مرگ‌های سینمایی که در ۲۰۲۱ رقم خورد

به گزارش حلقه وصل، مرگ ناگزیر امسال نیز برخی ستاره‌ها و سینماگران الهام‌بخش را از دنیای هنر هفتم گرفت و شاید چشمگیرترین فقدان مربوط به «ژان پل بلموندو» بازیگر مشهور و از آخرین بازمانده‌های موج نوی سینمای فرانسه باشد که در ششم سپتامبر در سن ۸۸ سالگی درگذشت.

(ژان پل بلموندو) ۹ آوریل ۱۹۳۳ - ۶ سپتامبر ۲۰۲۱

این بازیگر سرشناس فرانسوی در طول شش دهه فعالیت سینمایی در بیش از ۸۰ فیلم نقش آفرینی کرد و در بیش از ۳۰ فیلم از فیلمسازان سرشناس بازی کرد: «هفت روز ... هفت شب» از «پیتر بروک» (۱۹۶۰) ؛ «دو زن» ساخته «ویتوریو دسیکا» (۱۹۶۰) ؛ «لئون مورین کشیش» و «کلاه» (۱۹۶۲) به کارگردانی «ژان-پیر ملیول»، «میمونی در زمستان» (۱۹۶۲) و «طمع در آفتاب» (۱۹۶۴) از «آنری ورنوی»، «مردی از ریو» (۱۹۶۴) ساخته «فیلیپ دو بروکا»، «آیا پاریس در حال سوختن است؟» (۱۹۶۵) ساخته «رنه کلمنت» و «پری دریایی می سی سی پی» (۱۹۶۹) به کارگردانی «فرانسوا تروفو». «ازنفس‌افتاده»، «ترس بر فراز شهر»، «پی یرو خله»، «طغیانگر»، «آلپاگور»، «دستبرد»، «حرفه‌ای»، «تک‌تاز» و «دزد پاریسی» از مهمترین فیلم‌هایی هستند که  «بلموندو» در آنها نقش آفرینی کرده است.

 با درگذشت «فرانسوا تروفو»، «اریک رومر»، «ژاک ریوت»، «ژاک دمی»، «آنیس واردا» و «آنا کارینا، «ژان پل بلموندو» ستاره فیلم «از نفس افتاده» در کنار کارگردان این فیلم «ژان لوک گدار» آخرین بازمانده‌های موج نو سینمای فرانسه محسوب می‌شدند. «بلموندو»  آخرین بار در سال ۲٠۱۱ مقابل دوربین رفت و در فیلم «از فیلمی به فیلم دیگر» اثر «کلود للوش» مقابل دوربین رفت.

«لینا ورتمولر» سینماگر ایتالیایی و نخستین زنی که نامزد اسکار شاخه بهترین کارگردانی شد امسال و در سن ۹۳ سالگی درگذشت. «ورتمولر» متولد رُم ایتالیا و از خانواده‌ای با اصالت سوئیسی بود که پس از پرداختن به عروسک‌ گردانی و بازیگری، کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی در عرصه تئاتر با «فدریکو فلینی» کارگردان بزرگ سینمای ایتالیا آشنا شد و در سال ۱۹۶۳ به عنوان دستیار کارگردان در فیلم معروف «هشت و نیم» استخدام شد و در همان سال فیلم «باسیلیکس ها» را به عنوان نخستین فیلمش کارگردانی کرد و موفق به کسب جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم لوکارنو شد. «ورتمولر» با پنجمین فیلم بلند خود با عنوان «هفت زیبا» توانست به عنوان نخستین زن نامزد اسکار شاخه بهترین کارگردانی شود. گرچه «ورتمولر» در نهایت در آن سال نتوانست اسکار کارگردانی را کسب کند اما مسیری را برای سینماگران زن هموار کرد که در نهایت به کسب جایزه بهترین کارگردان زن برای «کاترین بیگلو» در سال ۲۰۱۰ برای فیلم «هرت لاکر» به عنوان نخستین زن برنده اسکار کارگردانی و همچنین «کلوئی ژائو» برنده اسکار کارگرانی ۲۰۲۱ منجر شد. او در سال ۲۰۱۹ ستاره‌ای در تالار مشاهیر هالیوود کسب کرد و در همان سال جایزه اسکار افتخاری را به پاس یک عمر دستاورد در صنعت سینما دریافت کرد. 

