به گزارش حلقه وصل، بعد از نزول جایگاه سازمان فضایی ایران در دولت قبل و قرار گرفتن این سازمان حساس و راهبردی زیر نظر وزارت ارتباطات، شاهد یک نوع توقف رشد فناوری و سکون معناداری بودیم که موجبات ناامیدی و قهر دانشمندان و فعالان این صنعت شد.
آنچه که مسلم است این است که جایگاه کنونی این سازمان، هموزن ظرفیتهای راهبردی کشورمان، نه در حوزه نیروی انسانی و نه در حوزه توسعه کمی و کیفیِ این فناوری نیست. چه بسا با قرار گرفتن این سازمان ذیل یک وزارتخانه، تمام اهداف و برنامههای این مجموعه در ماموریت مخابراتی و برنامههای این وزارتخانه تعریف میشود و سایر کاربریهای این صنعت مغفول مانده و زمینه عدم توسعه همهجانبه این تکنولوژی راهبردی فراهم میشود.
همانگونه که مشخص است علاوه بر حوزه ارتباطات، صنعت فضایی هم اقتدارآفرین است و هم مهمترین کاربرد این دانش، بخش سنجشی و نظارت مبتنی بر اندازهگیری پارامترهای طبیعی و غیرطبیعی است، به گونهای که این اندازهگیری از تخمین آب پشت سدها و پیشبینی خشکسالی توسط ماهوارههای سنجشی شروع شده و به پایش محصولات کشاورزی مبتنی بر اینترنت اشیا ختم میشود. فلذا مهار شدن این مجموعه در ماموریتهای یک وزارتخانه، مانع توسعه راهبردی آن خواهد شد.
از طرفی در بیشتر کشورهایی که سازمان فضایی موثر دارند به گونهای که تمام چرخه این فناوری شامل ساخت ماهواره، پرتابگر و ایستگاههای زمینی را خودشان میسازند، سازمان فضایی ذیل بالاترین مقام اجرایی آن کشور است چراکه دیدگاه فرابخشی حاکم بر این مجموعهها زمینه توسعه شتابان این صنعت را فراهم خواهد کرد.
صنعت فضایی علاوه بر اقتدارآفرینی، یک صنعت درآمدزا نیز بوده و میتوان با سرمایهگذاری هوشمندانه و تسریع در این امر، زمینه کسب درآمدهای کلان با ارزش افزوده بالا را فراهم آورد و این مستلزم شکلگیری یک نهاد بالادستی و مجری منسجم و چابک است که بتواند در بالاترین سطح از مدیریت کشور این اهداف را محقق کند.
مدل سرمایهگذاری و ارائه تسهیلات در این صنعت متفاوتتر از مدلهای حمایتی معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر ارگانهای فناورمحور است، لذا هم تراز کردن این مجموعه با آن ساختارها، پاسخی جز درجا زدن نخواهد داشت. آنچه که ضرورت دارد این است که متناسب با پارامترهای سرمایهگذاری ریسکپذیر صندوق مستقل و چابک شکل گیرد که بتواند از این طرحها حمایت کند و این موضوع نیازمند شکلگیری یک ساختار مستقل صف و ستاد است.
آنچه که مسلم است شکلگیری سازمان فضایی مستقل، یک راهبرد ضروری در توسعه این صنعت بوده و این امر مستلزم ورود آگاهانه دولتمردان به این صنعت راهبردی بوده و نیازمند بهرهمندی از تمام ظرفیتهای موجود در کشور است.