انگیزه‌های ترکیه برای رابطه با رژیم صهیونیستی چیست؟

به گزارش حلقه وصل، گفتگوی تلفنی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی، از اتفاقات مهمی بود که توجه رسانه های ترکیه و منطقه را به سوی خود جلب کرد.

خبرگزاری رسمی آناتولی اعلام کرده که اردوغان و هرتزوگ در این تماس تلفنی، پیرامون مناسبات دوجانبه و مسائل منطقه‌ای رایزنی و تبادل نظر کردند.

اردوغان بر اهمیت روابط ترکیه و اسرائیل در تامین امنیت و ثبات خاورمیانه تاکید کرده و گفته است، درک متقابل در مسائل دوجانبه و منطقه‌ای، اختلاف نظرها را به حداقل میزان خواهد رساند.

رئیس جمهور ترکیه همچنین بر مفاهیمی همچون فرهنگ صلح، سازش و همزیستی در منطقه و گسترش روابط اسرائیل و فلسطین و آغاز روند صلح، تاکید کرده و ادامه گفتگو و روابط ترکیه و اسرائیل را  به سود منافع طرفین دانست.

متقابلا رژیم صهیونیستی نیز فضای گفتگوی مزبور را مثبت ارزیابی کرد.

هرتزوگ از تمایل ترکیه و اسرائیل برای ادامه گفت‌وگوی فراگیر در مورد مسائل مرتبط با صلح، روابط دوجانبه و منطقه‌ای ابراز خرسندی کرده و قرار است تماس و رایزنی، ادامه پیدا کند.

بگذارید آن دو نفر بروند

چند روز پیش در برج بلند چاملیجای استانبول، یک زوج اسرائیلی، به جرم جاسوسی و تصویر برداری از محل اقامت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، بازداشت شدند. گفته می شد که آنان با دوربین عکاسی دارای لنز تله مخصوص، روی اقامتگاه اردوغان، زوم کرده بودند. اما پس از یک چانه زنی کوتاه، هر دو آزاد شده و به سرزمین‌های اشغالی بازگشتند.

نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی در این خصوص با اشاره به همکاری با ترکیه برای آزادی این زوج گفته است:«در پی تلاش‌ها و اقدامات مشترک با ترکیه، مُردی و ناتالی اوکنین آزاد شده و به خانه خود بازگشتند. از تلاش ها و همکاری های ریاست جمهوری و دولت ترکیه تشکر می کنیم و به این زوج خوش آمد می گوییم.»

عادی سازی یا توسعه؟ مساله این است

برخی از رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه به این اشاره کرده اند که گفتگوی تلفنی دیروز، نویدبخش عادی سازی کامل روابط است. اما در مقابل، تحلیل گران دیگری نیز هستند که معتقدند، اساساً رابطه متوقف نشده بود که بر مبنای آن، بتوان گفتگوی دیروز را عادی سازی رابطه دانست. چرا که اولاً رایزن فرهنگی ترکیه از ۸ ماه پیش در تل آویو و در سفارتخانه ترکیه مشغول فعالیت شده و تاکنون چندین مراسم با حضور نهادهای سیاسی و فرهنگی صهیونیستی برگزار کرده و دوم این که روابط تجاری ترکیه و دولت و تجار صهیونیست، نه تنها متوقف نشده، بلکه رو به رشد بوده است.

در نتیجه با توجه به توسعه مداوم روابط تجاری بین ترکیه و رژیم صهیونیستی، به نظر می رسد استفاده از عبارت «عادی سازی روابط» چندان درست نیست. چرا که ارتباط، متوقف نشده بود.

تجارتی که متوقف نشد

حجم مبادلات تجاری ترکیه و اسرائیل در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۶.۲ میلیارد دلار رسید که البته با فاصله ای معنی دار، تراز به نفع ترکیه است.

ارقام و اسناد رسمی «نهاد ملی آمار ترکیه» (TÜİK) نشان می دهد که در سال ۲۰۲۰ میلادی، رژیم صهیونیستی در لیست ۱۰ مقصد برتر صادرات کالاهای ترکیه در رتبه نهم قرار گرفته و مجموع صادرات ترکیه به اسرائیل در سال مزبور به رقمی معادل ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده است. اما در سال ۲۰۲۱ میلادی، تنها در ۴ ماه نخست سال، صادرات ترکیه به اسرائیل به رقم ۲ میلیارد دلار رسیده و توسعه صادرات موجب شده که اسرائیل به رتبه هشتم مقاصد صادرات کالاهای ترکیه صعود پیدا کند.