«آنتونی شر» بازیگر انگلیسی آفریقایی تبار که در بسیاری از نقش‌های اصلی نمایش‌نامه‌ها شکسپیر به روی صحنه تئاتر رفته بود نیز امسال در سن ۷۲ سالگی درگذشت. او یکی از تحسین‌شده‌ترین بازیگران در نمایشنامه‌های ویلیام شکسپیر محسوب می‌شود که در سال ۱۹۸۲ به کمپانی نمایش رویال شکسپیر پیوست و در ۱۹۸۴ نیز در نخستین حضور موفق در نقش اصلی نمایش «ریچارد سوم» بازی کرد. او در در بسیاری از نقش‌های اصلی نمایش‌نامه‌های شکسپیر از جمله «هنری چهارم»، «داستان زمستان»، «تاجر ونیزی»، «اوتلو»، «مکبث» و «شاه لیر» به روی صحنه رفت و در کنار آن نیز در تئاتر «مرگ فروشنده» نوشته «آرتولر میلر» نیز در نقش اصلی یعنی شخصیت «ویلی لومان» بازی کرد.

«آنتونی شر» برای نمایش های «سه گانه آهنگ عاشقانه»، «ریچادر سوم» و «استنلی» موفق به کسب دو جایزه تئاتر اولیویه شده است و برای نمایش «استنلی» نامزد جایزه تئاتر تونی هم شد. او در عرصه تلویزیون نیز فعال بود و مهم‌ترین نقش او بازی در سریال «مرد تاریخ» شبکه بی‌بی‌سی بود و در سینما نیز در چند فیلم از جمله «شکسپیر عاشق»، «مرد گرگ‌نما»، «سوپرمن ۲»، «اریک وایکینگ»، «محاکمه خدا» و «خانم براون» مقابل دوربین رفته است.

«استیون سوندهایم» آهنگساز و ترانه سرای آمریکایی برنده جایزه گرمی، اسکار، تونی و پولیتزر و از چهره‌های اسطوره‌ای تئاتر موزیکال که در ۹۱ سالگی چشم از جهان فروبست. «سوندهایم» که یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین چهره‌های تئاتر موزیکال شناخته می‌شود در طول دوران فعالیت هنری خود ساخت موسیقی و ترانه برای بسیاری از نمایش‌های موزیکال برادوی از جمله «سوئینی تاد»، «آرایشگر شیطانی خیابان فلیت»، «کمپانی»، «یکشنبه در پارک با جورج»، «داستان وست ساید» و «کولی: یک حکایت موزیکال» را بر عهده داشته است. این آهنگساز و ترانه‌سرا متولد نیویورک در مجموع، موفق به کسب ۸ جایزه گرمی، ۹ جایزه تئاتر تونی شامل جایزه یک عمر دستاورد در عرصه تئاتر، یک جایزه آکادمی اسکار و یک جایزه پولیتزر شده است.

«ملوین ون پیبلز» که به عنوان پدرخوانده سینمای مدرن سیاهپوستان شناخته می‌شد در حالی در ۸۹ سالگی درگذشت که چهره‌ای تاثیرگذار برای نسلی جوان‌تر از فیلمسازان آفریقایی آمریکایی از جمله «اسپایک لی» و «جان سینگلتون» محسوب می‌شد. فیلم «داستان یک گذر سه روزه» ساخته او که در مدت زمان ۱۹ روز با هزینه نیم میلیون دلاری ساخته شد و تنها در دو سینما در آتلانتا و دیترویت پخش شد با فروش بیش از ۱۰ میلیون دلار به پرفروش‌ترین فیلم مستقل تاریخ آن زمان بدل شد. او این فیلم را در حالی ساخت که کمپانی کلمبیاپیکچرز بر خلاف وعده خود هیچ کمکی به او نکرد. «ملوین ون پیلز» به عنوان نخستین مرد سیاهپوست در تجارت نمایش شناخته می‌شود که توانست  مقابل سفیدپوستان بایستند و با موفقیتش موج جدیدی از فیلم‌ها درباره سیاهپوستان را در هالیوود ایجاد کند. 

جسد «مایکل کی. ویلیامز» هنرپیشه آمریکایی نقش «عمر لیتل» در سریال «شنود»، ۶ سپتامبر در آپارتمانش واقع در نیویورک کشف شد. «ویلیامز» برای نقش‌آفرینی در سریال «لاوکرفت کانتری» نامزد کسب جایزه  «امی» شده است، برای بازی در سریال «امپراتوری بوردواک» محصول «اچ بی او» نیز شهرت داشت. این هنرپیشه برای بازی در سریال‌های «اچ بی او» همچون «آن شب»، «بسی» و مینی سریال «وقتی ما را می‌بینند» نامزد دریافت جایزه «امی» شده بود و همچنین در فیلم برنده اسکار «۱۲ سال بردگی» نیز حضور داشته است. 

