خراسان رضوی: تجلیل از 17 برگزیده شهرستانی مهرواره اوج/ پناهیان: دین را باید در عرصه عمل تبلیغ کرد

به گزارش حلقه وصل؛ نشست ملی «کوثر هدایت سلام الله علیها» با حضور مدیران کل تبلیغات اسلامی سراسر کشور، معاونان فرهنگی، راهیاران شهرستانی و راهیاران شهرستانی بنیاد هدایت در مشهد مقدس برگزار شد.

مسجد و امام شایسته، لازمه تمدن اسلامی است

حضرت آیت‌الله حسین نوری همدانی در پیامی به این نشست، اسلام را دینی تمدن ساز دانستند و بر نقش محوری مسجد در ایجاد تمدن اسلامی تأکید کردند. متن کامل این پیام به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و تحیت به آن مجمع محترم که با حضور علماء و فضلاء و فرهیختگان تشکیل گردیده است.

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُولَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِینَ  لَهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ ( بقره، ۱۱۴)

 جامعه‌ای نیازمند پیشرفت و تحول می‌باشد و اصولاً جامعه تحول خواه به پیشرفت دست پیدا خواهد کرد و اغلب جوامع پیشرفته، تحول را براساس فرهنگ مردم خود آغاز می‌کنند. در این میان دین را از عوامل و عناصر تمدن به شمار می‌آورند و این از آن جهت است که دین تأثیر غیرقابل انکاری در جوامع بشری دارد.

در دوران معاصر ما نیز این موضوع مورد توجه است و در ساختار اجتماعی همچنان جایگاه دین از موقعیت خاصی برخوردار است و امروز باید دقت کرد نقش دین در ایجاد و تداوم تمدن بشری نقش اساسی است و در بین ادیان، دین اسلام از پویایی خاصی برخوردار است و در دوران های مختلف تاریخی توانست اثرگذار باشد، به تعبیر دیگر دین اسلام یک دین تمدن سازاست دینی که توسعه فرهنگی و سیاسی و اقتصادی را اهمیت می‌دهد.

در حال حاضر و عصر معاصر ما نیز در شکل‌گیری ساختارهای نوین اجتماعی، دین همچنان حضور مؤثر و پررنگ دارد یکی از این نمادهای اثر گذار مساجد است، مسجد از آغاز اسلام به عنوان مهمترین مرکز برای تمدن سازی محسوب می‌شود. امروز مسجد همان نقش و اهمیت را می‌تواند داشته باشد همانطور که در گذشته محل گردهمایی‌ها و تجمعات دینی و سیاسی بود؛ امروز نیز باید با برجستگی بیشتری نمود پیدا کند. مسجد هیچگاه و در هیچ زمانی از تاریخ فقط به عنوان یک مکان مقدس برای اعمال عبادی و فردی محسوب نمی‌شود، بلکه مسجد تجلی یک فرهنگ و تفکر اسلامی بود.

از ظاهر مسجد و بهره مندی از معماری اسلامی گرفته تا درون آن اجتماع عبادی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و قضائی، همه و همه از موارد کاربری این مکان مقدس است و در واقع مسجدی که حضرت امیر علیه السلام با این ویژگی او را معرفی می‌کند.

در روایتی از امیرالمومنین علیه السلام آمده است که فرمودند: «وَ کَانَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: مَنِ اِخْتَلَفَ إِلَى اَلْمَسَاجِدِ أَصَابَ إِحْدَى اَلثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِی اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آیَةً مُحْکَمَةً أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً أَوْ کَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ یَسْمَعُ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أَوْ یَتْرُکُ ذَنْباً خَشْیَةً أَوْ حَیَاءً » (وسائل الشیعه، ج۳، ص۴۸۰)

بر این اساس نقش مساجد در ایجاد تمدن اسلامی یک نقش محوری است و این محوریت، زمانی تجلی پیدا می‌کند که دارای یک امام شایسته باشد، در واقع تمدن اسلام بر پایه معارف دینی و بهره‌مندی از مباحث فقهی و اصولی و دستاورد حدیثی و بیان اهل بیت علیه‌السلام است که شکل می‌گیرد و برای ترغیب مردم به این موضوع با بیان شایسته و متکی بر عقلانیت امام یک مسجد، محل بسیار مهم و اثرگذار است.

