به گزارش حلقه وصل، «راب مالی» نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران که اخیراً برای بحث درباره برنامه هسته‌ای ایران به فلسطین اشغالی، عربستان سعودی، امارات عربی متحده و بحرین سفر کرده بود، در گفت‌وگو با شبکه رادیویی «ان پی آر» آمریکا، از استقبال کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای توسعه روابط دیپلماتیک و اقتصادی با ایران در صورت احیای برجام خبر داد.
کشورهای خلیج‌فارس خواهان توسعه روابط با ایران هستند
وی در این خصوص توضیح داد: «دو مسیر پیش‌رو وجود دارد، یک راه، بازگشت به توافق (برجام) است که در آن صورت ما، کشورهای حوزه خلیج (فارس)، آماده هستیم تا روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را (با ایران) گسترش دهیم. و این چیزی است که آن‌ها (کشورهای حوزه خلیج‌فارس) می‌گویند که خواهان انجام آن هستند و می‌خواهند منطقه را از نظر اقتصادی و دیپلماتیک کامل کنند».
مالی سپس ادامه داد: «اما اگر آن‌ها (ایران)، به توافق بازنگردند. اگر به تشدید و افزایش پیشرفت‌های هسته‌ای خود ادامه دهید، این درب بسته خواهد شد. ایران بار دیگر عامل بحران عدم اشاعه خواهد شد».
کشورهای خلیج فارس خواهان احیای برجام هستند
راب مالی در خصوص نگرش کشورهای حاشیه خلیج‌فارس درباره احیای برجام گفت: «نمی‌خواهم بگویم که آن‌ها عاشق این توافق (برجام) هستند اما این واقعیت را درک کرده‌اند که جایگزین توافق-یعنی عدم توافق یا عدم مشارکت آمریکا در توافق- که به مفهوم آن است که ایران تعهدات خود را ترک کرده است که این به معنای افزایش برنامه هسته‌ای ایران و رفتار تهاجمی‌تر ایران در منطقه است. و من فکر می‌کنم که تمامی کشورهای خلیج (فارس) و برخی از آن‌ها ارزیابی متفاوتی از مزایای این توافق دارند اما همگی موافق هستند که بازگشت به این توافق در حال حاضر بسیار مهم است و آن‌ها این دو راه را به ایران پیشنهاد می‌دهند».
اسرائیل نمی خواهد آمریکا به برجام بپیوندد
فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران در ادامه در پاسخ به سؤالی در خصوص موضع رژیم صهیونیستی در قبال بازگشت ایالات متحده به برجام گفت: «کتمان نمی‌کنم که اسرائیل همچنان مخالف این توافق است اما فکر می‌کنم که نکات ظریفی در بحث‌های عمومی وجود دارد از جمله آن‌که مقام‌های اسبق اسرائیل که می‌گویند خروج از این توافق یک اشتباه بزرگ بود. من فکر می‌کنم که آن‌ها آن‌ها ترجیح می‌دهند که ما به توافق نپیوندیم اما در عین حال، به صراحت اعلام کرده‌اند که نمی‌خواهند با ما اختلافات آشکاری داشته باشند».
اسرائیل خواهان همکاری نزدیک تل‌آویو-واشنگتن درباره ایران است
مالی در این خصوص توضیح داد: «آن‌ها می‌دانند که اگر به توافق برگردیم، تلاشی برای متوقف کردن آن نمی کنند. اگر چنین چیزی رخ دهد، آن‌ها از ما می‌خواهند در مورد اتفاقاتی که پس از بازگشت ما به این توافق روی می‌دهد، با یکدیگر همکاری کنیم و اگر به توافق بازنگردیم، اگر ایران آمادگی نداشته باشد، آن‌ها از ما می‌خواهند که همکاری نزدیکی با یکدیگر داشته باشیم که البته ما نیز چنین چیزی را می‌خواهیم».