«اِد اِسنر» بازیگر معروف نقش «لو گرانت» و صدا پیشه انیمیشن «بالا» بود که در سن ۹۱ سالگی درگذشت. او که در طول دوران حرفه ای خود هفت بار برنده جایزه امی شد و بیشتر برای بازی در نقش «لو گرانت» روزنامه‌ نگار معروف در دو سریال «ماری تایلر مور» و «لو گرانت» و همچنین صداپیشگی در نقش آقای «فردریکسن» در انیمیشن «بالا» شناخته شده است. او که بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۵ رئیس انجمن بازیگران آمریکا بود ، همواره از مخالفان سیاست های دولت آمریکا بود و به همین دلیل برخی از نقش های پردرآمد خود را نیز از دست داد که از آن جمله می‌توان بازی در سریال «لو گرانت» اشاره کرد که برای هر قسمت آن ۶۰ هزار دلار دستمزد می‌گرفت اما شبکه CBS در اقدامی عجیب ساخت آن را پس از پنج فصل متوقف کرد. «اسنر» در طول دهه های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ به طور مداوم در سینما فعال بود ودر آثاری از جمله «پسران اکادمی»، «باران سخت»، «مجرد»، «بالاتر از سوء ظنر ، «الف» و «کلبه افسون شده» بازی کرد و دو جایزه گلدن گلوب و سه جایزه از انجمن کارگردانان آمریکا نیز در کارنامه دارد. او همچنین زمان زیادی را نیز صرف صداپیشگی در انیمیشن ها می‌کرد که مهمترین آن در نقش اصلی انیمیشن «بالا» محصول ۲۰۰۹ پیکسار بود که موفق به کسب دو جایزه اسکار از جمله بهترین انیمیشن بلند شد.

(رابرت داونی سینیور) ۲۴ ژوئن ۱۹۳- ۷ جولای ۲۰۲۱

«رابرت داونی سینیور» بازیگر، فیلمساز و پدر رابرت داونی جونیور در سن ۸۵ سالگی درگذشت. او بازیگری را از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی با فیلم‌های «شب‌های عیاشی»، «مرگ و زندگی در لس آنجلس» و «سرقت برج» آغاز کرد و در سریال‌های تلویزیونی زیادی نیز نقش آفرینی کرده که آخرین آن در سال ۲۰۱۵ رقم خورد. «رابرت داونی» در مقام کارگردان هم فیلم‌های کمدی مثل «بابو ۷۳»، «دیگر هیچ بهانه‌ای نیست» و «استخر هوگو» را ساخته که پسرش رابرت داونی جونیور هم در آن بازی کرده است.

او عمده شهرتش را برای ساخت فیلم سینمایی «پوتنی سوپ» در سال ۱۹۶۹ به دست آورد. او در بخش‌های دیگر فیلمسازی از فیلمبرداری تا تهیه کنندگی، نویسندگی و تدوین نیز فعال بود و در دهه هفتاد فیلم‌هایی چون «پوند» را ساخت تا اولین تجربه بازیگری پسرش را ایجاد کند. پسرش «رابرت داونی جونیور» اکنون از پردرآمدترین بازیگران هالیوود است که بیشتر برای ایفای نقش در فیلم‌های شرلوک هولمز و مرد آهنی شناخته می‌شود.

«دیلیپ کومار» چهره افسانه ای بالیوود و سلطان تراژدی سینمای هند و از چهره های اصلی سینمای پس از استقلال کشور هند محسوب می شد که در سن ۹۸ سالگی درگذشت. او چهره‌ای محبوب در میان نسل های مختلف مخاطبان سینمای محسوب میشد و یکی از اولین بازیگران متد هندی در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی بود و مدعی بود که پیش از «مارلون براندو» از این متد استفاده کرده است. «دوادس»، «عصر جدید»، «رام و شام»، «مادهوماتی» و «مغل اعظم» مهم ترین فیلم های «دیلیپ کومار» طی بیش از پنج دهه فعالیت هنری محسوب می شود. فیلم «مغل اعظم» که در سال ۱۹۶۰ اکران شد به فروش ۱۵ میلیون روپیه دست یافت و همچنان یکی از پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینمای بالیوود محسوب می شود. 

