«انفاق فرهنگی»، طرحی برای استفاده از ظرفیت‌های مردمی

سرویس تجربیات _ محمدرضا انیسی آرانی: انقلاب اسلامی با حضور مردم شروع شد، با حضور مردم به پیروزی رسید و با حضور مردم اتفاقاتی را که در جریان حیاتش رخ داد، پشت سر گذاشت. اما آن چه کم‌کم در نگاه بسیاری افراد، خصوصا برخی مسئولان جمهوری اسلامی فراموش شد، اهمیت حضور مردم و نقش اساسی آنان در حل مشکلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور بود.

جشنواره مردمی فیلم عمار، از ابتدا با این نگاه تاسیس شد که ظرفیت‌های مردمی را شناسایی و شکوفا کند. به همین خاطر طرحی به نام اکران‌های مردمی را در سراسر کشور به راه انداخت و بدین ترتیب، به صورتی کم هزینه، شبکه‌ای سراسری از اکران‌کنندگان فیلم‌های مردمی را ایجاد کرد. تازه ترین ابداع این مجموعه، طرح «انفاق فرهنگی» است که بر اساس همین تجربیات، برای جذب کمک‌های مالی مردم به راه افتاده است.

سید رسول منفرد، از اعضای دبیرخانه‌ی جشنواره‌ی عمار، در گفت‌وگویی که با او داشتیم در مورد این طرح و تجربیاتی که این طرح بر اساس آن ایجاد شده است، توضیحاتی ارائه کرده است.

***

انقلابی مبتنی بر ظرفیت‌های مردمی

این برنامه جزئی از اهداف اصلی جشنواره‌ی عمار است که تا به حال به دلایل مختلف بستری برای آن فراهم نشده بود. جشنواره‌ی عمار از ابتدا بر آن بود که پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مردمی را فعال کند، همان ظرفیت‌هایی که از قدیم‌الایام به خاطر اعتقادات دینی و مذهبی مردم وجود داشته‌اند و نمونه‌ی آن را در مبارزات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مشاهده کرده‌ایم.

غیر از رزمنده‌ای که در آن زمان در خط مقدم می‌جنگید، در پشت جبهه، یک نفر به عنوان پرستار و امدادگر به صورت رایگان کار می‌کرد یا جمعی از خانم‌ها در فضایی مثل رختشوخانه لباس‌های رزمندگان را می‌شستند. حتی پیرزن یا دختر کوچکی که در خانه بودند، با کارهای مختلف، حتی با روزه گرفتن و دعا کردن سعی می‌کردند درآمدی کنار بگذارند یا پولی کنار بگذارند و مواد غذایی بسته بندی کنند و به جبهه بفرستند تا از این طریق رزمندگان را کمک کنند.

در جهاد سازندگی نیز این روحیه وجود داشته است: در ابتدای انقلاب یکی از کارهای جهاد سازندگی این بود که هر جا قصد امدادرسانی یا اجرای طرح‌های مختلف را داشتند، از مردم همان منطقه استفاده می‌کردند و بسیاری از هزینه‌ها از طریق مردم همان محل تامین می‌شد.

ظرفیت عظیمی که مکتوم شده بود

این ظرفیت در مردم ما وجود داشته است و محدود به اتفاقات مرتبط با فضای دفاع مقدس نبوده است، بلکه در برنامه‌های سیاسی، فرهنگی، عمرانی و اقتصادی کشور نیز کارآمدی داشته است. منتها در طول زمان به خاطر سیاست‌های غلطی که دولت‌ها و مسئولان داشته‌اند، این‌ها کنار گذاشته شد و خیال کردیم حتما کسی که کار می‌کند باید پول بگیرد!

بنابراین جشنواره‌ی عمار از ابتدای فعالیت خود کمک‌های مردمی و انفاق‌های فرهنگی را به عنوان یکی از زمینه‌های رشد فعالیت‌های خود مدنظر قرار داد. البته دیگر مجموعه‌ها و موسسات فرهنگی بعضا به این فعالیت‌ها روی آورده‌اند، با این حال فعالیت‌های آنان محدود بوده است. جشنواره‌ی عمار سعی می‌کند از این شبکه‌ی اکران مردمی که متشکل از چند هزار اکران‌کننده و چند صد هزار مخاطب است، استفاده کند.

