نگاه متفکران خارجی به عاشورا چگونه است؟

به گزارش حلقه وصل، واقعه کربلا دنیایی از معارف است که در ماجرای شهادت امام حسین ابن علی(ع) و روز عاشورا جمع شده است، واقعه‌ای که پس از ۱۴ قرن داغش هنوز تازه است و معارفش در عمق جان‌ها نفوذ می‌کند چراکه از شهادت امام حسین(ع) حرارتی در قلب‌های مؤمنان است که هرگز سرد نمی‌شود.

شهادت امام حسین(ع) با هیچ اتفاقی در تاریخ عالم هستی قابل مقایسه و برابر نیست، وقایع عاشورا و کربلا دنیا را در طول تاریخ و نوع بشر را مخاطب قرار داده و تکان داده است، وقایعی که مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب گرانسنگ المراقبات تأکید می‌کند که «این گرفتاری‌ها و مصائب ظاهری که بر سیدالشهدا(ع) وارد گردید، بر هیچ فردی از انبیاء الهی و جانشینان آنان و دیگران وارد نگردیده».

مصائب مسیح در برابر مصائب حسین(ع) مانند پر کاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر

این بیان خاص شیعه نیست و حتی توماس ماساریک، سیاست‌مدار، فیلسوف و جامعه‌شناس غربی در رابطه با مصائب امام حسین(ع) می‌گوید«گرچه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح، مردم را متأثر می‌سازند، ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین(ع) یافت می‌شود در پیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابر مصائب حسین(ع) مانند پر کاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر».

با توجه به همه این مصائب است که یزید پس از عاشورا و در مجلس پیروزی خود در شام، اهل بیت امام حسین(ع) را مخاطب قرار می‌دهد و از پیروزی خود و ذلت امام(ع) و یارانش می‌گوید که در این هنگام زینب کبری(ع)، عقیله بی‌هاشم کلامی می‌گوید برای کل عالم هستی، می‌فرماید «و ما رأیت الّا جمیلا» که در ادامه گوشه‌ای از رازهای زیبایی‌های کربلا را در بیان احمد مقیمی، پژوهشگر تاریخ اسلام می‌بینیم و می‌شنویم و می‌خوانیم.

نام امام حسین(ع) راهگشای بشریت در طول تاریخ

دانلود

مقیمی یکی از دلایل زیبایی کربلا در منظر زینب کبری(س) را نگاه ایشان به افق آینده می‌داند، افقی که نام امام حسین(ع) در عالم می‌پیچد و راه‌گشای نوع بشر خواهد بود، افقی که گره‌های عالم هستی را می‌گشاید و گویی می‌بیند دل‌هایی که از عشق حسین(ع) واله و شیدا شده و در غمش می‌گریند.

عقلانیت کربلا هر دین و آیینی را مجذوب خود می‌کند

دانلود

این پژوهشگر تاریخ اسلام جنبه دیگر زیبایی کربلا را تجلی عنصر عقل می‌داند، عقلی که در سال ۶۱ هجری به درستی فهم نمی‌شود اما این حرکت هدف‌مند، هوشمند و روش‌مند، حرکتی فرازمانی و فرامکانی و همچنین مخاطبی دارد فراتر از شیعه و حتی مسلمان بلکه نوع بشر را خطاب قرار می‌دهد.

وی معتقد است: این عقلانیت چنان ظهور و بروزی دارد که هر کس با هر دین و آیینی به کربلا نگاه کند، جذب آن خواهد شد تا جایی که ماهاتما گاندی، رهبر فقید هند می‌گوید «اگر استقلال هند را می‌خواهیم باید پیرو خط حسین ابن علی(ع) باشیم».

عاطفه و احساس عاشورایی، سرمایه رشد و کمال بشری

دانلود

عاطفه و احساس و عشق زبانی است که همه عالم هستی آن را می‌فهمند و مقیمی وجود این عنصر را از دیگر عوامل زیبایی‌های کربلا دانسته و می‌گوید، دریایی از محبت که زیبایی کربلا را به اوج رسانده است، البته این عاطفه و احساس همراه مصیبت است و همین عاطفه و احساس سرمایه رشد بشر از ابتدا تا امروز و از امروز تا آخر بوده و هست.

این پژوهشگر با تأکید بر این که مصائب امام حسین(ع) با هیچ مصیبتی قابل قیاس نیست، ادامه می‌دهد: مصیبت‌های کربلا چون در محضر خدا و برای خداست، حقیقتاً زیبایی دارد، این مصیبت و این عاطفه و احساسی که به خاطر همین مصائب ظهور پیدا می‌کند، یک سرمایه است.

در راه خدا، عزت هست اما ذلت نه!

دانلود

مقیمی عنصر سوم ماندگاری و زیبایی کربلا را عزت و حماسه دانسته و تصریح می‌کند: ما در کربلا مصیبت داریم اما ذلت هرگز و این پیام تاریخ است که هرکس برای خدا و در راه خدا تلاش و مجاهدت کند، سختی خواهد دید اما ذلت نه.

پژوهشگر تاریخ اسلام می‌افزاید: این که یزیدیان نتوانستند ذلت ظاهری به امام(ع) و یارانش بدهند، بخشی به دلیل عظمت و صلابت خود امام(ع) و اصحاب و یاران بوده اما عمده دلیل آن، تضمین الهی است که عزت برای خدا و رسول خدا(ص) و مؤمنان است.

این سلسله مباحث از استاد احمد مقیمی به یاری خداوند متعال در روزهای آینده با بررسی عاشورا و مهدویت به جمع‌بندی و اتمام خواهد رسید.