تمرکز آمریکا بر دیپلماسی با ایران است، اگر ایران به توافق بازنگردد باید دنبال گزینه‌های دیگر باشیم
این دیپلمات آمریکایی در پاسخ به سؤالی درباره ترور «محسن فخری زاده» دانشمند هسته‌ای و دفاعی ایران به دست صهیونیست‌ها و تأثیر آن بر مذاکرات هسته‌ای ایران گفت: «من نمی‌خواهم وارد این جزئیات شوم که چه اتفاقی ممکن است در ایران بیافتد یا خیر. منظورم این است که تمرکز ما بر دیپلماسی است و این که ببینیم آیا می‌توانیم به توافق برگردیم و به آن تکیه کنیم یا خیر. اما اگر چنین نشود، و اگر ایران بخواهد و در حال حاضر در این نقطه قرار گرفته‌ایم و فکر می‌کنم که این انتخاب ایران است که اگر آن‌ها تصمیم بگیرند که به توافق بازنگردند، آن وقت قطعاً باید شاهد تلاش‌های دیپلماتیک دیگری باشیم در غیر این صورت، باید به جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران رسیدگی کنیم».
راب مالی در حالی از بازگشت ایران به توافق هسته‌ای صحبت به میان آورده است که این ایالات متحده و نه جمهوری اسلامی بوده است که به صورت یکجانبه از برجام خارج شده است و سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران در پیش گرفته است و مقام‌های ایران بارها تأکید کرده‌اند که این آمریکا است که باید به تعهداتش ذیل برجام بازگردد.
واشنگتن آماده بازگشت به برجام و برداشتن تحریم‌های ناسازگار با این توافق است
خبرنگار ان پی آر در سؤال دیگری پرسید که منظور شما از تلاش‌های دیپلماتیک دیگر چیست که مالی پاسخ داد: «منظورم (تلاش‌های) اقتصادی و غیره است. منظورم این است که فکر می‌کنم رئیس‌جمهور (جو) بایدن و وزیر خارجه (آنتونی) بلینکن به صراحت اعلام کرده‌اند که ما به دیپلماسی امتیاز می‌دهیم و فکر می‌کنم اکنون به صراحت اعلام کرده‌ایم و فکر می‌کنم من و شما چندین بار در این مورد بحث کرده‌ایم که ما آماده بازگشت به توافق و برداشتن تمامی تحریم‌هایی هستیم که با این توافق ناسازگار است».
ایران به برنامه هسته‌ای خود سرعت بخشد، مطابق با آن پاسخ می‌دهیم
مالی سپس بار دیگر توپ را به زمین ایران انداخت و گفت: «بنابراین اگر ایران می‌خواهد به توافق بازگردد، راهی برای انجام این کار وجود دارد. اگر همچنان به آن چه که به نظر می‌رسد هم‌اکنون انجام می‌دهد، ادامه دهد، یعنی کشاندن پای خود به میز دیپلماتیک هسته‌ای و تسریع بخشیدن به برنامه هسته‌ای خود، و اگر این راهی باشد که انتخاب می‌کند، مطابق با آن پاسخ می‌دهیم. و بنابراین ما قبلاً این موضوع را پشت سر گذاشته‌ایم، بنابراین گزینه‌هایی که در اختیار آمریکا هستند برای همه آشنا هستند».
موضع آمریکا در قبال ایران تغییر نکرده است
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پاسخ به سؤالی در خصوص نگرش آمریکا در قبال مواضع دولت جدید ایران در خصوص مسئله هسته‌ای و مذاکرات وین گفت: «(تغییر دولت در ایران)، تغییری در موضع ما به وجود نیاورده است. فکر می‌کنم باید ببینیم چه تغییری در مواضع ایران به وجود آمده است».
باید منتظر بود و دید ایران در میز مذاکرات چه می‌گوید
مالی سپس ادامه داد: «اگر کسی بر اساس کارهایی که ایران انجام داده یعنی تداوم گسترش برنامه هسته‌ای و آن چه که انجام نداده یعنی بازگشت به میز مذاکره، ما دوشنبه (۲۹ نوامبر هشتم آذر ماه) به میز مذاکره برمی‌گردیم و این یعنی پنج ماه از آخرین باری که دیدار کردیم، و بر اساس آن چه که این کشور می‌گوید که مواضع بسیار سختگیرانه‌ای درمورد خواسته‌هایش دارد، قضاوت کند، می‌بینیم که فال خوبی برای مذاکرات مشاهده نمی‌شود. پس بیایید ببینیم وقتی بر سر میز مذاکره هستند، چه می‌گویند اما بدیهی است که نشانه‌هایی که ارائه کرده‌اند، دلگرم‌کننده نیست».