در کشور ما نقش اثرگذار مسجد و یک امام شایسته کاملاً در تجربه تاریخی ما مشخص است، یکی از عوامل موفقیت پیروزی انقلاب اسلامی محور قرار دادن مساجد بود و هر مسجدی که امام بصیر و عالم عامل داشت محور بود و محل تربیت افراد آگاه و مطلع و در بعد از پیروزی انقلاب در دوران دفاع مقدس نقش مسجد بی‌بدیل بود و همچنین در تربیت نیروهای انقلابی برای پذیرش مسئولیت‌های نظام اسلامی مؤثر بوده است و لازم است نقش اولیه مساجد در دوران ابتدای اسلام و همچنین زمان انقلاب و دوران دفاع مقدس زنده شود و مساجد با محوریت امام جماعت در رسیدگی به امور فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مردم فعال شود. در جریان اخیر بیماری کرونا دیدیم که بعضی از مساجد بسیار در کمک رسانی به مردم و اقشار نیازمند مؤثر بوده‌اند.

مسجد و امام جماعت در طراز انقلاب باید علاوه بر اعمال واجب و مستحب عبادی، بصیرت افزایی، دشمن شناسی معرفی ثمرات این انقلاب و زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهداء و عملی کردن مسیره امام (راحل) را در نظر داشته باشند و خود را در کنار مردم قرار دهد و مسجد را محور تمام فعالیت‌ها معرفی کند و شرایط را برای کارهای مختلف فراهم آورد و محلی برای حضور اقشار مردم خصوصاً جوانان و بانوان باشد.

امروز ائمه محترم جماعت با بهرمندی از نظرات امام راحل و رهبری معظم انقلاب خصوصاً آشنایی صحیفه نور و دفتر تبیان می توانند مفید باشند. در پایان لازم می دانم از همه دست اندرکاران این برنامه خصوصاً سازمان محترم تبلیغات اسلامی تشکر نمایم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.

پناهیان: اصلی‌ترین کار امام، ترویج ولایت عرضی و تشکیل شبکه مردمی است

حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان سخنران مذهبی و عضو هیأت امنای بنیاد هدایت نیز در این مراسم پیرامون مسئله تبلیغ گفت: هیچ‌گاه تبلیغ از عمل جدا نبوده و صحنه عمل در موارد بسیاری همان صحنه تبلیغ بوده است. اکثر مواقع رفتارها موجب دعوت مردم به دین شده که در سیره اولیا خدا نیز همین رویه جاری بوده است.

وی با بیان اینکه رابطه تنگاتنگ تبلیغ و عمل موضوعی قابل تأمل است، افزود: دین را باید در عرصه عمل تبلیغ کرد، اما قدرتمندان به دلیل مخالفت با اولیا خدا، با دخالت دین در صحنه عمل نیز مخالفت دارند. صنف طلاب‌ نسبت به صنوف دیگر بیشترین آمار شهدا را دارد و امروز نیز تبلیغ معطوف به صحنه عمل، سخت‌تر از آن چیزی است که تاکنون بوده است. هرچه جامعه جلوتر می‌رود، امتحان الهی در صحنه عمل نیز دشوارتر می‌شود و ما امروز در معرض امتحان سخت‌تری نسبت به گذشته قرار داریم.

پناهیان با بیان اینکه امروز عرصه تبلیغ از جهاتی دشوارتر از دوران انقلاب، دفاع و مقدس و دوران مشروطه است، ادامه داد: این دشواری طبیعی است چراکه این امر لازمه پیشرفت است. خداوند به اقتضای نعمت‌های اعطایی، از بنده خود امتحان می‌گیرد و به کسی بیهوده نعمتی را ارزانی نمی‌دارد و وجود نعمت‌هایی همچون امنیت و افتخار به ۴۰ ساله شدن انقلاب، مسئولیت سنگین‌تری را بر دوش ما می‌گذارد و به اعتقاد من لازمه نزدیکی به ظهور نیز پشت سر گذاشتن همین امتحانات است.

آموزش عقاید نباید نقطه آغاز آموزش‌های دینی باشد

عضو هیئت امنای بنیاد هدایت با انتقاد از روند مرسوم در آموزش دین بیان داشت: اثر روانشناختی شروع آموزش دین با اصول عقاید این است که افراد تصور می‌کنند، مسئله اصلی معتقد شدن به فضایل اولیا خداست و این تلقی موجب می‌شود که افراد، معتقدبودن خود را کافی بدانند؛ در صورتی که یقین در مرحله عالی‌تری از اعتقاد قرار داد و قرآن کریم نیز هیچ‌گاه ایمان را عامل عاقبت به خیری اعلام نکرده بلکه آن ‌چیزی که در قرآن ملاک عاقبت بخیری بیان شده، تقوا است.

پناهیان اضافه کرد: تقوا از یک نوع، جوشش درونی را حکایت می‌کند که فراتر از اطاعت است؛ صرف اطاعت پذیری و اعتقاد داشتن همه مسائل را حل نمی‌کند، بلکه لازمه آن نصرت است و نصرت نیز بصیرت می‌طلبد. آموزش عقیدتی دین منهای صحنه عمل همان چیزی است که در عرصه طاغوت رواج داشته که این نوع آموزش به اعتقاد من مصداق سکولار است.