خود مردم همه‌کاره بودند

اصل اکران‌های مردمی بر این اساس ایجاد شده است که صرفا محتواهایی که از طریق این دبیرخانه در اختیار فعالان فرهنگی قرار می‌گیرد و حلقه‌ی واسطی بین فیلم‌ساز و محتوا برقرار می‌شود. این خود مردم هستند که امکانات را فراهم می‌کنند و در صورت لزوم، برای کار خود تبلیغات انجام می‌دهند.

خود همین طرح اکران‌های مردمی، یک نمونه از کارهایی است که می‌تواند ظرفیت‌های مردمی را به کار بگیرد. بهره گیری از این ظرفیت‌ها را نباید محدود به اکران کرد، بلکه می‌توان در حوزه‌ی کمک اقتصادی به جبهه‌ی فرهنگی انقلاب اسلامی نیز از آن استفاده گرفت.

روحیه‌ای که هنوز هم زنده است

اتفاقاتی که در جریان اکران‌های مردمی رخ داد، به ما روحیه داد و ما را ترغیب کرد در این زمینه اقدام کنیم. به عنوان مثال در اوایل جشنواره، در روستای معزآباد از توابع استان فارس، مردم در یک مسجد در حال تماشای فیلم بودند که در اواسط برنامه، فیلم دچار مشکل شد و چون مردم متوجه می‌شوند این اشکال از دستگاه پخش بوده است، وجوهی را در همان مجلس جمع و بعدا یک دستگاه پخش جدید خریداری می‌کنند.

نمونه‌های مشابه این اتفاق زیاد رخ داده است. برای مثال یک بار در سینما فلسطین تهران چند جوان دانشجو نزد عوامل جشنواره آمدند و اظهار کردند که امکان اکران مردمی فیلم‌ها را ندارند، ولی در حد توان خود می‌توانند به اجرای این برنامه کمک کنند و همان جا، 400 هزار تومان از پس انداز خود را به برگزارکنندگان داده بودند. حتی یک بار یک پیرزن به دفتر مجله‌ی راه آمد و گفت: من با پول خردهایی که روزانه کنار می‌گذاشتم، 43 هزار تومان پس‌انداز کرده‌ام و می‌خواهم در اختیار شما قرار بدهم.

شروع یک کار جدید

بنابراین هم این ظرفیت از ابتدای انقلاب وجود داشت و هم اتفاقاتی که در جریان جشنواره یا سایر فعالیت‌های فرهنگی این مجموعه رخ داد، موید آن بود. همین شد که از اوایل خرداد 94، همزمان با افتتاحیه‌ی اکران‌های جشنواره عمار در خراسان جنوبی، درگاه اینترنتی جذب کمک‌های مردمی افتتاح شد.

راهی برای کمک به فرهنگ

یکی از اصول کاری ما این است که امکانی فراهم کنیم که هر کس در هر میزان و به هر طریقی که توان کمک دارد، بتواند این کار را انجام دهد. بنابراین مردم می‌توانند از هر طریقی که صلاح می‌دانند، کمک‌های خود را در اختیار دبیرخانه‌ی جشنواره قرار دهند. از جمله این که با رابطان اکران‌های مردمی در استان‌ها مرتبط شوند. این شیوه‌ای بوده که از ابتدای کار جشنواره بیشترین میزان جذب کمک‌ها را به خود اختصاص داده است. حتی برخی دوستان اطلاع داده‌اند که افرادی همواره از آن‌ها می‌خواهند در صورت برگزاری اکران مردمی، آنان را در جریان بگذارند تا از طریق کمک‌های مالی در برگزاری مراسم سهیم شوند.

هر کس لازم دید، از هر طریقی که در دسترس دارد می‌تواند کمک‌های خود را اهدا کند. شماره حساب 6104337935408649 به نام موسسه فرهنگی هنری مطالعات جبهه‌ی فرهنگی انقلاب اسلامی، پذیرای کمک‌های مردمی هست. هم چنین درگاه اینترنتی ammarportal.ir/donate نیز آماده‌ی جذب کمک‌های مردمی است.