به گزارش حلقه وصل، رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی در دومین سفر خود به ایران از زمان روی کار آمدن آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، شامگاه دوشنبه یکم آذرماه وارد تهران شد و در فرودگاه امام خمینی (ره) مورد استقبال بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل و حقوقی سازمان انرژی اتمی قرار گرفت.
سفر قبلی مدیرکل آرژانتینی‌تبار آژانس انرژی اتمی به ایران که به زعم خبرگان، متمایل به آمریکا بوده و بیش از آنکه شخصیت فنی و حقوقی باشد، شخصیت سیاسی است، ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ بود و در آن سفر صرفاً با رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان دیدار داشت.
بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
پیرو این دیدار، طرفین، نه توافق، بلکه صرفاً به صدور بیانیه‌ای اکتفا کردند که در فراز پایانی آن آمده بود «به بازرسان آژانس اجازه داده می‌شود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آن‌ها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت».
بر اساس این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران همچنان به بند ۶ مصوبه مجلس مبنی بر «طرح قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» پایبند است و هیچ گونه دسترسی فراپادمانی را به بازرسان آژانس نخواهد داد و فیلم‌ها در اختیار سازمان انرژی اتمی باقی خواهد ماند.
به گفته کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده وقت ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین درباره این بیانیه گفته بود که بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر رئیس سازمان انرژی اتمی و مدیرکل آژانس نیز با حسن نیت ایران و با هدف جایگزینی کارت‌های حافظه «تجهیزات مشخص شده» حاصل شد. اقدامات آژانس برای اجرای این هدف نیز از ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر (۲۹ تا ۳۱ شهریور) انجام شد.
درخواست مدیرکل آژانس برای سفر به ایران
مدیرکل آژانس انرژی اتمی، قبل از انجام دومین سفر به تهران درخواست کرده بود که بتواند با مقامات سیاسی در دولت جدید دیدار و گفت‌وگو داشته باشد.
سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در همین زمینه گفته بود که روابط ایران و آژانس فنی و حرفه‌ای است. سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس روابط بسیار منظم و دقیقی دارند و اگر لازم باشد ملاقاتی تنظیم شود، تنظیم خواهد شد. اگر سازمان انرژی اتمی برنامه را نهایی کند، آقای امیرعبداللهیان حتما گروسی را می‌بیند و منعی برای این قضیه وجود نداشته و نخواهد داشت.
سعید خطیب‌زاده همچنین روز دوشنبه در نشست خبری هفتگی، از قطعی شدن سفر مدیرکل آژانس انرژی اتمی به ایران سخن گفت. بناست رافائل گروسی در این سفر با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان دیدار کند.
ادامه‌دار بودن روند سیاسی‌کاری‌های مدیرکل آژانس
اما چیزی که حائز توجه است، اظهارات و رفتارهای اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. گروسی به رغم ارتباط مستمر با نمایندگان ایران در وین و مسئولین سازمان انرژی اتمی ایران، ادعا کرده بود که فعالیت نظارتی آژانس در ایران مانند پرواز در آسمان به شدت ابری است و این اظهارات را تا جایی ادامه داد که با وجود اینکه دیدار قبلی خود با رئیس سازمان انرژی اتمی را بسیار سازنده توصیف کرده بود، گفت که آژانس هیچ تماسی با دولت جدید ایران برای گفت‌وگو درباره برخی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نداشته است.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره اظهارات خلاف واقع مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت که آقای گروسی بهتر از هرکس میدانند که این ابرهایی که ایشان از آن نام میبرند به صورت مصنوعی و با زیاده خواهی برخی از اعضای آژانس بارور شده است. من ایشان را به آسمان صاف اساسنامه آژانس و قوانین پادمانی دعوت می‌کنم ایشان خودش را اسیر رفتارهای غیرفنی برخی کشورها نکند. پرواز در آسمان شفاف قوانین لازم‌الاجرایی که با آن آشنا هستند برای ایشان هم راحت‌تر است.
انتقاد ایران به آژانس
اظهارات مدیرکل آژانس انرژی اتمی در حالی بیان می‌شود که برخی از سایت‌های هسته‌ای کشورمان توسط رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفته است که آژانس انرژی اتمی هیچ گونه واکنشی نسبت به این حملات نداشته و آن را محکوم نکرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره این بی‌عملی آژانس عنوان کرد که آژانس به خوبی می‌داند تمام خرابکاری‌ها و اعمال تروریستی که توسط رژیم صهیونیستی در خاک ایران صورت گرفته و متاسفانه با سکوت برخی کشورهای مدعی هم همراه بوده است، تاثیر قابل توجهی بر برخی ابعاد فنی گذاشته است. این موضوع بین ما و آژانس در سطح خود و در چارچوب مشخص پیگیری شده است.سفر مدیرکل آژانس به ایران پیش از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در آستانه دور جدید مذاکرات وین انجام می‌شود.
این مذاکرات قرار است به میزبانی وین از هفته آینده میان ایران و ۱+۴ یعنی روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان آغاز شود.
پیش از این آژانس در یک گزارش فصلی گزارشی از جزئیات فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران منتشر کرده و آن را نگران‌کننده عنوان کرده بود.
درحالی که گزارش‌های قبلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان نشان می‌دهد که ایران همکاری‌های بسیاری در چارچوب پادمان با آژانس داشته است و بیشترین نظارت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بوده است.
امیدواریم سفر مدیرکل آژانس به ایران سازنده باشد
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره این سفر تصریح کرد: روابط ایران و آژانس همواره فنی، در چارچوب پادمان، اساسنامه و همچنین رویه‌های آژانس بوده است و امیدواریم این سفر همانند سفرهای قبلی سازنده باشد. ما همواره توصیه کردیم آژانس در مسیر همکاری‌های فنی باقی بماند و اجازه ندهد برخی کشورها جهت‌گیری‌های سیاسی خود را به نام آژانس جلو ببرند. ما در چارچوب تحولات و بر اساس شرایط تصمیمات لازم را اتخاذ می‌کنیم.
خطیب‌زاده با بیان اینکه سفر آقای گروسی سفری است که من از چند وقت پیش هم خبر آن داده بودم و تاریخ مشخص شده و دستور کار هم از طرف ایران مشخص بود، افزود: البته دستور کاری هم از طرف آژانس وجود دارد. موضوعاتی مابین ایران و آژانس هست که ما همواره سعی کردیم در چهارچوب فنی آن را حل و فصل کنیم. از آژانس هم خواستیم که در همان چارچوب کار را جلو ببرد؛ این سفر هم در ادامه آن موضوع است. هیچ سفر دیپلماتیک انجام نمی‌شود مگر دستور کار مشخصی داشته باشد.
به هر روی، ایران امیدوار است که مدیرکل آژانس از رفتارهای سیاسی تحت تاثیر آمریکا و ابزار قرار دادن آژانس برای فشار بیشتر بر روی ایران به منظور گرفتن امتیازات، دست بردارد و به ماهیت فنی و حقوقی خودش در چارچوب اساسنامه این سازمان بین‌المللی دست بردارد.