد معرفی می‌کند که مخصوص بوم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران است. بنابراین توجه محققان و نویسندگان این عرصه را می‌طلبد. چراکه بدون شناخت و تحلیل دقیق از ظرفیت‌های نهادها و سازمان‌های موثر در کشور، ارائه برنامه پیشرفت و توسعه کامل نخواهد بود. در غرب اقتصاددانان مسیحی پیرامون نقش کلیسا در پیشرفت اقتصادی و افزایش سرمایه اجتماعی، کار علمی و پژوهشی صورت قابل توجهی انجام داده‌اند اما ما در خصوص اقتصاد مسجد و هیأت که از جهت اثرات و قابلیت‌های اجتماعی قابل مقایسه با کلیسا نیست، کمتر کار علمی درخور و شایسته‌ای انجام داده‌ایم. این کتاب برای نخستین‌بار تلاش کرده تا نقش هیات در مسیر پیشرفت اقتصادی را مطرح کند.

کسب عنوان کتاب «اقتصاد هیأت» در جایزه کتاب سال حوزه

مسئول دفتر اقتصاد جامعه ایمانی مشعر در پایان خاطرنشان کرد: کتاب «اقتصاد هیأت» در بیست‌ و سومین دوره جایزه کتاب سال حوزه به عنوان قابل تحسین دست پیدا کرد. این کتاب علمی و ترویجی است، اما با رویکرد استفاده مدیران هیأت‌ها تالیف شده است به همین دلیل شایسته تحسین انتخاب شد.

کتاب «اقتصاد هیأت»، یکی از کتاب‌های منتشر شده در دفتر اقتصاد جامعه ایمانی مشعر است. این کتاب که حاصل تلاش دو تن از محققان این عرصه، حجت الاسلام حمزه معلی و محسن رحمتی‌نیا است به چگونگی رابطه مقوله «هیأت» و «اقتصاد» می‌پردازد. علاقه‌مندان برای برای تهیه این کتاب می‌توانند از اینجا اقدام کنند.