خوزستان: غازهای پیشانی سفید کوچک در هورالعظیم خشکیده + عکس

به گزارش حلقه وصل؛  مشاهده و تصویربرداری از بیست غاز پیشانی سفید کوچک با نام علمی Anser erythropus  و یک عروس غاز Branta ruficollis در حاشیه هورالعظیم مرگ دیده در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۴۰۰، توسط فعال محیط زیست سید باقر موسوی انجام شده است.

البته سابقاً در سال ۲۰۰۹ میلادی نیز موسوی موفق شده بود برای نخستین بار در جنوب غرب از غاز پیشانی سفید کوچک در هورالعظیم تصویربرداری کند.

در زمستان ۹۶ سید باقر موسوی پس از حدود پنج دهه غیبت این پرنده زیبا از تالاب‌های ایران توانست چهار عروس غاز در خوزستان مشاهده و از آن‌ها تصویربرداری کند که در همان زمان عکس‌های این دو جفت منتشر شد. شاخص‌ترین کلید شناسایی غاز پیشانی سفید کوچک، پیشانی سفید بزرگ، حلقه زرد رنگ دور چشم و اندازه کوچکتر آن نسبت به غاز پیشانی سفید است.

این گروه که در جنوب غرب کشور مشاهده شد، اولین گروه از این گونه نادر بود که بعد از سال ۱۳۹۶ مشاهده و از آن تصویربرداری شده است.  در میان این گروه بیست‌تایی از غاز پیشانی سفیدکوچک، یک عروس غاز هم مشاهده شد که این پرنده نیز شدیداً کمیاب و در خطر انقراض است.

اینکه بعد از ده‌ها سال برای اولین بار چنین دسته نسبتاً بزرگی از این نوع غاز کمیاب در سطح کشور مشاهده می‌شود جای خوشحالی فراوان دارد اما متاسفانه بزرگترین زیستگاه زمستان گذر این پرنده (هورالعظیم) همچنان در وضعیت بحرانی بسر می‌برد.

 نیمه جنوبی هورالعظیم که متشکل از پس‌آب‌های کشاورزی و فاضلاب شهری است، از حالت طبیعی تالابی خارج شده و از لحاظ اکولوژیکی دیگر نمی‌توان آن را جزء تالاب طبیعی هورالعظیم به حساب آورد. نیمه شمالی تالاب نیز در محاصره دایک‌ها و جاده‌ها قرار دارد و به‌صورت نیمه‌جان و تقریبا خشک شده است، مجراهای کوچکی از کرخه در آن قابل مشاهده است که تنها بقایای طبیعی هورالعظیم در کنار این مجراها وجود دارد.

بعد از خطر نابودی زیستگاه طبیعی غازپیشانی سفید کوچک قضیه شکار این پرنده پیش می‌آید؛  در خوزستان که هر ساله محمیه‌های شکار پرندگان(شکارگاه‌های حرفه‌ای) برپا می‌شود، خطر بزرگی این پرنده را تهدید می‌کند.

در سال گذشته به منظور مقابله با محمیه‌ها در خوزستان سازمان مردمی درنا امید پناهگاهی برای پرندگان مهاجر ایجاد کرد که توانست جان بیش از بیست هزار پرنده مهاجر را از گزند شکارچیان و محمیه‌داران حفظ کند. ایجاد پناهگاه برای پرندگان مهاجر می‌تواند امنیت لازم را برای زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر ایجاد کند.

پرندگانی که در محمیه‌ها فرود می‌آیند، خیلی سریع متوجه این نقطه امن شده و به‌سوی پناهگاه جابه‌جا می‌شوند این اتفاق دقیقا در سال گذشته رخ داد و بسیاری از پرندگانی که در محمیه‌های اطراف پناهگاه پرندگان ۹۹-۱ مستقر شده بودند به سمت این پناهگاه آمده و تا انتهای زمستان در آن مستقر شدند.

ایجاد پناهگاه پرندگان در سال گذشته باعث شد تا جوامع محلی و به‌ویژه خیلی از شکارچیان نگاه خود را به پرندگان مهاجر تغییر دهند و بسیاری از افراد در حفظ و نگهداری پناهگاه کمک کردند. در عمل ثابت شد که چنین حرکتی باعث ترویج و تأثیر سریع فرهنگ زیست محیطی در میان جوامع محلی می‌شود.

تا زمانی که هورالعظیم از بی آبی، آلودگی نفتی و پساب‌های کشاورزی و شهری و همچنین فعالیت‌های بی حد و مرز نفتی رنج می‌برد آینده تنوع زیستی این تالاب ارزشمند هم به‌سوی فنا و نابودی پیش می‌رود.

امیدواریم در دولت انقلابی با تخصیص حق‌آبه طبیعی و واقعی این تالاب از پشت سدهای بالادست نظیر سد کرخه موجبات احیای این تالاب بزرگ فراهم شود تا ضمن جلوگیری از مرگ و نابودی بستر بیولوژیکی تالاب بتوان معضل بزرگ ریزگردها را هم حل کرد.