به گزارش حلقه وصل، نادر ممتازمنش، فوق تخصص خون کودکان و نوزادان و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با حضور در برنامه «طبیب» شبکه سوم سیما با اشاره به تشریح علائم کم خونی در کودکان تأکید کرد:هرگز نباید به بهانه سیاهی دندان و یا یبوست از دادن شربت آهن به کودکان صرفنظر کنیم، چون این فقر آهن فقط کم خونی و مشکلات جسمی ایجاد نمی‌کند و باعث مشکلات یادگیری، ذهنی و رفتاری در آنها نیز می‌شود.
وی با اشاره به اینکه کم‌خونی‌ها به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند، عنوان کرد: کم خونی‌های حاد چند علت مشخص دارد که مهمترین علت آن خونریزی بر اثر تصادف و یا واریس مری و همولیزهای حاد مثل فاویسم است که در برخورد با مواردی که علت فاویسم است تعداد بسیاری از سلول‌های سرخ پاره شده و از طریق ادرار دفع می‌شوند، این افراد ممکن است کهیر بزنند و زردی هم بگیرند، کم خونی‌های حاد حتی می‌تواند منجر به مرگ شود.
این فوق تخصص خون کودکان با اشاره به اینکه واژه کم خونی اصولا به معنای کم شدن حجم خون نیست بلکه گلبول‌های قرمز کاهش پیدا می‌کنند، اظهار کرد: اغلب کم خونی‌ها مزمن است و در مراحل اولیه علامتی ندارد، ممکن است فرد تنها یک رنگ‌پریدگی مختصر داشته باشد و تنها با آزمایش خون متوجه آن شویم.
ممتاز منش یادآور شد:اما اگر بیشتر شود رنگ‌پریدگی واضح است و ممکن است طپش قلب یا سرگیجه و احساس خستگی هم به همراه داشته باشد، در شیرخواران ممکن است شیرخوار به نفس نفس بیفتد، تعریق و بی‌رمقی و خستگی و در کودکان احساس کم حوصلگی به وجود آورد که البته کم خونی خفیف ممکن است همین علائم هم نداشته باشد.
وی توضیح داد:البته هر تعریقی به معنای کم خونی نیست چون کمبود ویتامین دی یا نارسایی‌های قلبی هم ممکن است باعث تعریق شود، اما یکی از علل می‌تواند کم خونی باشد، کبودی زیر چشم هم می‌تواند به دلیل کم خونی باشد اما از آن شایع‌تر به دلیل آلرژی است، یکی از جاهایی که کم خونی بچه را نشان می‌دهد کف دست است.
این فوق تخصص خون کودکان ابراز داشت: اگر کف دست در مقایسه با خودمان رنگ پریده‌تر بود می‌تواند نشانه کم خونی باشد، گاهی اوقات هم به وجود آمدن کبودی‌ها به تعداد زیاد در ساق پا می‌تواند نشانه پلاکت پائین باشد که اگر به موقع درمان نشود خطرناک است.
ممتازمنش با اشاره به اینکه در مراحل اولیه با شرح حال تغذیه‌ای به کم‌خونی کودک شک می‌کنیم، تصریح کرد: چون شایع‌ترین کم‌خونی، کم‌خونی ناشی از فقر آهن است، لذا اگر بچه‌ای در دو سال اول قطره آهن دریافت نکرده باشد یا تغذیه‌اش به گونه‌ای باشد که غنی از آهن نبوده باشد آن زمان ما یک آزمایش خون توصیه می‌کنیم، البته ممکن است کم خونی ارثی هم باشد.
وی بیان کرد: گاهی برگه آزمایش نشان می‌دهد هموگلوبین خوبی است اما فریتین پائین است، این بدان معنی است که تعداد هموگلوبین خوب است یعنی در محدوده طبیعی سن است اما فریتین پائین نشان می‌دهد ذخائر آهن کم است چون در مرحله اول ذخائر آهن بدن کم می‌شود، بعد اندازه گلبول‌ها تغییر می‌کند و علائم کمبود آهن ظاهر می‌شود.
این فوق تخصص خون کودکان افزود: در مرحله سوم اگر درمان نشود هموگلوبین هم پائین می‌آید، در بچه‌ها محدوده طبیعی هموگلوبین با بزرگسالان فرق می‌کند و سطح آن پائین‌تر است، پس خانواده‌ها با دیدن برگه آزمایش نگران نشوند چون این تعداد باید با سن بچه مقایسه شود.
ممتاز منش با تأکید براینکه کم خونی‌هایی که مدت زیادی طول می‌کشد معمولا علت ارثی دارند، افزود: شایع‌ترین کم خونی که در کشور ما هم کم نیست تالاسمی مینور است که کم خونی خفیف می‌دهد، تالاسمی مینور بیماری نیست و یک صفت است و تا آخر عمر هم برای فرد مشکلی ایجاد نمی‌کند.
وی گفت: داروی خاصی هم نداشته و حتی خوردن اسید فولیک هم ضرورتی ندارد، لذا نباید کودکان را در این زمینه که بیماری دارند که باید حتما دارو بخورند نگران کنیم فقط نکته اصلی آن این است که این فرد نمی‌تواند با فردی که تالاسمی مینور دارد ازدواج کند.
فوق تخصص خون کودکان در ادامه با اشاره به اینکه نباید به بهانه سیاهی دندان و یا یبوست از دادن شربت آهن به بچه‌ها صرفنظر کنیم، گفت: باید با مصرف ملین‌ها عوارض یبوست را جبران کرد، می‌توان شربت آهن را محلول در آب یا در آب پرتقال یا گوجه فرنگی به کودک داد یا ته دهان بریزند، اما درمان آهن بسیار ضروری است.
ممتاز منش افزود: چون این فقر آهن فقط کم خونی ایجاد نمی‌کند ما تعداد زیادی سلول در سسیتم عصبی‌مان داریم که نیاز به آهن دارند، چرا یک بچه‌ای که کمبود آهن دارد بدخلق می‌شود به دلیل کمبود همین آنزیم‌هاست و ما اگر درمان کم خونی ناشی از فقر آهن را به موقع انجام ندهیم اینها دچار مشکلاتی در رشد مغزی، تحصیل و یادگیری خواهند شد.