کلاهبرداری از فیلمنامه نشناس‌ها

به گزارش حلقه وصل، در میان چالش‌هایی که این روزها پیرامون تصدی‌گری حوزه نمایش خانگی میان ارشاد و ساترا و بخش‌های مدعی دیگر به وجود آمده است، گزاره قابل تامل دیگری مطرح است؛ اینکه اساسا محتوای حوزه نمایش خانگی، حتی بدون کمترین نظارت، دارای کیفیتی هست که مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد؟!

فضایی که این روزها پیرامون حوزه نمایش خانگی وجود دارد، گویی از سوی خود گردانندگان برخی از vod‌ها طراحی شده است. این روزها درباره فضای عمومی vodها تنها یک خبر برجسته می‌شود؛ نظارت، سانسور، ممیزی و چالش‌هایی که این ممیزی‌ها برای سریال‌ها ایجاد کرده است. با غلبه کردن این فضا حول شبکه نمایش خانگی، عملا نقص‌ها و کاستی‌ها، کیفیت پایین، بازی‌های ضعیف و کارگردانی ضعیف‌تر، همه در پس پرده می‌ماند و کسی پیرامون‌شان حرفی نمی‌زند.

Vodها هزینه‌های فراوانی در حوزه روابط عمومی انجام می‌دهند؛ هزینه‌هایی که کسر بسیار ناچیزی از هزینه تولید است اما می‌تواند فضای خبری عمومی درباره آثار شبکه نمایش خانگی را مثبت نگه دارد، آنچنان که حتی شکست‌های پیاپی کیفی در این پلتفرم‌ها نیز ضریب خبری بالایی پیدا نکند. از آغاز امسال پس از شکست و کنارگذاشته شدن «مردم معمولی» رامبد جوان، عدم استقبال از «دراکولا» ی مهران مدیری که گفته می‌شد با هزینه هنگفتی تولید شده است، بی‌توجهی به «قبله عالم» منوچهر محمدی و شروع بدی که «میدان سرخ» داشته، کمتر مشاهده شده نقدی علیه کیفیت پایین این آثار جنبه عمومی پیدا کند.

یکی از دلایلی که درباره کیفیت پایین این آثار مطرح می‌شود، ناآشنایی گردانندگان شبکه‌های نمایش خانگی با حوزه متن و محتوا و بسنده کردن به نام‌ها و چهره‌هاست. این اتفاق در مردم معمولی با اعتماد به رامبد جوان، در دراکولا به خاطر الصاق شدن طرح با مهران مدیری، در قبله عالم به خاطر وجهه‌ای که از تهیه‌‌کنندگی منوچهر محمدی در سینما شناخته می‌شد و در میدان سرخ صرفا با تکیه بر آوردن ستارگان گرانقیمت سینما، به نحوی ظهور و بروز کرده است. عدم استقبال از سریال‌هایی که صرفا با اتکا به ستارگان سینما و تلویزیون تولید می‌شوند، حالا باید برای گردانندگان برخی شبکه‌های نمایش خانگی تبدیل به دغدغه شده باشد چرا که این شبکه‌ها در صورت استمرار محتواهایی مشابه، دورنمای خوبی نخواهند داشت. آنگونه که مطرح می‌شود، اصلا یکی از دلایل برخی از vod‌ها برای رفتن به سمت تولید برنامه‌های تاک شو و گفت‌وگومحور مانند شباهنگی، پیشگو و هفت‌خوان، این است که در این برنامه‌ها حوزه محتوایی مانند سریال‌ها نیاز به شناخت چندانی ندارد. 

رامبد جوان و مهران مدیری در شبکه نمایش خانگی درحالی با شکست مواجه شدند که همزمان پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیون متعلق به آنها بود. به نظر می‌رسد آنچه محتوای تلویزیونی را از محتوای نمایش خانگی مجزا می‌کند، نوع دغدغه‌ای است که برای آثار تولید شده در تلویزیون وجود دارد. اینگونه نیست که ملاحظات تلویزیونی به ضرر آثار تمام شده باشد؛ برخلاف تصویری که این روزها از حوزه نظارت ساخته می‌شود، و البته بخش‌های نظارتی هم با ممیزی‌های ناموثر به این فضا دامن می‌زنند؛ فضایی که ضعف‌ها و نقایص شبکه نمایش خانگی همه در پس مساله ممیزی و طرح گسترده آن در شبکه‌های اجتماعی پوشانده می‌شود.

با کمی بررسی در آثاری که از شبکه نمایش خانگی پخش شده‌اند، به این نکته خواهیم رسید که سریال‌های موفق (یا نسبتا موفق) در شبکه توزیع فضای مجازی، اتفاقا دارای مؤلفه‌هایی بودند که مدیران برخی vodها گمان می‌کنند با نادیده گرفتن آن مولفه‌ها می‌توان سریال پرمخاطب ساخت. مضمون، عنصر مفقوده آثار شکست خورده در vodهاست. حال آنکه آثار پرمخاطب در این شبکه‌ها، مشخصا از مؤلفه‌های مضمونی قوی و متن موثر بهره برده‌اند و صرفا به نام و نشان کارگردان یا بازیگران اتکا نکرده‌اند. فارغ از نقدهای محتوایی که به هر یک از این آثار می‌شود داشت (که پیش‌تر مفصل به نقد این سریال‌ها پرداخته‌ایم) اما نمی‌توان این مهم را مدنظر قرار نداد که جنبه مضمونی این آثار و دارای هدف و رویکرد مشخص بودن آنها موجب دیده‌‌ شدن‌شان شده است. آقازاده، می‌خواهم زنده بمانم، زخم کاری و خاتون، از جمله سریال‌هایی هستند که به خاطر داشتن وجهه محتوایی و «اتفاق‌های اصلی در متن» دیده شده‌اند. 

در نهایت باید گفت رویکرد اعتماد تام و تمام به چهره‌ها بدون بررسی متن و بدون تاکید بر حوزه محتوا و مضمون نمی‌تواند نتایج خوبی دربر داشته باشد. این اتفاق در تلویزیون هم رخ داده است. سال گذشته بود که سریال 021 از سوی شبکه سوم سیما صرفا به خاطر اتکا به ۲ تن از چهره‌های طنز سیما، پیش رفت اما دیدیم که با عدم استقبال مخاطبان و ضعف شدید در قصه‌پردازی و ایجاد موقعیت‌های کمیک، در میانه راه، تعطیل شد. همه این مباحث که درباره شکست برخی پروژه‌ها در فضای نمایش خانگی مطرح شد، صرفا بخش مضمونی آنها را مورد توجه قرار می‌دهد، حال آنکه ضعف‌های بسیار جدی در کارگردانی، بازی بازیگران و دیگر بخش‌های تولیدی در سریال‌های نمایش خانگی، مواردی است که از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی به آنها اشاره می‌شود.
منبع: وطن امروز