به گزارش حلقه وصل، جهانگیری کرونا در حال حاضر مهمترین و فوریترین مسئله بیشتر نقاط جهان است. تاثیرات این جهانگیری منحصر به سلامت نیست و همه ابعاد زندگی تکتک انسانها و کلیه بشریت را تحت تاثیر قرار داده است. کامران باقری لنکرانی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی و مریم خیامزاده، استادیار فرهنگستان علوم پزشکی در مقالهای؛ سیاستگذاری، برنامهریزی و اقدامات لازم برای مهار کرونا را بررسی کردهاند.
در این پژوهش، از روش ترکیبی شامل میزگرد خبرگان و صاحبنظران و ارزیابی منابع علمی و بررسی تجربیات سایر کشورها برای دستیابی به گلوگاههایی که به ارتقای برنامهی ملی مهار کرونا بیانجامد، استفاده شده است.
نویسندگان این مقاله میگویند: «همهگیری کووید-۱۹ در کشورهای مختلف منجر به تاثیرات متفاوت شده است. ما شاهد پیشرفت فوقالعاده و بیسابقهای در زمینه توسعه واکسنهای کووید-۱۹ هستیم، اما همچنان تداوم روند همهگیری نامشخص و مبهم است. واکسنهای کووید-۱۹ در بسیاری از کشورها در حال تولید می باشد اما این بدان معنا نیست که بحران رو به اتمام است. ما به سادگی وارد طغیان های جدید این ویروس خواهیم شد. آن چه که در آینده تظاهر می یابد تا حدی بستگی به جهش مداوم سارس کوو۲، رفتار افراد جامعه، تصمیمات دولتها در مورد نحوه مدیریت همهگیری، پیشرفت در تولید واکسن و درمان دارد.»
محققان بر این باورند واکسیناسیون به تنهایی، تا زمانی که به پوشش جمعیتی بالایی دست یافته شود که محافظت طولانیمدت را موجب شده و یا در جلوگیری از انتقال کووید-۱۹ موثر واقع شود، قادر نخواهد بود به همهگیری پایان داده و جهان به روال عادی خود باز گردد. تا هنگام دستیابی به سطح بالایی از ایمنی به واسطه واکسن در سراسر جهان، عدم رعایت موازین بهداشتی مانند استفاده از ماسک، فاصلهگذاری فیزیکی و بهداشت دستها میتواند فاجعهبار باشد.
باقری لنکرانی و خیامزاده تقویت ستاد ملی، استانی و شهرستانی و بخشی کرونا و برخورد فرابخشی را پیشنهاد کردند. آنها میگویند:« تعطیلی بدون بیماریابی فعال و بدون ممنوعیت تردد میتواند آثار سویی در گسترش بیماری داشته باشد. همچنین در مورد سیستم حملونقل عمومی ظرفیت تعریف شود و کاهش تعداد مجاز مسافران در اتوبوس و یا مترو با افزایش ساعت کار و استفاده از وسایل نقلیه سایر سازمانها از جمله نیروهای مسلح، به ویژه هنگام احتمال طغیان بیماری، جبران گردد.»
در این پژوهش آمده است:«راهنماهای درمان، روزآمد و مطابق محاسبات هزینه اثربخشی نیستند و لازم است با دقت مورد بازنگری سریع قرار گیرند تا مصرف داروهای فاقد شواهد، دارای عارضه و هزینهساز برای کشور مدیریت شوند. مسیر خدمت باید به سمت سیستم ارجاع و با محوریت مراکز بهداشتی و تسهیل خدمات، در صورتی که بیماران از مسیر ارجاع خدمت دریافت کنند، سوق پیدا کند.»
نویسندگان این مقاله در خصوص طب سنتی بیان کردهاند:« در بیماریای مانند کووید-۱۹ که درمان مشخصی وجود ندارد به خصوص در امواج سهمگین بیماری، ادعاهای مختلفی مطرح میشود. کارگروه علمی ویژه با حضور متخصصان طب سنتی و سایر رشتهها باید این ادعاها را بررسی و با روشمندی مناسب اظهارنظر کنند و اجازه پژوهش براساس استانداردهای کمیته اخلاق زیستی و از مسیرهای مشخص با سرعت بالاتر صادر شود. این ترکیبات چنانچه مصداق مکمل باشند و حاوی ترکیب فعال دارویی نباشند میتوانند به عنوان مکمل مجوز بگیرند.»
پژوهشگران در این مقاله نکاتی را در خصوص بازگشایی مدارس و دانشگاهها بیان کردهاند که مهمترین آنها به شرح زیر است: واریانتهای جدید در بین نوجوانان و جوانان بیشتر دیده شده است. تاثیرات کووید-۱۹ بر زندگی خانوادهها نظیر از دست دادن نزدیکان و کاهش قدرت خرید بر روحیه فراگیران تاثیر زیادی گذاشته است. بازگشایی مدارس ممکن است با تشدید انتقال انفلوآنزا نیز همراه باشد، به همین دلیل لازم است بازگشایی موسسات آموزشی به صورت تدریجی و با لحاظ الزامات زیر همراه باشد:
۱- آمادهسازی خانوادهها ۲- آموزش به مربیان و مسئولان موسسه آموزشی ۳- ارتباط فعال بین مدرسه و خانه با محوریت فعال مدرسه ۴- تهویه مناسب کلاسها ۵- امکان فاصلهگذاری فیزیکی در همه فضاهای آموزشی ۶- فراهم بودن ملزومات بهداشتی ۷- بیماریابی فعال در مدرسه ۸- واگذاری اختیار به مسئولان مدرسه برای تعطیلی یک کلاس یا کل مدرسه براساس دستورالعملهای مشخص و بدون برخورد سلیقهای ۹- واگذاری اختیار به مدرسه برای قبول کسالت دانشآموزان براساس درخواست والدین و بدون ارائه گواهی پزشک ۱۰- حمایت ویژه از خانوادههای آسیبپذیر اجتماعی
این پژوهش در دومین شمارهی پنجمین دوره نشریه فرهنگ و ارتقای سلامت منتشر شده است.