حلقه وصل: کارگاه تخصصی یک روزه «داستان شهر ما» به همت جبهه فرهنگی اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری و با همکاری شورای اسلامی استان و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم استان در فرهنگسرای بزرگ ارشاد شهرکرد برگزار شد.
این کارگاه با حضور حدودا 200 نفر از اعضای شوراها شهر استان چهارمحال و بختیاری و با سخنرانی دکتر خدایی نصر برگزار گردید.
خدایی نصر در نشست اول به تبیین کارگاه و هدف از برگزاری آن پرداخت و با بیان برخی ایده ها و الگوهای موجود در سایر شهرها، به روشن کردن ذهن نمایندگان شوراها برای مقابله با مشکلات شهرهایشان اشاره کرد.
در نشست دوم این کارگاه دکتر خدایی نصر به معرفی منابع ایده یابی دسته اول برای شهرداری ها و نمایندگان شوراهای شهر پرداخت. نشست سوم که پس از اقامه نماز ظهر و عصر و صرف ناهار برگزار شد، عمدتا بر اساس سوال نمایندگان شوراها و به صورت مسئله محور پیش رفت و دکتر خدایی نصر به پاسخگویی نسبت به سوالات و مشکلات مطرح شده پرداخت.
در نشست چهارم این کارگاه یک روزه، دکتر سیدمحمد موسوی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم استان چهار محال و بختیاری به بیان نکاتی پیرامون مسائل مطرح شده در نشست های صبح و بعد از ظهر پرداخت و نقشه راه جلسات آینده را ترسیم کرد و شرط تداوم این نشست ها و کارگاه ها را استقبال ادامه دار نمایندگان شوراها دانست.
در ابتدای این کارگاه دکتر خدایی نصر با اشاره به عنوان کارگاه گفت: چرا گفته ایم داستان شهر ما؟ چون در همه فیلمها و الگوهای فیلم نامه نویسی برای خلق فیلم و داستان؛ اولین اِلِمان و عنصر قهرمان است. هر داستان یک قهرمان دارد و در کنار آن قهرمان باید یک ضدقهرمان باشد وگرنه داستان معنایی پیدا نمی کند. قهرمان و ضدقهرمان با همدیگر کشمکش دارند. ضدقهرمان یک سری موانع برای قهرمان ایجاد می کند و اینها با هم مبارزه می کنند. در این مبارزه قهرمان بر ضدقهرمان پیروز می شود مگر اینکه پایان فیلم باز باشد.
وی در ادامه با اشاره به نمایندگان شوراهای شهرهای استان چهارمحال و بختیاری افزود: قهرمان شهرهای آینده ما قطع به یقین شماها هستید و قرار است در این مسیر مبارزه کنید. ضدقهرمان داستان ما فساد و جهل است؛ که باید علیه آن مبارزه کرد. قرار است بعد از 4 سال از حضور شما یک روایت شود که آن روایت کمک می کند به مانایی یا زوال شما و همچنین مانایی یا زوال شهر شما.
خدایی نصر با طرح این سوال که شما برای حل بحران آینده شهرتان چه برنامه ای دارید، به ارائه برخی ایده ها برای مدیریت بهتر شهرها پرداخت و گفت: زباله را طلای کثیف می گویند چون به راحتی از آن پول تولید می شود. ولی زباله ها در شهرهای ما نه تنها تبدیل به پول و مزیت اقتصادی نشده اند ولی در شهرهای ما زباله ها در حال تبدیل شدن به بحران های زیست محیطی هستند.
وی با اشاره به برخی الگوهای موفق و البته برخی موارد شکست خورده در زمینه بازیافت زباله گفت: الگوهای مختلفی در زمینه زباله و مسائل مرتبط با آن وجود دارد. در کرج میزان هزینه جمع آوری زباله شهری 300 میلیارد تومان بود. کسی آمد و گفت من با دریافت 60 میلیارد تومان زباله های شهری را جمع می کنم (یعنی یک پنجم هزینه تمام شده برای شهرداری) با وجود این به چنین فردی اجازه فعالیت ندادند. و یا در شهری مانند سبزوار که 240 هزار نفر جمعیت دارد؛ محدوده ای 320 هکتاری برای تفکیک زباله درنظر گرفته شده اما با این وجود سالانه 250 هزار تومان از مردم شهر برای دفع زباله گرفته می شود. این در شرایطی است که در کنار محدوده 320 هکتاری دفع زباله، باید نیروی مازاد هفت برابری و در مواردی رساندن اعتراضات کارکنان شهرداری به سطح جریانات مردمی به خاطر فقدان حقوق باید اشاره کرد. این درحالی است که شهرداری چون شیراز با حداقل هزینه کارخانه بازیافت راه انداخته است.
خدایی نصر با اشاره به شهرکرد و مسئله زباله گفت: درحال حاضر متوسط تولید زباله روزانه 500 تا 700 گرم است که بر این اساس برای شهری مثل شهرکرد روزانه حدودا 110 تن زباله تولید می شود. حال سوالی که بای شما مطرح است معادن زباله شما چه طور هستند؟ چه طور اداره می شوند؟ وضعیت شان چگونه است؟ این سوالات می تواند مقدمه ورود مناسب شما در مسئله زباله باشد.