«ریچارد دانر»، کارگردان آمریکایی خالق اولین فیلم سوپرمن هم از جمله چهره‌های سینمایی بود که امسال در سن ۹۱ سالگی درگذشت. او فعالیت خود را با کارگردانی در تلویزیون و ساخت سریال هایی چون «خیابان ۶۶»، «منطقه گرگ و میش»، «تفنگدار» و «غرب وحشی وحشی» آغاز کرد و بعد وارد سینما شد و با ساخت اولین فیلم‌های سینمایی اش با نام «نمک و فلفل» و پس از آن «لولا» با بازی چارلز برانسون و «سوزان جورج»، جایگاه مناسبی در سینما پیدا کرد. او در سال ۱۹۷۶ فیلم ترسناک و موفق «طالع نحس» را با بازی گریگوری پک و لی رمیک کارگردانی کرد که موجب به شهرت رسیدن او شد و سپس به ساخت اولین فیلم سوپرمن پرداخت . اما مهمترین موفقیت کارنامه هنری او را می‌توان کارگردانی سری فیلم‌های اکشن اسلحه مرگبار با بازی مل گیبسون و دنی گلاور دانست. او طی ۱۱ سال، چهار فیلم از این مجموعه را کارگردانی کرد که در مجموع به فروشی بیش از ۹۰۰ میلیون دلار در سطح جهان دست یافت. 

«ند بیتی» بازیگر تحسین شده آمریکایی فیلم هایی چون «رهایی»، «شبکه»، «سوپرمن» و سریال «قتل: زندگی در خیابان» بود. او سابق بازی در فیلم «نشویل» ساخته «رابرت آلتمن» در سال ۱۹۷۵، «همه مردان رئیس جمهور» به کارگردانی «»آلن جی پاکولا» (۱۹۷۶) و همچنین دو فیلم «سوپرمن» در سال های ۱۹۷۸ و ۱۹۸۰ را نیز در کارنامه داشت. این بازیگر آمریکایی در سال ۱۹۷۷ برای بازی در فیلم «شبکه» ساخته «سیدنی لومت» سرشناس، در حالی نامزد جایزه اسکار شد که تنها یک روز به محل فیلمبرداری رفت و در مجموع شش دقیقه در نقش «آرتور جنسن» بازی کرد. «داستان اسباب بازی ۳»، «رنگو»، «تک تیرانداز»، «انگیزه عدالت»، «او بازی را برد»، «جن گیر ۲: مرتد» و «رودی» از جمله دیگر آثاری هستند که «ند بیتی» در آنها نقش آفرینی کرده است. 

«نورمن لوید» بازیگر آمریکایی که سابقه همکاری با بزرگانی چون «آلفرد هیچکاک»، «چارلی چاپلین» و «اورسن ولز» را داشت در سن ۱۰۶ سالگی درگذشت. او نخستین بار توسط «آلفرد هیچکاک» برای بازی در نقش کوتاه و منفی در فیلم «خرابکار» محصول ۱۹۴۲ به سینما رسید و برای بازی در سریال «سنت اِلس وِر» به شهرت رسید. او هشت دهه فعالیت هنری خود را از تئاتر آغاز کرد و سپس وارد کمپانی تئاتر متعلق به «اورسن ولز» شد و بازی او در نمایش «ژولیوس سزار» به نویسندگی «ولز» با تحسین فراوانی رو به رو شد. از جمله فیلم های مهم دیگری که او در آن نقش آفرینی داشته می توان به «جنوبی» ساخته «ژان رنوا»، «روشنایی های صحنه» به کارگردانی «چارلی چاپلین» و همچنین فیلم های «قدم زدن به سوی خورشید»، «صحنه جرم» و «حریم ترس» اشاره کرد و در ادامه نیز در دو فیلم معروف «عصر معصومیت» به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» و «انجمن شاعران مرده» ساخته «پیتر ویر» بازی کرد. 

«المپیا دوکاکیس» بازیگر کهنه کار و برنده اسکار سینما، تئاتر و تلویزیون آمریکا بود که در سال ۱۹۸۷ برای بازی در فیلم «ماه زده» به کارگردانی «نورمن جویسون» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن شده بود و در طول فعالیت هنری خود در بیش از ۱۳۰ نمایش، ۶۰ فیلم سینمایی و ۵۰ سریال تلویزیونی مقابل دوربین رفت. «لیلیت» (۱۹۶۴)، «جان و ماری» (۱۹۶۹)، «خواهران» (فیلم ۱۹۷۳) (۱۹۷۳)، «آرزوی مرگ» (فیلم ۱۹۷۴)، «پدر» (۱۹۸۹)، «ببین دیگه کی داره حرف می‌زنه» (۱۹۹۰)، «من عاشق دردسرم» (۱۹۹۴)، «قطعه موسیقی آقای هولاند» (۱۹۹۵)، «همه‌چیزتمام» (۱۹۹۷)، «پیتر مسترسن» (۲۰۰۵)، «دور از او» (۲۰۰۶)، «رگبار» (۲۰۱۱)، «در سرزمین زنان» (۲۰۰۷) و «در حد مرگ کسل‌شده« (۲۰۱۱) از جمله دیگر فیلم هایی هستند که «المپیا دوکاکیس» در آنها بازی کرده است. 