اعتقاد و اخلاق در صحنه عمل اجتماعی بروز پیدا کند

این استاد حوزه و دانشگاه بسیاری از دین گریزی‌ها را ناشی از همین تلقی غلط دانست و گفت: اعتقادات باید باشد اما باید در جای اصلی خود قرارگیرد و اعتقاد و اخلاق در صحنه عمل اجتماعی نمود پیدا می‌کند. لازمه وجود اخلاق پذیرفتن مسئولیت اجتماعی است. اخلاق زمانی معنا پیدا می‌کند که در کنار یکدیگر قرار بگیریم و در غیر این صورت اخلاق نیز معنایی نخواهد داشت.

وی همچنین عنوان کرد: چیزی که در تاریخ صدر اسلام موجب انحراف مردم می‌شد، عدم بصیرت نبوده بلکه مشکل این است که دین در جامعه ولایی فراتر از ولایت طولی است و در کنار آن ولایت عرضی نیز باید وجود داشته باشد که لازمه تحقق آن شکل‌گیری احساس مسئولیت اجتماعی است.

پناهیان افزود: قرار گرفتن ولایت عرضی در کنار ولایت طولی از تأکیدات مرحوم آیت‌الله شاه آبادی و رهبر معظم انقلاب است. ولایت عرضی هنوز شکل نگرفته و امروز اصلی‌ترین کار امام جماعت، تلاش برای شکل‌گیری همین نوع ولایت است؛ هر امام جماعتی باید یک شبکه مردمی را شکل بدهد.

احساس مسئولیت اجتماعی؛ لازمه تحقق مردمی شدن دولت

وی با بیان اینکه آن‌چیزی که اقتصاد امروز کشور ما را زمین زده، عدم توجه به اقتصاد تعاونی است، گفت: رهبر معظم انقلاب نیز بر این مهم تأکید دارند و باید مردم را نیز به چنین اقتصادی ترغیب کنیم. ما سال‌ها نیازمند قدرت ولایت برای توسعه دین بودیم و این مرکزیت فراهم شد؛ اما رخنه تمدن غربی و فردمحور، سبک زندگی‌ها را تغییر داده است.

پناهیان در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر زندگی جمعی و مسئله فرزندآوری اعلام داشت: تفرق در زندگی‌ها رواج یافته و یکی از جلوه‌های متفرق زندگی‌کردن نیز همین مسئله کم فرزندآوری است. ترجیح کم فرزندی یکی از علائم نیاموختن زندگی جمعی است؛ شما مبلغان دین باید پیام‌آور کار جمعی باشید چراکه لازمه تحقق تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر مردمی‌شدن دولت یا همان مردم سالاری دینی، پذیرفتن همین زندگی جمعی و احساس مسئولیت اجتماعی است.

پایان بخش این مراسم، تجلیل از ۱۷ مدیر شهرستانی برتر در مهرواره اوج بود که اسامی آنها به شرح زیر است:

از استان خراسان شمالی، حجت‌الاسلام مهدی براتیان، مدیر شهرستان بجنورد
از استان لرستان، حجت‌الاسلام علی صیادی، مدیر شهرستان پلدختر
از استان مازندران، حجت‌الاسلام سید عبدالله حسینی، مدیر شهرستان محمود آباد
از استان مازندران، حجت‌الاسلام میکائیل محمدپور، مدیر شهرستان بابلسر
از استان مازندران، حجت‌الاسلام محمد بابایی، مدیر شهرستان بهشهر
از استان گیلان، حجت‌الاسلام حسن ملائکی، مدیر شهرستان لاهیجان
از استان گیلان، حجت‌الاسلام علیرضا ابراهیم زاده، مدیر شهرستان صومعه سرا
از استان گلستان، حجت‌الاسلام سید خلیل صفی الحسینی، مدیر شهرستان گنبد
از استان گلستان، حجت‌الاسلام عبدالعلی چراغچی، مدیر شهرستان مینو دشت
از استان کرمان، حجت‌الاسلام اکبر سلطانی، مدیر شهرستان کرمان
از استان کرمان، حجت‌الاسلام حسین محمدی، مدیر شهرستان جیرفت
از استان کرمان، حجت‌الاسلام اسماعیل قلی زاده، مدیر شهرستان زرند
از استان البرز، حجت‌الاسلام علی عالمی، مدیر شهرستان کرج
از استان چهارمحال و بختیاری، حجت‌الاسلام حمید بهرامی، مدیر شهرستان سامان
از استان اصفهان، حجت‌الاسلام محمود مرادی، مدیر شهرستان اصفهان
از استان اصفهان، حجت‌الاسلام حسن بابایی، مدیر شهرستان شاهین شهر
از استان اصفهان، حجت‌الاسلام داود صائبی، مدیر شهرستان لنجان