وی با ورود به مسئله فضای سبز و گردشگری شهرها، برخی ایده های موجود در شهرهای مختلف را بیان کردو گفت: بندر کنگ بندری کوچک در استان هرمزگان است. بعد از هشت سال به جایی رسیده که خلق ثروت می کند و به جای آنکه شهرداری بار مردم باشد، یار مردم است. آنها آمدند گفتند شهرمان برای پیشرفت بر اساس فرایند الگوی پیشرفت باید پیش برود و مردم را با خود همراه کردند. الگوی توسعه شهرهای ساحلی را بر روی آن پیاده کردند و نماهای آن را احیا کردند.
خدایی نصر افزود: در استان شما هم 80 درصد گردشگرها را باید از چهار پنج استان اطرافتان جذب کنید. برای این کار باید استان تان مزیت نسبی داشته باشد. این مزیت نسبی در شهر شما چیست؟ ایده شما برای مردم بقیه استان ها که به استان شما سفر کنند و آنها را جذب کنید، چیست؟
این کارشناس مسئل شهری درخصوص فضای سبز و ویژگی های آن گفت: برای فضای سبز شهرها باید به اقلیم و شرایط جغرافیایی مناطق دقت کرد. برای مثال در یکی از استان های کویری درخت نارون کاشته بودند و این درخت علاوه بر اینکه مشکلات زیست محیطی به وجود آورده بود و علی رغم رسیدگی زیاد به این درخت ها، ولی باز هم این درخت ها کاملا سبز نبودند؛ زیرا درخت نارون باید در مناطق گرم و مرطوب کاشته شود. بر همین اساس شما هم برای فضای سبز شهرتان و احیای تبدیل آن به یک باغشهر، حتما به تناسب جنس پوشش گیاهی و شرایط جغرافیایی شهرتان توجه کنید.
خدایی نصر در ادامه گفت: چرا اصلا منطقه شما یکی از باغشهر ها منطقه نباشد؟ به خصوص عزیزانی که در شهرهای کوچک هستند فرصت ایجاد الگوهای محلی، ملی و بین المللی را بیشتر دارند؛ زیرا تغییر ساده تر است و شهر تازه می خواهد توسعه پیدا کند. طرح تفضصیلی را شما الان می توانید پیگیری کنید. و با این طرح راحت می شود ایده هایتان را پیگیری کنید.
خدایی نصر با اشاره به عدم مدیریت صحیح منابع در اختیار شهرداری ها و سومدیریت و عدم توجه به منابع در اختیار توسط آنها گفت: با توجه به منابعی که شهرداری ها در اختیار دارند؛ مثل نیروی پنج برابر مازاد، صدور مجوز توسط خود شهرداری، مهندسان زیاد، زمین های در اختیار و... باز هم شهرداری ها نتوانسته اند از درآمد پایدار برخوردار باشند. شهرداری ها چند منبع دارند که با مجموعه این پنج تا می شود که امکان ایجاد یک شغل و درآمد پایدار خیلی آسان شود و در اینجا فقط اراده نیاز است. با این چند منبع خیلی کارها می شود انجام داد که انجام نمی شود و باید غصه بخوریم. این منابع شامل نیروی مازاد، زمین، دستگاه و امکانات و تجهیزات و صدور مجوزها توسط خودِ شهرداری ها است. من در بهترین حالت در حال یادآوری مطالب هستم.
وی در ادامه تصریح کرد: تمام این موارد درحالی است که شهرداری ها با تفکیک و بازیافت زباله هم می توانند درآمد پایدار تولید کنند و هم اینکه مانع بحران های زیست محیطی شوند. درحالیکه شهرداری ها برای تامین قسمتی از هزینه های خود زمین فروشی می کنند. حال سوال این است که چرا برای فروش همین زمینها، ازش افزوده ایجاد نمی کنید؟ چرا یک مقدار زمین را آماده تر نمی کنید و بفرشید؟ خب شهرداری ها که هم نیروی انسانی دارند و هم امکانات ماشین آلاتی و هم امکانات لازم را.
خدایی نصر در پایان افزود: ممکن است برای شما این سوال به وجود بیاید که ایده هایی که می گویم از کجا می آیند؟ منبع ایده یابی من کجاست؟ باید به شما عرض کنم که یکی از راه های ایده یابی و باز شدن ذهنتان برای مدیریت مسائل لزوم شهرگردی در شهرهای مختلف است. بنده یک بخشی از آنچه ارائه می دهم حاصل شهرگردیم است. بری ایده یابی بیشتر هیچ کلاس و دوره ای بهتر از ایرانگردی نیست. برای مثال اگر بازار را بخواهم ببینم بازار مشتاق کرمان را ببینم و یا بازار سرپوش سمنان را ببینید، بازار وکیل شیراز و الگوهای جدید را ببینید چونکه از آنها ایده می گیرید. شما اگر پنج تا شهر بروید، در آن زمینه متخصص می شوید و مشاهده برای شما مسئله می آورد.