در دادگاه الهی باید جواب دهید

اغلب روزنامه های طرفدار حزب عدالت و توسعه و حتی روزنامه های مخالف اردوغان، از کنار خبر تماس تلفنی اردوغان و رئیس رژیم صهیونییستی، بی سر و صدا گذشتند و در همین حال، کشته شدن یکی از سران پ.ک.ک را برجسته کردند تا خبر اردوغان – هرتزوگ، در سایه قرار بگیرد.

تنها روزنامه ترکیه که در مورد تماس تلفنی اردوغان و رئیس رژیم صهیونیستی موضع گرفته، ملی گازته است.

روزنامه ملی گازته که به عنوان تریبون و ارگان رسانه ای حزب اسلامگرای سعادت و شاگردان مرحوم اربکان شناخته می شود، تیتر و عکس صفحه نخست خود را به موضوع اسراییل اختصاص داده و چنین تیتری به کار برده است: «دادگاه الهی هم هست.»

بکر شیرین از روزنامه نگاران ملی گازته که همواره نیم نگاهی به برنامه ها و توطئه های رژیم صهیونیستی در منطقه دارد، یک بار دیگر سراغ پرونده ماوی مرمره رفته و با وکیل مدافع قربانیان این پرونده، گفتگو کرده است.

در گزارش بکر شیرین به این اشاره شده که دادگاه آنکارا، درخواست تجدیدنظر خانواده های قربانیان را برای پیگیری مقامات صهیونیستی رد و اعلام کرده که آنان باید صرفاً به گرفتن دیه اکتفا کنند.

گولدَن سُنمَز حقوقدان محجبه ای که به عنوان وکیل مدافع خانواده های شهدای ماوی مرمره شناخته می شود، چنین اظهار نظر کرده است:«خطاب به مقامات قضایی و دادگاه تجدیدنظر می گویم: شرم کنید! در دادگاه الهی چه جوابی خواهید داشت؟ در آنجا باید در مورد خون شهدا پاسخ دهید. نه تنها قوه قضائیه، حتی پارلمان و دولت نیز، به بهانه عادی سازی رابطه با اسرائیل، رای دادگاه را زدند. به راستی جای شرم دارد و با این کار، اعتبار کشور را از بین بردید. این عین بی حقوقی و بی اعتنایی به حق و قانون است. در دنیای آخرت، چگونه رویتان می شود به صورت شهدا بنگرید؟»

ترکیه و اسرائیل در شرق مدیترانه

چند سالی است که تحرکات ترکیه در آب های شرق مدیترانه، تحت عنوان افزایش قدرت در«وطن آبی» (mavi vatan) به اصلی ترین دکترین دفاعی و سیاست خارجی آنکارا تبدیل شده است.

ترکیه در سواحل بخش ترک نشین جزیره قبرس به دنبال نفت و گاز می گردد و آن سوتر نیز با امضای توافق نامه امنیت دریایی با لیبی، به دنبال افزایش قدرت و نفوذ در این منطقه دریایی حساس است.

ترکیه به دنبال این است که روابط خود را با مصر نیز عادی و رضایت رژیم صهیونیستی را تامین کرده و گاز استخراج شده در بندر حیفا را به اروپا صادر کند. اما تاکنون توفیقی به دست نیاورده و شیطنت های اسرائیل در یونان، قبرس و محروم نگه داشتن ترکیه از ورود به مجمع گاز شرق مدیترانه، عملاً باعث شده که تیم وزارت انرژی و منابع طبیعی دولت اردوغان، به نتیجه نرسد.

همه این اهداف عملگرایانه و منفعت طلبانه در حالی پیگیری می شود که مقامات آنکارا، گهگاه در رسانه ها، درباره دفاع از حقوق مبارزین فلسطینی طوری سخنرانی می کنند که گویی یگانه مدافع ملت مظلوم فلسطین هستند! با توجه به محتوای تماس تلفنی اردوغان و رژیم صهیونیستی، می توان چنین پیش بینی کرد که در ماه های آتی، سفارتخانه های ترکیه و اسرائیل، فعالیت کامل خود را از سر بگیرند.