زمان برای حل موضوعات باقیمانده برجام اندک است
نماینده ویژه آمریکا امور ایران بار دیگر تأکید کرد که زمان به نفع طرف‌های برجام نیست و گفت: «بنابراین روسیه، چین، ایالات متحده، آلمان، فرانسه و بریتانیا همگی با هم توافق دارند. بیایید به توافق برگردیم. بیایید این کار را با بستن موضوعات باقیمانده‌ای که در ژوئن پس از شش دور گفت‌وگو باز مانده بودند، انجام دهیم. اما بیایید عجله کنیم زیرا زمان به نفع ما نیست. و باید بر این موضوع تأکید کنم. با توجه به سرعت پیشرفت‌های هسته ای ایران، ما زمان زیادی نداریم تا به این نتیجه برسیم که ایران راه متفاوتی را انتخاب کرده است».
با خروج از برجام، آمریکا بحران را به خود نزدیک‌تر کرد
راب مالی در خصوص خروج یکجانبه آمریکا از برجام گفت: «با خروج از این توافق، ما بحران را به خود نزدیک‌تر کردیم...تصمیم برای خروج از این توافق، تمامی آن مشکلات آتی را به خانه ما بسیار نزدیک‌تر کرد.هدف این بود که وقتی در خصوص این توافق مذاکره کردیم، در اجرای آن نیز موفق شویم و کمی اعتماد ایجاد شود....میزان اعتماد به اندازه‌ای باشد که دو طرف بتوانند به تعهدات خود عمل کنند و سپس بر اساس آن، به بسیاری از مسائل دیگری که ما با ایران داریم، از جمله جنبه‌های برنامه هسته‌ای ایران بپردازیم. این همان چیزی بود که ما امیدوار بودیم انجام دهیم».
این دیپلمات آمریکایی ادامه داد: «مشکل این جاست که با خروج از برجام، هم‌اکنون نشسته‌ایم و من و شما درباره مسائلی که سال ۲۰۱۶ با آن مواجه بودیم، بحث می‌کنیم در حالیکه می‌توانستیم بر اساس دستاوردهای توافق هسته‌ای تلاش کنیم به مسائلی بپردازیم که ما و ایران با یکدیگر داریم».
بهترین شیوه برای رسیدن به نتیجه، نشست رو در رو ایران-آمریکا است
راب مالی در پایان در خصوص روند مذاکرات هشتم آذر در وین گفت: «ما در یک هتل خواهیم بود و منتظر خواهیم بود که دیگران و آن‌هایی که ایران موافقت کرده با آن‌ها صحبت کنند، چه گزارش‌هایی می‌دهند. بنابراین این شیوه‌ای نسیت که امور باید پیش برود و مابرها به طور مستقیم یه ایران گفته‌ایم چون آن‌ها مستقیماً به ما گوش نمی‌دهند، که اگر می‌خواهند نتیجه بگیرند و اگر می‌خواهند سریع‌تر به نتیجه برسند، شیوه بهتر این است که رو در رو با ما نشست برگزار کنند».
ایران در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
در دولت «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور سابق ایران نیز ۶ دور مذاکره در شهر وین برگزار شد اما آن مذاکرات به دلیل پافشاری آمریکا بر برخی مواضع غیرعقلانی به شکست منجر شد.
یکی از زمینه‌های اختلاف در آن مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرد.
مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد. روزنامه وال‌استریت‌ژورنال اخیراً گزارش داده بود تیم مذاکره‌کننده ایران حتی خواسته‌اش از آمریکا را تا دادن ضمانت برای عدم خروج دولت بایدن از برجام تقلیل داده بود که حتی این خواسته هم با مخالفت طرف آمریکایی روبه‌رو شد.
به علاوه، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.