لقب «ثارالله» علاوه بر امام حسین(ع)، به کدام معصوم اختصاص دارد؟

به گزارش حلقه وصل، زیارت عاشورا با مجموع درس‌های عقیدتی، سیاسی، فکری و انزجار از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت‌، در حکم محک و معیاری است که سَره را از ناسره جدا می‌کند. زیارت عاشورا مجموعه‌ای از درس‌هایی است که هر کدام از آن ارزش‌هایی را ارائه می‌دهد و سر فصل‌های غیر قابل تردیدی را فرا راه انسان می‌گشاید و می‌تواند آدمی را در پیمودن راه راست و رسیدن به حقیقت راسخ و استوار نماید. زیارت عاشورا خود منشوری است که از هر جهت نوری از آن جلوه‌گر است چرا که این صحیفه بهانه‌ای است برای بیان مختصر امّا کامل از اسلام شناسی، معرفت‌شناسی، امام شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی. در این ایام می‌طلبد اندیشمندان به مدد اعتقادات راستین و فضیلت مدار مؤمنان بیایند و با تبیین صحیح اعتقادات اسلامی مردم را با عشق و معرفت بیشتر نسبت به ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) و اهل بیت (ع) آشنا کنند.

این زیارتنامه توسط امام باقر (ع) به شیعیان تعلیم داده شده است و صرفاً یک زیارتنامه جهت عرض ادب ظاهری به محضر امام حسین (ع) و یاران ایشان نیست و معانی عمیقی در آن نهفته است.

بر همین اساس حجت الاسلام والمسلمینسید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران از رهگذر شرح و تفسیر زیارت عاشورا، زوایای پنهانی که در این زیارت نامه قدسی نهفته است را در ایام ماه محرم مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان می‌شود. قسمت‌های پیشین این تفسیر را می‌توانید در اینجا بخوانید. آنچه در ادامه می‌خوانید قسمت ششم تفسیر زیارت عاشورا است: «السَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ».

در تفسیر زیارت عاشورا به این فراز رسیدیم که السَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِهِ، ثار در لغت عرب به معنای خون یا خونخواهی است در تاریخ اسلام نیز لفظ ثار تنها برای دو نفر یعنی حضرت سیدالشهدا (ع) و پدر بزرگوارشان حضرت امیرالمومنین علی (ع) استفاده شده است، بنابراین در این فراز از زیارت می‌گوئیم سلام بر تو ای خون خدا و سلام بر تو ای پسر خون خدا.

ثارالله از القاب حضرت اباعبدالله (ع) است، امام صادق (ع) به جناب عطیه ابن عوفی این گونه آموزش دادند «و انک ثارالله فی الارض من الدم الذی لا یدرک ثاره من الارض الا باولیائک»، حضرت خطاب به امام حسین (ع) می‌فرمایند: تو خون خدا بر زمینی، خونی که خونخواهی اش از زمین جز به اولیا خودت انجام نمی‌گیرد.

اینکه امام حسین (ع) را ثارالله نامیدند از شدت همبستگی و پیوند اباعبدالله (ع) با خدا است، پیوندی که ریخته شدن خونش جز با انتقام‌گیری و خونخواهی اولیا خدا قابل تقاص نیست، از این جهت است که می‌گوئیم یا لثارات الحسین یعنی خونخواهان حسین (ع) را طلب می‌کنیم، در جهت انتساب مقام ثاراللهی به امام حسین (ع) باید گفت همان طوری که انسان بدون وجود خون زنده نمی‌ماند و حیات انسان وابسته به خون است، زنده ماندن دین خدا نیز وابسته به وجود مبارک حضرت سیدالشهدا (ع) است.

پنجاه سال بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) افرادی ادعای جانشینی رسول خدا را می‌کنند که رسماً مرتکب منکر شده، شراب‌خواری می‌کنند و در بسترهای حرام حاضر می‌شوند، اگر امام حسین (ع) نبودند و اگر آن حماسه عظیم فرهنگی در روز عاشورا اتفاق نمی‌افتاد قطعاً دین خدا از بین رفته بود. اینکه می‌گوئیم امام حسین (ع) ثارالله است یعنی حضرت جان دین خدا هستند دین در حقیقت بدنی است که خونش وجود مقدس حضرت اباعبدالله (ع) است.

در فراز دیگر از زیارت می‌خوانیم «و الوتر الموتور»، در رابطه با وتر و موتور سه احتمال تفسیری داده شده؛ ابتدا وتر را به معنای یگانه و فرد و موتور را تاکید همان معنای قبلی یعنی فرد و یگانه تعبیر کردند، در معنای دوم وتر را به فرد و موتور را به معنای کسی که نزدیکان او را کشتند ترجمه کردند یعنی ای یگانه‌ای که اقربا و بستگان تو کشته شدند، پدرت، مادرت، برادرت و همه نزدیکانت به شهادت رسیدند و معنای سوم والوتر الموتور این است که در کتاب کامل الزیارات آمده و وتر را به خون ریخته شده معنا کرده یعنی ای کشته‌ای که اقربا، اصحاب و یارانت همگی به شهادت رسیدند.