«برتران تاورنیه» سینماگر شاخص فرانسوی نیز امسال برای همیشه با دنیای سینما بدورد گفت. آثار تاورنیه که آمیزه منحصر به فردی از فیلم‌های تاریخی درام‌های معاصر بود، طرفداران بسیاری را چه در فرانسه و چه در جهان داشت. او در سال ۱۹۸۴ تاورنیه برای فیلم «یکشنبه بیرون شهر» جایزه بهترین کارگردان جشنواره فیلم کن را دریافت کرد و در سال ۱۹۹۰ برای فیلم «زندگی و دیگر هیچ» که درباره جستجو برای یافتن هویت اجساد باقیمانده در میدان‌های جنگ جهانی اول بود موفق به کسب جایزه بفتا شد و در  سال ۱۹۹۵  با فیلم «طعمه» برنده خرس طلایی جشنواره برلین شد. «تاورنیه» در سال ۲۰۱۵ برنده جایزه یک عمر دستاورد سینمایی از جشنواره ونیز شد. 

«ژان کلود کریر» فیلمنامه نویس فرانسوی برنده اسکار که بیشتر برای اقتباس آثار مهم ادبی و همکاری با «لوئیس بونوئل» شناخته می شد، «کریر» در شش فیلم سینمایی با  «لوییس بونوئل» کارگردان مطرح اسپانیایی همکاری داشت که به ترتیب  «خاطرات یک کلفت» (۱۹۶۴)،  «بل دو ژور» (۱۹۶۷)،  «راه شیری» (۱۹۶۹)،  «جذابیت پنهان بورژوازی» (۱۹۷۲)،  «شبح آزادی» (۱۹۷۴) و  «میل مبهم هوس» (۱۹۷۷) بودند. از مهمترین فیلمنامه های او میتوان به اقتباس‌اش از رمان  «بار هستی» نوشته  «میلان کوندرا» اشاره کرد که   «چارلی کافمن» در سال ۱۹۸۸ فیلمی بر اساس آن ساخت که  «ژان کلود کریر» برای آن نامزد اسکار فیلمنامه اقتباسی شد.

 او همچنین فیلمنامه ای بر اساس کتاب مشهور «گونتر گراس» به نام  «طبل حلبی» نوشت و  «فولکر شلوندورف» فیلمی بر اساس آن ساخت و برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی شد. این چهره فرانسوی دو بار دیگر برای فیلمنامه آثار  «لوئیس بونوئل» نامزد اسکار فیلمنامه نویسی شد و در سال ۱۹۶۳ نیز با فیلم کوتاه  «سالگرد مبارک» به همراه «پیر اتکس» موفق به کسب اسکار فیلم کوتاه شد و آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار نیز در سال ۲۰۱۴ با اعطای جایزه اسکار افتخاری از او تقدیر کرد. او همچنین سابقه همکاری با «پیتر بروک» کارگردان سرشناس تئاتر، «میلوش فورمن»،  «آندری وایدا» و «ژان لوک گدار» نیز در کارنامه داشت. 

«کریستوفر پلامر» بازیگر سرشناس و کانادایی سینما و تئاتر در سن ۹۱ سالگی درگذشت. «پلامر» در سال ۲۰۱۲ برای بازی در فیلم «تازه کارها» موفق به کسب جایزه اسکار شد تا کهن سال‌ترین بازیگر برنده تاریخ جوایز اسکار نام گیرد این بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما متولد دسامبر ۱۹۲۹ است و در کارنامه هنری خود دو جایزه تلویزیونی امی و دو جایزه تئاتر تونی نیز دیده می‌شود.  وی با سابقه‌ای بیش از ۵۰ سال، نقش‌آفرینی‏‌های ماندگاری در سینما، تئاتر و تلویزیون از خود به جای گذاشت و در سال ۱۹۴۴ پس از تماشای «سر لاورنس اولیویر» در فیلم «هنری پنجم» به حرفه‌ی بازیگری علاقه‌مند شد. «پلامر» را بیشتر به خاطر ایفای نقش کاپیتان «جرج فون تراپ» در فیلم «اشک‏‌ها و لبخندها» می‏‌شناسند. از دیگر مهم‌ترین فلیم‌های این بازیگر  می‌توان به «بازگشت پلنگ صورتی» (۱۹۷۵)، «اسکندر» (۲۰۰۴) و «سیریانا»(۲۰۰۵) اشاره کرد.

انتهای پیام